SGK Uyuşmazlıkları ve Hukuki Çözüm Yolları

SGK Uygulamaları ve Hukuki Süreçler: Bir Hukuk Ofisi Perspektifi

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye’de çalışanların sosyal güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmuş en önemli kurumlardan biridir. SGK’nın görevleri arasında, sigortalıların emeklilik işlemleri, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimi, malullük ve ölüm aylıkları, iş göremezlik ödemeleri, genel sağlık sigortası hizmetleri ve daha pek çok sosyal güvence yer alır. Ancak uygulamada, bireyler ve işverenler, SGK ile ilgili birçok hukuki sorunla karşılaşmakta ve bu noktada bir hukuk ofisinin rehberliği kritik öneme sahip olmaktadır.

Bu makalede SGK uygulamaları çerçevesinde en sık karşılaşılan hukuki uyuşmazlıkları, bu süreçlerde izlenmesi gereken adımları ve bir hukuk ofisinin sağlayabileceği hizmetleri ele alacağız.

---

1. SGK Nedir ve Ne İş Yapar?

Sosyal Güvenlik Kurumu, 2006 yılında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nın birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu birleşme sayesinde, sosyal güvenlik hizmetlerinin tek bir çatı altında toplanması ve daha etkin sunulması hedeflenmiştir.

SGK’nın başlıca görevleri şunlardır:

• Sigortalılık kayıtlarının tutulması

• Prim tahsilatı ve kontrolü

• Emeklilik işlemleri

• İş kazası ve meslek hastalıklarının takibi

• Genel sağlık sigortası hizmetlerinin yürütülmesi

• İlaç ve tedavi giderlerinin karşılanması

• Kayıt dışı istihdamın önlenmesi

---

2. SGK ile İlgili En Sık Karşılaşılan Hukuki Sorunlar

SGK uygulamalarında ortaya çıkan hukuki sorunlar hem işverenleri hem de çalışanları yakından ilgilendirir. Bu sorunlar genellikle idari para cezaları, hizmet tespit davaları, prim borçları, iş kazası tespitleri ve sahte sigortalılık durumlarıyla ilgilidir. En yaygın uyuşmazlık başlıklarını şu şekilde sıralayabiliriz:

a) Hizmet Tespit Davaları

Bir çalışanın, çalıştığı dönemin SGK kayıtlarında görünmemesi veya eksik gösterilmesi durumunda açtığı davalardır. Bu davalar, işçinin gerçekte çalıştığını ispat etmesiyle ilgilidir ve çoğunlukla tanık beyanları, bordrolar, kamera kayıtları gibi delillerle yürütülür.

b) İş Kazası ve Meslek Hastalığı Davaları

SGK, iş kazası ve meslek hastalıklarında sorumluluğun belirlenmesi ve zararın karşılanması konusunda önemli bir rol oynar. Ancak SGK’nın bu olayları iş kazası veya meslek hastalığı olarak tanımaması halinde işçi, mahkemeye başvurarak durumun tespiti için dava açabilir.

c) Sahte Sigortalılık ve İdari Para Cezaları

SGK, sahte sigortalılık durumlarında hem işveren hem de sigortalı hakkında idari işlem başlatır. Bu tür işlemler sonrası ciddi para cezaları gündeme gelebilir. Özellikle sahte işyeri bildirimi veya gerçekte çalışmayan kişilerin sigortalı gösterilmesi sıkça karşılaşılan durumlardandır.

d) Prim Borçları ve Takip İşlemleri

İşverenlerin prim borçlarını zamanında ödememesi durumunda SGK, icra takibi başlatabilir. Bu durumda işverenin, borcun faizleriyle birlikte tahsil edilmesini önlemek adına hukuki destek alması önemlidir.

e) Emeklilik ve Malullük Başvurularında Ret Kararları

SGK tarafından reddedilen emeklilik veya malullük başvuruları da idari yargıya taşınabilir. Bu tür ret kararlarına karşı açılacak davalarda, başvuru sahibinin haklarını etkili bir şekilde savunabilmesi için hukuki danışmanlık şarttır.

---

3. SGK Uyuşmazlıklarında Hukuki Süreç Nasıl İşler?

SGK ile yaşanan hukuki uyuşmazlıklarda izlenmesi gereken yasal yollar, uyuşmazlığın türüne göre değişiklik gösterir:

• İdari İşlemlere İtiraz: SGK tarafından verilen bir idari karar (ceza, ret kararı vb.) öncelikle ilgili müdürlüğe itiraz edilerek idari yoldan çözülmeye çalışılır.

• Sosyal Güvenlik Mahkemeleri: İtirazdan sonuç alınamaması durumunda, yetkili iş mahkemelerinde dava açılır. Bu mahkemeler, sosyal güvenlik uyuşmazlıklarında görevlidir.

• İstinaf ve Temyiz Süreci: İlk derece mahkemesinden çıkan kararın ardından istinaf ve gerekirse temyiz yolları da açıktır.

---

4. Hukuk Ofislerinin SGK Uyuşmazlıklarındaki Rolü

SGK ile yaşanan uyuşmazlıklarda bireylerin veya işverenlerin bir hukuk ofisinden destek almaları sürecin doğru ve hızlı ilerlemesi açısından büyük önem taşır. Bir hukuk ofisinin bu alanda sunabileceği hizmetler şunlardır:

• Hizmet tespiti davalarının hazırlanması ve yürütülmesi

• İş kazası tespit davaları ve maddi-manevi tazminat talepleri

• SGK tarafından kesilen idari para cezalarına itiraz

• Sahte sigortalılık iddialarına karşı savunma yapılması

• Prim borcu yapılandırmaları ve taksitlendirme işlemleri

• Emeklilik ve malullük başvurularında danışmanlık

• SGK teftiş raporlarına karşı hukuki değerlendirme

SGK mevzuatı oldukça karmaşık ve teknik bir alandır. Bu nedenle gerek bireysel hakların korunması gerekse işverenlerin yükümlülüklerini doğru yerine getirebilmesi için alanında uzman avukatlardan profesyonel destek alınması gerekir.

---

5. SGK Uygulamalarında Güncel Mevzuat ve Yargı Kararları

SGK uygulamalarını etkileyen mevzuat sürekli değişmektedir. Özellikle torba yasalar, prim yapılandırmaları, EYT düzenlemeleri gibi gelişmeler hem çalışanları hem işverenleri yakından ilgilendirir.

Ayrıca Yargıtay kararları da SGK ile ilgili uyuşmazlıklarda emsal teşkil eder. Örneğin Yargıtay, bir çalışanın tanık beyanlarıyla çalıştığını ispatlayabilmesi halinde hizmet tespiti davasını kazanabileceğine hükmetmiştir. Bu tür içtihatlar, dava süreçlerinin seyrini belirleyebilir.

---

6. SGK Uyuşmazlıklarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Zamanaşımı Süreleri: Hizmet tespit davalarında 5 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Bu süre dolmadan dava açılması önemlidir.

• Delil Toplama: SGK’ya karşı açılacak davalarda tanık, belge, fotoğraf, video gibi deliller oldukça önemlidir.

• Uzman Avukat Desteği: SGK davaları teknik bilgi gerektirir. Bu nedenle alanında uzman bir avukattan destek alınması sürecin lehinize sonuçlanmasını sağlar.

 

 

SGK ile yaşanan hukuki uyuşmazlıklar, hem çalışan hem de işveren açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Hizmet tespiti, iş kazası, prim borcu, idari para cezaları gibi konular, çoğu zaman yargıya taşınmakta ve profesyonel hukuki destek gerektirmektedir. Bu noktada, sosyal güvenlik hukuku alanında deneyimli bir hukuk ofisinin rehberliği, hak kaybına uğramadan, yasal süreci etkili bir şekilde yürütmenizi sağlar.

 

HUKUK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİSİ YAĞMUR YORULMAZ