Spor Kulüplerinde Borç Yapılanması
Giriş: Neden Spor Kulüplerinde Borç Krizi Yaygın?
Profesyonel spor kulüpleri, özellikle futbol kulüpleri, Türkiye’de ve dünyada en borçlu kurumlar arasında yer almaktadır.
Bunun temel sebepleri:
-
Aşırı transfer harcamaları
-
Menajer komisyonları
-
Yüksek maaş yükü
-
Düzensiz nakit akışı
-
Yayın gelirine aşırı bağımlılık
-
Yanlış yönetim kararları
-
Finansal Fair Play baskısı
İşte bu nedenle spor kulüplerinin borç yapılanması, hukuki ve mali açıdan zorunlu hâle gelmiş bir konudur.
Kulüplerin borçlarını yeniden yapılandırması yalnızca mali bir tercih değil; TFF lisansı, UEFA katılım hakkı ve kulübün varlığını sürdürebilmesi için kritik bir gerekliliktir.
I. Spor Kulüplerinde Borç Türleri
Bir kulübün borç yapısı genellikle beş ana başlık altında toplanır:
1. Finansal Borçlar
(Kredi, banka borçları, faiz yükü)
2. Kamu Borçları
(Vergi, SGK, idari para cezaları)
3. Futbolcu ve Teknik Heyet Borçları
(Maaş, prim, imza parası, tazminat)
4. Menajer ve Aracı Komisyon Borçları
5. Ticari Borçlar
(Satın alma, tedarikçiler, hizmet alımları)
Bu borçlar kulübün hem mali yapısını hem de sportif başarısını etkiler.
II. Borç Yapılanmasının Hukuki Dayanakları
Türkiye’de spor kulüpleri borç yapılanmasını üç temel hukuki kaynağa dayanarak yapabilir:
1. Bankalar Birliği Anlaşmaları (Futbol Kulüpleri Yeniden Yapılandırma Modeli)
Devlet destekli özel bir yapılandırma modelidir.
2. 7326 ve Benzeri Yapılandırma Kanunları (Kamu Borçları)
Vergi ve SGK borçları yeniden yapılandırılır.
3. Konkordato ve İflas Erteleme Mekanizmaları
Spor kulüpleri de ticari işletme niteliğinde olduğu için konkordato ilan edebilir.
III. Yeniden Yapılandırma Modelleri
1. Bankalar Birliği – Spor Kulüpleri Finansal Yeniden Yapılandırma Modeli
Bu model 2019 sonrası uygulanmaya başlamıştır.
Avantajları:
-
Borç vadesi 10 yıla kadar uzatılır
-
2 yıl ana para ödemesiz dönem tanınabilir
-
Faiz oranları düşürülür
-
Tüm kredi borçları tek çatı altında toplanır
-
Kulüp mali disiplin taahhüdü verir
Yükümlülükler:
-
Gelirlerin önemli kısmı temlik edilir
-
Transfer harcamaları sınırlanır
-
Maaş bütçesi kontrol altına alınır
-
Yıl sonu mali tablolar bankalara verilir
2. Kamu Borçlarının Yapılandırılması (Vergi – SGK)
Yapılandırma kanunları sayesinde kulüpler:
-
Faiz indiriminden yararlanır
-
Taksitlendirme yapabilir
-
Borçların bir kısmı silinebilir
Bu kalemler lisans kriterleri açısından çok önemlidir.
3. Konkordato (Ticari Yapılandırma)
Zor duruma düşen kulüpler:
-
Borçlarını erteletmek
-
Alacaklılarla anlaşma yapmak
-
İcra takiplerini durdurmak
için konkordato talep edebilir.
Avantajları:
-
Tüm icra işlemleri durur
-
Nakit akışı rahatlar
-
Müzakere gücü artar
Riskleri:
-
UEFA lisansına engel olabilir
-
Taraftar–sponsor güveni azalabilir
IV. TFF – UEFA Lisans Kriterlerine Göre Borç Yönetimi
Lisans almak isteyen kulüpler aşağıdaki kriterleri karşılamalıdır:
1. Negatif Öz Sermaye Problemi
Kulübün öz sermayesi negatife düşmüşse lisans alamaz.
2. Transfer Yasağı Riski
Futbolcu borçları ödenmezse TFF ve FIFA tarafından transfer yasağı gelir.
3. TFF Disiplin Borçları
Tahkim ve UÇK kararlarına uymayan kulüpler ağır yaptırım alır.
4. UEFA Finansal Fair Play (FFP) Kısıtlamaları
Kulübün maaş + transfer harcamaları toplamı gelirlerinin %70’ini geçemez.
V. Borç Yapılanmasında Kulüpler İçin Hukuki Stratejiler
Bir avukatın borç yapılanmasında izlemesi gereken stratejiler:
1. Borç Envanteri Çıkarma
Kulübün tüm borçları kalem kalem çıkarılmalıdır:
-
Vadesi geçmiş borçlar
-
Vadesi yaklaşan borçlar
-
Dava konusu borçlar
2. Alacaklılarla Toplu Müzakere
Kulüp tek tek değil, toplu müzakere yolunu kullanmalıdır.
3. Bankalarla Yeniden Vadelendirme
Bankalar Birliği modeli kullanılarak borçlar tek çatı altında toplanabilir.
4. Vergi ve SGK Borçlarının Yeniden Yapılandırılması
Kamu borçları önceliklidir.
5. Altyapı Geliri, Yayın Geliri ve Sponsorlukların Temliki
Temlik sözleşmeleri profesyonelce hazırlanmalıdır.
6. Menajer ve Futbolcu Sözleşmelerinin Yeniden Düzenlenmesi
Aşırı maliyetli sözleşmeler yeniden görüşülebilir.
7. Kulübün İç Denetim Sisteminin Güçlendirilmesi
Kulüp mali disiplininin sürdürülebilir olması gerekir.
VI. Borç Yapılanması Sürecinde Hukuki Riskler
1. Vadesi Geçmiş Borçlar Nedeniyle Transfer Yasağı
TFF ve FIFA otomatik olarak uygular.
2. UEFA’dan Men Cezası
Aşırı borçlanma hâlinde uygulanır.
3. Kulübün Ticari İtibarının Zedelenmesi
Sponsorlar anlaşmaları sonlandırabilir.
4. Kulüp Yöneticilerinin Kişisel Sorumluluğu
Vergi ve SGK borçlarından dolayı yöneticilere rücu edilir.
5. Menajer Davaları
Menajer komisyonları ödenmediğinde FIFA nezdinde yüksek tazminat çıkar.
VII. Başarılı Yeniden Yapılandırma İçin Öneriler
Kulüpler için uygulanabilir öneriler:
-
Mali disiplin kurulu oluşturulmalı
-
Sözleşme yönetimi profesyonelleştirilmeli
-
Transfer bütçesi revize edilmeli
-
Alacak ve borçlar tek havuzda toplanmalı
-
Bankalarla şeffaf bir süreç yürütülmeli
-
UEFA ve TFF yetkilileri ile yakın iletişim kurulmalı
-
Kulüp gelirleri çeşitlendirilmeli (lisanslı ürün, e-ticaret, global pazarlama)
VIII. Yeniden Yapılandırma Sonrası Kulüp Performansı
Yeniden yapılandırma sonrası kulüp:
-
Daha dengeli bir bütçeye kavuşur
-
Transfer politikasını rasyonelleştirir
-
Taraftar ve sponsor güveni artar
-
Federasyon nezdinde risk seviyesi düşer
Ekonomik istikrar sportif başarıyı da beraberinde getirir.
Sonuç
Spor kulüplerinde borç yapılanması; mali disiplinin sağlanması, TFF ve UEFA lisans kriterlerine uyum, kulübün varlığının korunması ve geleceğe sağlıklı şekilde taşınması için zorunlu bir hukuki süreçtir.
Bu nedenle kulüpler borçlarını profesyonel ekiplerle yönetmeli, mali tabloları şeffaf hâle getirmeli ve yeniden yapılandırma sürecini avukat, mali müşavir ve finans uzmanlarıyla koordineli şekilde yürütmelidir.
About Post Author
