Giriş: Sponsorluk Sözleşmeleri Spor Kulüplerinin Ekonomik Omurgasıdır

Modern spor kulüplerinin en büyük gelir kalemlerinden biri sponsorluktur.
Kulübün:

• Forma sponsoru,

• Stadyum isim hakkı sponsoru,

• Reklam panoları,

• Sosyal medya sponsorluğu,

• Antrenman kıyafeti sponsoru,

• Dijital yayın sponsorluğu

gibi anlaşmaları kulübün mali sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.

Ancak sponsorluk sözleşmeleri hukuki açıdan karmaşık bir yapıya sahiptir ve yanlış hazırlanması kulüpler için ciddi tazminat riskleri doğurabilir.

Bu makalede spor kulüplerinde sponsorluk sözleşmelerinin hukuki yapısı, yükümlülükler, reklam ve marka kullanım hakları, fesih şartları ve uyuşmazlık çözüm yolları detaylı biçimde incelenmektedir.

---

I. Sponsorluk Sözleşmesinin Hukuki Niteliği

Sponsorluk sözleşmesi, karma nitelikli bir sözleşme olup şu unsurları içerir:

• Reklam hukuku

• Ticaret hukuku

• Fikir ve sanat eserleri hukuku

• Marka hukuku

• Borçlar hukuku

• Spor federasyonlarının talimatları

Bu nedenle sponsorluk sözleşmeleri hem özel hukuk hem de spor hukuku açısından çok boyutlu değerlendirilir.

---

II. Sponsorluk Türleri

Spor kulüplerinde en yaygın sponsorluk türleri şunlardır:

1. Forma Sponsoru

En değerli sponsorluk türüdür.
Göğüs, sırt, kol ve şort reklamları ayrı ayrı pazarlanabilir.

2. Stadyum İsim Hakkı Sponsoru

Uzun vadeli ve yüksek bedelli bir anlaşmadır.

3. Reklam Panosu / LED Panolar

Stadyum içi reklam alanlarının sponsorluğudur.

4. Sosyal Medya ve Dijital İçerik Sponsorluğu

Kulübün YouTube, Instagram, TikTok gibi platformlarında “markalı içerik” üretilir.

5. Eğitim ve Altyapı Sponsorluğu

Genç oyunculara yönelik yatırımlar içerir.

6. Resmi Su, Resmi Otomobil, Resmi Teknoloji Sponsoru

Kategori bazlı sponsorluk.

7. Antrenman Kıyafeti Sponsoru

---

III. Sponsorluk Sözleşmesinin Zorunlu Unsurları

Profesyonel bir sponsorluk sözleşmesi aşağıdaki maddeleri içermelidir:

1. Sponsorluk bedeli

2. Ödeme planı

3. Reklam kullanım hakkı

4. Logo–marka kullanım yetkisi

5. Yayın hakları

6. Sporcu görüntü hakları

7. Stadyum içi reklam alanları

8. Sözleşme süresi

9. Kulübün yükümlülükleri

10. Sponsorun yükümlülükleri

11. Etkinlik ve tanıtım programı

12. Aykırılık hâlinde tazminat

13. Etik ve itibar maddesi

14. Fesih şartları

15. Tahkim veya mahkeme yetkisi

Bu maddeler eksiksiz değilse sponsorluk ilişkisi hukuki risk taşır.

---

IV. Kulübün Sponsora Karşı Yükümlülükleri

Kulüp, sponsorluk sözleşmesinde taahhüt ettiği reklam ve tanıtım faaliyetlerini yerine getirmekle yükümlüdür.

Başlıca yükümlülükler:

1. Logo kullanım alanlarını sağlamak

Formada, LED panolarda, stadyumda, sosyal medyada logo görünürlüğü sağlanmalıdır.

2. Görsel–işitsel materyallerde sponsor görünürlüğü

Resmî videolar, lansmanlar, basın toplantıları sunumlarında yer verilmelidir.

3. Sporcuların görüntü haklarını kullanma yetkisi

Sözleşme sporcunun da onayını gerektirir.

4. Maçların ertelenmesi veya oynanmaması hâlinde bilgilendirme

5. Kulübün itibarını koruma yükümlülüğü

Kulüp:

• Şike soruşturması,

• Ekonomik skandal,

• Taraftar olayları

gibi durumlarda sponsorun imajını zedeleyebilir.

Bu nedenle “etik ve itibar maddesi” sözleşmede mutlaka yer almalıdır.

---

V. Sponsorun Kulübe Karşı Yükümlülükleri

Sponsorun temel yükümlülükleri:

1. Sözleşmede yazılı bedeli zamanında ödemek

2. Logoyu doğru formatta sağlamak

3. Marka kullanım kılavuzunu iletmek

4. Tanıtım faaliyetlerinde kulübün marka değerine zarar vermemek

5. Reklam malzemelerini zamanında teslim etmek

Sponsor da kulübe zarar verecek eylemlerden kaçınmakla yükümlüdür.

---

VI. Logo ve Marka Kullanımının Hukuki Önemi

Sponsorluk sözleşmesinin en hassas bölümü marka kullanımıdır.

Kulübün izni olmadan logo kullanmak marka hakkına tecavüzdür.

Kulüp bu durumda:

• Tazminat

• İhtiyati tedbir

• Ürün toplatma

• Reklamın durdurulması

talep edebilir.

Aynı şekilde sponsor da kulübün logosunu hatalı şekilde kullanırsa reklam zararı doğabilir.

---

VII. Sponsorluk Sözleşmesinde En Sık Görülen Sorunlar

Türkiye’de sponsorluk sözleşmelerinde sık karşılaşılan hukuki problemler:

1. Ödemelerin gecikmesi

Sponsor ödeme yapmazsa kulüp sözleşmeyi feshedebilir.

2. Logo hatalı kullanımı

Yanlış boyut, renk veya tasarım kullanılması tazminat doğurur.

3. Maçların iptal edilmesi

“Force majeure” maddesi yoksa ihtilaf çıkar.

4. Kulübün sportif başarısızlığı

Sponsor görünürlüğü azalır ancak bu tek başına fesih sebebi değildir.

5. Kulübün disiplin soruşturmaları

Spor etiğine aykırı davranış sponsorluk ilişkisini zedeler.

6. Taraftar olayları

Sponsor imajını zedeleyebilir.

---

VIII. Sözleşmenin Feshi

Sponsorluk sözleşmesi iki şekilde sona erer:

---

1. Haklı nedenle fesih

Aşağıdaki hâllerde taraflar sözleşmeyi derhal feshedebilir:

• Ödemelerin yapılmaması

• Logo kullanım kılavuzuna aykırılık

• Sponsor ürünlerinin yasaklı/kaçak çıkması

• Kulübün etik ve disiplin ihlali

• Kamu otoritesi tarafından yasaklanan faaliyetler

Haklı fesih tazminatsızdır.

---

2. Haksız fesih

Haksız fesheden taraf tazminat öder.

Tazminat hesabında:

• Kalan sözleşme süresi

• Reklam görünürlüğü kaybı

• Marka değerine verilen zarar

• Ticari beklenti kaybı

dikkate alınır.

---

IX. Sponsorluk Sözleşmesi Uyuşmazlıklarının Çözümü

Uyuşmazlık çözüm yolları:

1. TFF Tahkim Kurulu

Futbol sponsorluklarında yetkilidir.

2. Ticaret Mahkemeleri

Taraflar tacir olduğu için görevlidir.

3. Reklam Kurulu

Yanıltıcı reklam durumunda devreye girer.

4. Marka Hukuku Mahkemeleri

Logo–marka ihlallerinde yetkilidir.

5. CAS

Uluslararası sponsorluk ihtilaflarında başvurulur.

Sonuç

Sponsorluk sözleşmeleri spor kulüplerinin gelir yapısında kritik bir role sahiptir.
Doğru hazırlanmamış sözleşmeler hem kulüp hem sponsor için büyük tazminat riskleri doğurabilir.

Bu nedenle sponsorluk sözleşmeleri:

• Reklam hukuku,

• Marka hukuku,

• Ticaret hukuku,

• Spor federasyonu talimatları

çerçevesinde profesyonelce hazırlanmalıdır.