Sigorta Tahkimi Nedir?

Sigortacılık sektörü, hem bireylerin hem de şirketlerin günlük hayatında önemli bir güvence mekanizmasıdır. Trafik kazalarından iş yeri sigortalarına, sağlık sigortalarından hayat sigortalarına kadar pek çok alanda, sigorta şirketleri ile sigortalılar arasında uyuşmazlıklar çıkabilmektedir.

Bu uyuşmazlıkların mahkemeler aracılığıyla çözülmesi uzun yıllar sürebilir ve sigortalılar açısından hak kaybına yol açabilir. İşte bu noktada sigorta tahkimi, hızlı, ekonomik ve uzmanlık temelli bir çözüm sunar. Türkiye’de sigorta tahkimi, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde kurulmuş olup, Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından yürütülmektedir.

Sigorta Tahkiminin Hukuki Dayanakları

1. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu

m.30: Sigorta tahkim sistemini düzenler.
Sigorta şirketleri ile sigortalılar arasındaki uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözümlenmesini mümkün kılar.

2. Yönetmelikler ve Talimatlar

Sigorta Tahkim Komisyonu Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği
Komisyon Hakemliği Talimatı

3. Yargıtay İçtihatları

Yargıtay, sigorta tahkim kararlarını mahkeme kararı gibi bağlayıcı kabul etmekte, ancak iptal sebeplerini dar yorumlamaktadır.

Sigorta Tahkim Komisyonu

Türkiye’de sigorta tahkimi, Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından yürütülmektedir.

Kuruluş Yılı: 2007
Bağlı Olduğu Kurum: Türkiye Sigorta Birliği
Görevi: Sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkları çözmek
Hakemler: Sigorta hukuku alanında uzman avukatlar, akademisyenler ve bilirkişiler

Sigorta Tahkimine Kimler Başvurabilir?

Sigortalılar
Sigorta ettirenler
Lehdarlar (örneğin hayat sigortasında sigortadan faydalanacak kişi)
Zarar gören üçüncü kişiler (örneğin trafik kazasında karşı taraf)

Şart: Sigorta şirketinin Sigorta Tahkim Komisyonu’na üye olması gerekir.

Sigorta Tahkimine Başvuru Şartları

Sigorta şirketine yazılı başvuru yapılmalı ve 15 gün içinde cevap alınmamalı veya verilen cevaptan tatmin olunmamalı.
Başvurunun Komisyona yapılması.
Başvurunun parasal sınır içinde olması.

Parasal Sınırlar (2025 itibarıyla yaklaşık):

400.000 TL’ye kadar uyuşmazlıklarda hakem kararı kesindir.
400.000 TL – 1.000.000 TL arası uyuşmazlıklarda İtiraz Hakem Heyeti’ne başvuru mümkündür.
1.000.000 TL üzeri uyuşmazlıklarda ise genel yargı yoluna gidilebilir.

Sigorta Tahkimi Süreci

Başvuru: Sigortalı, dilekçe ve belgelerle Komisyona başvurur.
Hakem Ataması: Komisyon, sigorta hukuku konusunda uzman hakem atar.
Savunma: Sigorta şirketi savunmasını sunar.
Delillerin Toplanması: Tarafların beyanları, ekspertiz raporları incelenir.
Karar: Hakem, 4 ay içinde karar verir (gerekirse 2 ay uzatma mümkündür).
İtiraz: Belirli parasal sınırın üzerindeki uyuşmazlıklarda İtiraz Hakem Heyeti’ne başvurulabilir.
Kesinlik ve İcra: Hakem kararları mahkeme kararı niteliğindedir, doğrudan icra edilebilir.

Sigorta Tahkimi Konuları

Trafik Sigortası: Araç hasarları, değer kaybı, pert işlemleri.
Kasko Sigortası: Aracın çalınması, yanması, kaza hasarları.
Sağlık Sigortası: Tedavi masraflarının karşılanmaması.
Konut ve İş Yeri Sigortaları: Yangın, sel, deprem hasarları.
Hayat Sigortaları: Ölüm ve maluliyet ödemeleri.
Sorumluluk Sigortaları: İşveren sorumluluğu, mesleki sorumluluk.

Sigorta Tahkiminde Hakemler

Sigorta hukuku alanında uzman kişiler arasından seçilir.
Tarafsız ve bağımsız olmak zorundadır.
Bir uyuşmazlıkta tek hakem veya heyet (3 hakem) görevlendirilebilir.

Sigorta Tahkiminde Kararların Niteliği

Hakem kararları, kesin hüküm niteliğindedir.
Mahkeme kararı gibi icra edilebilir.
Yalnızca sınırlı iptal sebepleriyle iptal davası açılabilir.

İptal Sebepleri (HMK m.439 çerçevesinde):

Tahkim anlaşmasının geçersiz olması
Hakem seçiminin usule aykırı olması
Hakemin tarafsızlık ilkesini ihlal etmesi
Kararın kamu düzenine aykırı olması

Sigorta Tahkiminin Avantajları

Hız: Ortalama 4-6 ayda sonuçlanır.
Ekonomiklik: Mahkeme masraflarına göre düşüktür.
Uzmanlık: Hakemler sigorta hukukunda uzman kişilerdir.
Kesinlik: Belirli parasal sınır altındaki kararlar kesindir.
İcra Kolaylığı: Kararlar doğrudan icra edilebilir.
Sigortalı Lehine: Sigortalıların hak arama özgürlüğünü güçlendirir.

Sigorta Tahkiminin Dezavantajları

Üye Şirket Şartı: Sadece Komisyona üye sigorta şirketlerine karşı başvuru yapılabilir.
Sınırlı Konu: Yalnızca sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar.
Maliyet: Çok düşük tutarlı uyuşmazlıklarda başvuru masrafları caydırıcı olabilir.
İptal Davası Riski: Sigorta şirketleri bazen kararların iptali için mahkemeye başvurabilmektedir.

Yargıtay Kararlarında Sigorta Tahkimi

Yargıtay 17. HD, 2016/10158 E., 2019/3386 K.: Sigorta tahkimi kararlarının kesin hüküm niteliğinde olduğu, mahkemece yeniden incelenemeyeceği vurgulanmıştır.
Yargıtay 11. HD, 2017/4358 E., 2019/2211 K.: Sigorta tahkim kararlarının icra edilebilirliği kabul edilmiştir.
Yargıtay HGK, 2015/1065 E., 2017/1432 K.: Kamu düzenine açıkça aykırı olmayan sigorta tahkim kararlarının iptal edilemeyeceği belirtilmiştir.

Sigorta Tahkimi ile Mahkeme Yargısının Karşılaştırılması

Özellik	Sigorta Tahkimi	Mahkeme Yargısı
Süre	4-6 ay	2-5 yıl
Maliyet	Daha düşük	Daha yüksek
Hakem/Hâkim	Sigorta uzmanı hakemler	Genel hâkimler
Kesinlik	Parasal sınırlara göre kesin	Temyiz imkânı var
Gizlilik	Sağlanabilir	Duruşmalar açık

Sigorta Tahkimi ve Türkiye’deki Önemi

Türkiye’de her yıl yüz binlerce sigorta uyuşmazlığı ortaya çıkmaktadır. Mahkemelerin yükünü azaltmak ve sigortalıların hızlı şekilde haklarını elde etmesini sağlamak için sigorta tahkimi çok önemli bir işleve sahiptir.

2009’dan bu yana yüz binlerce uyuşmazlık sigorta tahkimiyle çözümlenmiştir.
Özellikle trafik ve kasko sigortasında yoğun başvuru yapılmaktadır.
Sigorta tahkimi, tüketici haklarının korunmasına da katkı sağlamaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Sigorta tahkimine nasıl başvurulur?
Sigorta şirketine başvurudan sonra Komisyona dilekçe ve belgelerle başvurulur.

Kararlar ne kadar sürede çıkar?
Genellikle 4-6 ay içinde.

Sigorta şirketi üye değilse ne olur?
Tahkim yoluna başvurulamaz, mahkemeye gidilmesi gerekir.

Tahkim kararı bağlayıcı mı?
Evet, mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır.

İtiraz edilebilir mi?
400.000 TL üzerindeki uyuşmazlıklarda İtiraz Hakem Heyeti’ne başvurulabilir.

Sonuç

Sigorta tahkimi, sigorta uyuşmazlıklarında hızlı, ekonomik ve uzmanlık temelli bir çözüm sunar. Türkiye’de Sigorta Tahkim Komisyonu aracılığıyla uygulanan bu sistem, özellikle trafik ve kasko uyuşmazlıklarında sigortalılara önemli avantajlar sağlamaktadır.

Hakem kararlarının kesin hüküm niteliğinde olması ve mahkeme kararları gibi icra edilebilirliği, sigorta tahkimini güvenilir bir mekanizma haline getirmektedir. Türk Hukuku’nda sigorta tahkimi, hem sigortalıların hem de sigorta şirketlerinin haklarını koruyan, etkin bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Single Blog Title