Sırbistan’da Şirket Kurma Süreci ve Hukuki Gereklilikler
Sırbistan’da Şirket Kurmak: Hukuki Süreçler ve Yatırım Avantajları
Giriş
Sırbistan, Avrupa ve Balkanlar arasında stratejik bir konuma sahip olması, yatırımcı dostu politikaları ve uygun maliyetli iş gücü ile girişimciler için cazip bir ülkedir. Avrupa Birliği ile serbest ticaret anlaşmaları ve düşük vergi oranları gibi avantajları, Sırbistan’ı hem yerel hem de uluslararası girişimciler için bir fırsat merkezi haline getirmektedir. Bu makalede, Sırbistan’da şirket kurma sürecine, hukuki gerekliliklere ve dikkat edilmesi gereken hususlara detaylı bir şekilde değinilecektir.
Sırbistan’da Şirket Türleri
Sırbistan’da girişimciler için tercih edilebilecek farklı şirket türleri bulunmaktadır. Bunlar şunlardır:
- Limited Şirket (DOO):
Sırbistan’da en çok tercih edilen şirket türüdür. Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır. Minimum sermaye gerekliliği 100 RSD (yaklaşık 1 Euro) gibi düşük bir seviyededir. - Anonim Şirket (AD):
Daha büyük ölçekli yatırımlar için uygundur. Minimum sermaye gerekliliği 3 milyon RSD’dir (yaklaşık 25.000 Euro). Şirket hisseleri halka arz edilebilir. - Şahıs Şirketi (PR):
Tek bir kişinin girişimiyle kurulabilen ve daha küçük ölçekli işletmeler için uygun olan bir yapıdır. Kurucunun tüm borçlardan şahsen sorumlu olması dikkat edilmesi gereken bir husustur. - Şube:
Yabancı şirketlerin Sırbistan’da faaliyet gösterebilmesi için bir şube açmaları mümkündür. Şube, ana şirketin tüzel kişiliğine bağlıdır. - Temsilcilik:
Ticari faaliyet yürütmeyen, yalnızca tanıtım ve pazarlama amacıyla faaliyet gösteren yapıdır.
Şirket Kurma Süreci
Sırbistan’da şirket kurma süreci, kolay ve yatırımcı dostu bir şekilde düzenlenmiştir. Süreç genellikle 7-10 iş günü içinde tamamlanabilir:
1. Şirket İsminin Seçimi ve Rezervasyonu:
Şirketin adı, Sırbistan İş Sicili Ajansı’ndan (APR) onaylanmalıdır. Benzersiz ve başka bir şirketle karışıklık yaratmayacak bir isim seçilmelidir.
2. Kuruluş Belgelerinin Hazırlanması:
Kuruluş sözleşmesi veya ana sözleşme hazırlanmalı ve noter onayına sunulmalıdır. Bu belgede şirketin faaliyet alanı, sermaye yapısı, ortakların sorumlulukları ve yönetim organları belirtilmelidir.
3. Sermaye Yatırımı:
Limited şirketler için minimum sermaye 100 RSD’dir. Sermaye, bir Sırp bankasına yatırılarak bloke edilir ve sermaye yatırımı belgesi alınır.
4. Ticaret Siciline Kayıt:
Şirketin resmi olarak kurulması için Sırbistan İş Sicili Ajansı’na (APR) başvuru yapılmalıdır. Gerekli belgeler şunlardır:
- Kuruluş sözleşmesi,
- Sermaye yatırımı dekontu,
- Ortakların kimlik belgeleri,
- Şirketin adresini doğrulayan belge.
5. Vergi ve KDV Kaydı:
Şirket, Sırbistan Vergi İdaresi’ne kaydedilerek bir vergi numarası ve KDV numarası almalıdır. KDV numarası almak için şirketin cirosu belirli bir eşik değeri aşmalıdır.
6. Çalışma İzni ve Lisanslar:
Bazı sektörlerde faaliyet göstermek için özel izinler ve lisanslar alınması gerekebilir. Örneğin, inşaat, finans veya sağlık sektörlerinde ek düzenlemeler bulunmaktadır.
Vergilendirme ve Sosyal Güvenlik
Sırbistan, Balkanlar’daki en rekabetçi vergi sistemlerinden birine sahiptir:
- Kurumlar Vergisi:
Standart kurumlar vergisi oranı %15’tir. - KDV Oranı:
Standart KDV oranı %20’dir. Ancak temel ürün ve hizmetler için %10 oranında indirimli KDV uygulanır. - Gelir Vergisi:
Çalışanların gelir vergisi oranı %10’dur.
Sosyal Güvenlik Primleri:
İşveren ve çalışan tarafından ödenmesi gereken sosyal güvenlik primleri şu şekilde uygulanır:
- Emeklilik katkı payı: %14
- Sağlık sigortası: %5.15
- İşsizlik sigortası: %0.75
Yatırım Teşvikleri ve Avantajlar
Sırbistan, uluslararası yatırımcıları teşvik eden çeşitli programlar ve avantajlar sunmaktadır:
- Yatırım Teşvik Programları:
Hükümet, stratejik sektörlerde faaliyet gösteren şirketlere vergi indirimleri, arazi tahsisi ve hibe programları sunmaktadır. Özellikle teknoloji, tarım ve enerji sektörleri teşvik edilmektedir. - Serbest Ticaret Anlaşmaları:
Sırbistan, AB ülkeleri, EFTA ülkeleri, Rusya, Türkiye ve CEFTA ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmalarına sahiptir. Bu da yatırımcılar için önemli bir ticaret avantajı sunmaktadır. - Düşük İşçilik Maliyetleri:
Sırbistan, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla düşük iş gücü maliyetlerine sahiptir ve bu durum üretim sektöründeki şirketler için avantaj sağlamaktadır. - Stratejik Konum:
Sırbistan, Avrupa’nın lojistik ve ticaret yollarının merkezinde yer almakta olup, Batı Avrupa ile Asya arasında bir köprü görevi görmektedir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Yerel Temsilci ve Danışmanlık Hizmeti:
Sırbistan’da şirket kurma sürecinde, yerel bir hukuk danışmanı veya muhasebeciyle çalışmak, prosedürlerin doğru şekilde tamamlanması açısından büyük önem taşır. - Kayıtlı Ofis Zorunluluğu:
Şirketin kayıtlı bir adresinin bulunması zorunludur. Bu adres, Ticaret Sicili’ne bildirilmeli ve yasal yazışmalar için kullanılmalıdır. - Mali Denetim ve Raporlama:
Büyük ölçekli şirketler için bağımsız denetim zorunludur. Ayrıca, yıllık mali raporlar düzenli olarak sunulmalıdır. - Sektörel Lisans Gereklilikleri:
Şirketin faaliyet göstereceği sektöre bağlı olarak lisans ve izin alınması gerekebilir.
Sonuç
Sırbistan, düşük vergi oranları, stratejik konumu ve iş dostu ortamıyla uluslararası yatırımcılar için önemli bir fırsat sunmaktadır. Şirket kurma süreci sade ve hızlı olmakla birlikte, hukuki ve mali düzenlemelere dikkat edilmesi gerekmektedir. Profesyonel bir danışmanlık firması veya avukatla çalışmak, sürecin daha verimli ve sorunsuz ilerlemesini sağlayacaktır.
Not: Bu makale bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Sırbistan’da şirket kurma süreçleriyle ilgili detaylı bilgi ve hukuki destek almak için bir uzmanla iletişime geçmeniz önerilir.