SIRBİSTAN’DA ŞİRKET KURULMASINA DAİR HUKUKİ SÜREÇ

Sırbistan, stratejik coğrafi konumu, Avrupa Birliği ile olan ticari ilişkileri ve yatırımcı dostu politikaları nedeniyle son yıllarda yabancı yatırımcıların ilgisini çeken bir ülke haline gelmiştir. Şirket kurma süreci, yabancı yatırımcılar için oldukça şeffaf ve anlaşılır olup, çeşitli avantajlar sunmaktadır. Bu yazıda, Sırbistan’da şirket kurulmasına dair hukuki süreç detaylı olarak ele alınacaktır.

 

Şirket Türleri

Sırbistan’da yatırımcıların tercih edebileceği birkaç farklı şirket türü bulunmaktadır. En yaygın tercih edilen şirket türleri şunlardır:

1. Limited Şirket (Društvo sa Ograničenom Odgovornošću – DOO):
   • Sırbistan’da en çok tercih edilen şirket türüdür.
   • Yatırımcılar sınırlı sorumluluk ilkesinden faydalanır. Yani, şirket ortakları yalnızca koydukları sermaye oranında sorumludur.
   • Minimum sermaye gereksinimi 100 Sırp Dinarıdır (yaklaşık 1 Euro).
2. Anonim Şirket (Akcionarsko Društvo – AD):
   • Daha büyük çaplı yatırımlar için tercih edilir.
   • Hem kapalı (privatno) hem de açık (javno) anonim şirket olarak kurulabilir.
   • Açık anonim şirketler borsada işlem görebilir.
3. Şahıs Şirketi (Preduzetnik):
   • Küçük işletmeler ve bireysel girişimciler için uygundur.
   • Bu tür şirketlerde kurucular sınırsız sorumluluk taşır.

Şirket Kuruluş Aşamaları

Sırbistan’da şirket kurma süreci, bazı yasal adımların izlenmesi ve ilgili belgelerin hazırlanması ile başlar. Aşağıda bu süreç ayrıntılı olarak açıklanmaktadır:

1. Şirket Adının Belirlenmesi

Şirket kurma sürecinin ilk adımı, şirketin adının belirlenmesidir. Şirketin adı, Sırbistan Ticaret Sicili Ajansı’na (Agencija za Privredne Registre – APR) kayıt ettirilmelidir. İsim, daha önce başka bir şirket tarafından kullanılmamış olmalıdır.

2. Şirketin Ana Sözleşmesinin Hazırlanması

Şirket kurma sürecinde en önemli belgelerden biri ana sözleşmedir (Osnivački akt). Bu belge, şirketin yapısını, faaliyet alanını, ortaklarını ve sermaye dağılımını içerir. Ana sözleşmenin noter huzurunda imzalanması gerekmektedir.

3. Sermaye Gereksinimi

Limited ve anonim şirketlerde minimum sermaye gereksinimi bulunmaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi, limited şirketler için minimum sermaye 100 Sırp Dinarıdır. Sermaye, kuruluş sırasında bankada açılan geçici bir hesaba yatırılmalıdır.

4. Şirketin Kayıt Edilmesi

Tüm belgeler hazırlandıktan sonra şirketin Ticaret Sicili Ajansı’na (APR) kaydı yapılır. Kayıt başvurusu, çevrimiçi olarak veya fiziki başvuru ile yapılabilir. Kayıt sırasında aşağıdaki belgeler sunulmalıdır:

• Şirket ana sözleşmesi
• Kurucu ortakların kimlik belgeleri
• Şirket adı ve adresi
• Banka hesabı bilgileri

5. Vergi Numarasının Alınması

Şirket kaydı tamamlandıktan sonra, Vergi İdaresi’nden vergi kimlik numarası (PIB) alınmalıdır. Ayrıca, şirketin Katma Değer Vergisi (KDV) mükellefi olup olmayacağı da belirlenmelidir. KDV mükellefiyeti sınırı yıllık 8 milyon Sırp Dinarı (yaklaşık 67,000 Euro) ciroya ulaşmayan şirketler için zorunlu değildir.

6. Banka Hesabı Açma

Şirket kaydının tamamlanmasının ardından, şirket adına bir banka hesabı açılması gerekmektedir. Bu hesap, hem günlük işlemler hem de sermaye aktarımı için kullanılacaktır. Sırbistan’da faaliyet gösteren birçok ulusal ve uluslararası banka bulunmaktadır.

7. Çalışma İzni ve Sosyal Güvenlik Kaydı

Eğer şirket yabancı çalışanlar istihdam edecekse, bu çalışanlar için çalışma izni alınmalıdır. Ayrıca, tüm çalışanların sosyal güvenlik sistemine kaydedilmesi gerekmektedir. Bu kayıt işlemi, Sosyal Sigortalar Kurumu’na (Fond za PIO) başvurularak yapılır.

Yabancı Yatırımcılar İçin Özel Durumlar

Sırbistan’da yabancı yatırımcılara yönelik bazı avantajlar ve teşvikler bulunmaktadır:

• Vergi Teşvikleri: Sırbistan, yeni yatırımlar için vergi muafiyetleri ve indirimleri sunmaktadır. Özellikle belirli sektörlerde yapılan yatırımlar, gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerinde önemli indirimler sağlayabilir.
• Serbest Bölgeler: Sırbistan’da serbest ticaret bölgeleri bulunmaktadır. Bu bölgelerde faaliyet gösteren şirketler, gümrük vergilerinden muaf tutulur ve birçok ticari avantajdan faydalanabilir.
• Çifte Vergilendirme Anlaşmaları: Sırbistan, birçok ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalamıştır. Bu sayede, yabancı yatırımcılar hem kendi ülkelerinde hem de Sırbistan’da aynı gelir üzerinden vergi ödemekten muaf tutulur.

Sırbistan’da Şirket Kurmanın Avantajları

Sırbistan’da şirket kurmanın birçok avantajı bulunmaktadır:

• Avrupa Pazarına Erişim: Sırbistan, AB ile serbest ticaret anlaşmalarına sahiptir. Bu sayede, AB ülkelerine düşük gümrük vergileri ile ihracat yapılabilir.
• Nitelikli İşgücü: Sırbistan, nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü sunmaktadır. Özellikle IT ve mühendislik alanlarında yüksek eğitimli işgücü mevcuttur.
• Düşük İşletme Maliyetleri: Sırbistan, birçok Avrupa ülkesine kıyasla daha düşük işletme ve işgücü maliyetlerine sahiptir.

Sonuç

Sırbistan’da şirket kurma süreci, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için açık ve anlaşılır bir prosedüre dayanmaktadır. Sırbistan’ın yatırımcı dostu politikaları, vergi teşvikleri ve Avrupa pazarına erişim imkânı, ülkeyi cazip bir yatırım merkezi haline getirmektedir.