Sosyal Medyada Hakaret ve İtibar İhlalleri – Sporcu ve Kulüp İçin Hızlı Başvuru Yolları
1. Giriş
Sosyal medya, spor dünyasında iletişimin ve etkileşimin merkezine yerleşmiştir.
Ancak bu dijital alan, özellikle sporcular ve kulüpler açısından hakaret, iftira, itibar zedeleme ve kişilik hakkı ihlalleri bakımından önemli hukuki riskler taşımaktadır.
Bu makalede, Türk Ceza Kanunu (TCK), Türk Borçlar Kanunu (TBK), 5651 sayılı Kanun ve sosyal medya platformları üzerinden yapılabilecek hızlı başvuru yolları ele alınacaktır.
2. Hukuki Çerçeve
Sporcu veya kulübe yönelik sosyal medya paylaşımlarında:
-
TCK m. 125 (Hakaret),
-
TCK m. 267 (İftira),
-
TBK m. 58 (Kişilik hakkı ihlali),
-
5651 sayılı Kanun m. 9 (Erişim engeli ve içerik kaldırma)
hükümleri uygulanır.
Yargıtay 12. CD 2020/3845 E., 2021/7126 K.:
“Sosyal medya aracılığıyla yapılan paylaşımlar, aleniyet kazandığından hakaret suçunun nitelikli hâli oluşur.”
Bu nedenle, Twitter/X, Instagram, TikTok veya YouTube gibi platformlarda yapılan her paylaşım, kamusal alan etkisi doğurur.
3. Hakaret ve İtibar Zedeleme Ayrımı
Hakaret: Bir kimsenin şeref, haysiyet ve saygınlığına saldırıdır.
İtibar zedeleme ise çoğu zaman doğrudan hakaret içermese de gerçeğe aykırı bilgi yayılmasıyla gerçekleşir.
Örneğin:
-
“X futbolcu maç satıyor” → İftira (TCK 267)
-
“Y futbolcu tembel” → Hakaret (TCK 125)
-
“Kulüp Z, sponsor parasını zimmetine geçirdi” → Kişilik hakkı ihlali (TBK 58)
Her biri farklı delil, başvuru ve ispat standardı gerektirir.
4. Sporcuların Özel Statüsü
Sporcular kamuya mal olmuş kişiler olduklarından eleştiriye daha açık kabul edilirler.
Ancak bu durum, hakaret veya onur kırıcı ifadeleri meşrulaştırmaz.
Yargıtay 4. HD 2020/4378 E., 2021/5481 K.:
“Kamuya mal olmuş kişinin eleştirilebilir olması, kişilik haklarının sınırsızca ihlal edilebileceği anlamına gelmez.”
Bu nedenle “eleştiri sınırını aşan” ifadeler, özellikle sistematik biçimde tekrarlanıyorsa, manevi tazminat ve erişim engeli konusu olabilir.
5. 5651 Sayılı Kanun Kapsamında Başvuru Yolları
5651 m. 9/1:
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakkı ihlal edilen kişi, içeriğin yayından çıkarılmasını ve erişimin engellenmesini isteyebilir.”
Başvuru adımları:
-
İlgili içerik hakkında noter onaylı ekran görüntüsü alınır.
-
E-Devlet → BTK Erişim Engelleme Başvuru Modülü üzerinden başvuru yapılır.
-
İçerik sağlayıcı 24 saat içinde işlem yapmazsa, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulur.
Mahkeme, 24 saat içinde karar vermekle yükümlüdür.
Uygulama Örneği:
Bir futbolcuya yönelik Instagram yorumunda “satılmış futbolcu” ifadesi varsa, hem BTK hem de Sulh Ceza üzerinden erişim engeli talep edilebilir.
6. Ceza Soruşturması Boyutu
Hakaret veya iftira içeren paylaşımlar için doğrudan Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusu yapılabilir.
Delil olarak:
-
Paylaşım ekran görüntüsü,
-
URL linki,
-
Tanık ifadeleri,
sunulmalıdır.
Savcılık, IP tespiti için BTK ve sosyal medya platformlarından veri talep eder.
TCK 125/3:
“Fiilin alenen işlenmesi hâlinde ceza 1/6 oranında artırılır.”
Dolayısıyla Twitter veya YouTube üzerinden yapılan paylaşımlar “aleniyet” niteliğindedir.
7. Kulüplerin Kurumsal İtibar Koruma Hakkı
Hakaret ve iftira yalnız bireylere değil, tüzel kişilere (kulüplere) karşı da işlenebilir.
Yargıtay 4. HD 2019/6732 E., 2020/8124 K.:
“Tüzel kişiliğin saygınlığına yönelik saldırılar, kişilik hakkı ihlali kapsamında değerlendirilir.”
Kulüpler, bu kapsamda:
-
İtibar Yönetim Komitesi oluşturabilir,
-
Sosyal medya hukuku danışmanlığı alabilir,
-
Sürekli izleme ve erken uyarı sistemleri kurabilir.
8. Platform Bazlı Uygulamalar
-
Twitter/X: “Report Tweet → It’s abusive or harmful” seçeneği ile doğrudan platform içi şikayet.
-
Instagram: “Rapor et → Taciz veya Hakaret” adımıyla başvuru.
-
YouTube: “Kişisel hak ihlali” formu üzerinden doğrudan Google’a bildirim.
Bu yollar idari/teknik kaldırma sürecidir, adli süreçten bağımsız işler.
9. Tazminat Davası ve Manevi Zarar
TBK m. 58 gereği, kişilik hakkı ihlal edilen sporcu veya kulüp,
-
Paylaşımın silinmesi,
-
Manevi tazminat,
-
Özür ve tekzip,
isteyebilir.
Yargıtay 4. HD 2021/2213 E., 2022/1341 K.:
“Sosyal medyada yapılan hakaret, mağdurun toplum içindeki itibarını zedelediğinden manevi tazminat gerektirir.”
Tazminat miktarı belirlenirken mağdurun tanınırlığı ve saldırının etkisi dikkate alınır.
10. Sonuç ve Değerlendirme
Sosyal medya, sporun görünürlüğünü artırırken aynı zamanda hukuki riskleri büyütmektedir.
Sporcular ve kulüpler için proaktif hukukî koruma stratejisi şarttır.
-
Her paylaşım kayıt altına alınmalı,
-
Erişim engeli talepleri hızlı yapılmalı,
-
Hakaret içerikli paylaşımlara karşı kamuoyuna açıklama yapılmalıdır.
Spor hukuku bağlamında dijital itibar, artık fiziksel saha kadar korunması gereken bir değerdir.
About Post Author
