Portekiz Oturma İzni ve Vergi Yükümlülükleri: Hukuki ve Mali Perspektif
Giriş
Portekiz, Avrupa Birliği üyesi olarak hem yatırımcılar hem de bireysel göçmenler için cazip bir destinasyon haline gelmiştir. Özellikle “Altın Vize” (Golden Visa) programı ve D7 Vizesi gibi çeşitli oturma izni türleri, ülkeye göç etmek isteyenler için avantajlar sunmaktadır. Ancak, Portekiz’de oturma izni alan bireyler için vergi yükümlülükleri de dikkate alınması gereken önemli hususlardandır. Bu makalede, Portekiz’de oturma izni türleri ve bu izinlere sahip bireylerin vergi yükümlülükleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. Portekiz Oturma İzni Türleri
Portekiz’de oturma izni almak için farklı yollar bulunmaktadır. Her biri belirli şartlara ve prosedürlere tabidir:
1.1. Altın Vize (Golden Visa) Programı
Portekiz Altın Vize Programı, 2012 yılında başlatılmış olup, özellikle yatırım yoluyla oturum izni almak isteyen kişilere yöneliktir. Programın temel şartları şunlardır:
- En az 500.000 € değerinde gayrimenkul yatırımı yapmak (bazı bölgelerde bu miktar daha düşük olabilir).
- En az 250.000 € kültürel miras veya sanat projelerine yatırım yapmak.
- En az 500.000 € değerinde yatırım fonlarına katılmak.
- En az 1.5 milyon € sermaye transferi yapmak.
- En az 10 kişiye istihdam sağlayan bir iş kurmak.
Bu program, başvuru sahiplerine 5 yıl boyunca yenilenebilir oturma izni sağlarken, Avrupa Birliği içinde serbest dolaşım hakkı da tanımaktadır. Ancak, Altın Vize programında minimum oturum süresi gereksinimi bulunmaktadır. Başvuru sahiplerinin yılda ortalama 7 gün Portekiz’de kalması yeterlidir.
1.2. D7 Vizesi (Pasif Gelir Sahipleri İçin Oturma İzni)
D7 Vizesi, düzenli pasif gelire sahip bireylere yöneliktir. Emekliler, serbest meslek sahipleri veya kira, faiz ve temettü gibi düzenli geliri olan kişiler bu vizeden faydalanabilir. Temel şartlar:
- En az asgari Portekiz asgari ücretinin 12 katı kadar düzenli gelire sahip olmak.
- Portekiz’de bir adres göstermek.
- Sağlık sigortasına sahip olmak.
Bu vize ile Portekiz’de kalıcı oturum iznine ve 5 yıl sonra vatandaşlık başvurusu yapma hakkına sahip olunabilir.
1.3. Dijital Göçmen Vizesi
Son yıllarda uzaktan çalışanlar ve dijital göçmenler için özel bir vize türü oluşturulmuştur. Dijital göçmen vizesi, yabancıların Portekiz’de çalışmasına ve yaşamasına imkan tanır. Gerekli şartlar şunlardır:
- En az 2.800 € aylık gelir göstermek.
- Portekiz’de bir kira sözleşmesi veya mülk sahipliği belgesi sunmak.
2. Portekiz’de Oturma İznine Sahip Kişilerin Vergi Yükümlülükleri
Portekiz’de oturma izni alan bireylerin vergi mükellefiyeti, ülkede vergi mukimi olup olmadıklarına bağlı olarak değişir.
2.1. Vergi Mukimliği (Tax Residency)
Portekiz’de 183 gün veya daha fazla kalan bireyler, Portekiz vergi mukimi sayılır ve dünya çapındaki gelirleri üzerinden Portekiz’de vergiye tabi olurlar. 183 günden az kalanlar, yalnızca Portekiz kaynaklı gelirleri için vergi öderler.
2.2. Vergi Oranları
Portekiz’de bireysel gelir vergisi oranları progressif bir yapıya sahiptir:
Gelir Aralığı (€) | Vergi Oranı (%) |
---|---|
7.479’a kadar | 14.5% |
7.480 – 11.284 | 23% |
11.285 – 15.992 | 26.5% |
15.993 – 20.700 | 28.5% |
20.701 – 26.355 | 35% |
26.356 – 38.632 | 37% |
38.633 – 50.483 | 43.5% |
50.484 – 78.834 | 45% |
78.835 ve üstü | 48% |
2.3. Çifte Vergilendirme Anlaşmaları
Portekiz, Türkiye dahil birçok ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması yapmıştır. Bu anlaşmalar sayesinde, iki ülkede de vergi mükellefi olan bireyler aynı gelir için iki kez vergi ödemekten kaçınabilir.
2.4. NHR (Non-Habitual Resident) Rejimi
Portekiz, belirli niteliklere sahip yeni mukimlere özel vergi avantajları sunmaktadır. Non-Habitual Resident (NHR) rejimi, 10 yıl boyunca aşağıdaki avantajları sağlar:
- Yabancı kaynaklı gelirler için %10 veya %0 vergi oranı.
- Portekiz’de elde edilen bazı yüksek nitelikli meslek gelirleri için %20 sabit vergi oranı.
- Emekli maaşları için %10 vergi oranı.
Ancak, 2024 itibarıyla NHR programı revize edilmiş olup, yeni başvurular için kapsam daraltılmıştır.
3. Şirket Kurma ve Vergi Avantajları
Portekiz, Avrupa’da girişimciler ve yatırımcılar için cazip bir vergi sistemi sunmaktadır. Şirket kurmak isteyenler için vergilendirme esasları şu şekildedir:
- Şirket Vergisi (IRC): %21 (Ancak bazı bölgelerde teşvikler mevcuttur).
- Katma Değer Vergisi (KDV – IVA): %23 (Bazı sektörlerde düşük oranlar uygulanabilir).
- Sosyal Güvenlik Kesintileri: İşverenler için %23.75, çalışanlar için %11.
Özellikle teknoloji girişimleri ve inovatif projeler için Portekiz, start-up dostu bir ekosistem sunmaktadır.
Sonuç
Portekiz’de oturma izni almak, yabancılar için çeşitli avantajlar sunarken, aynı zamanda belirli mali yükümlülükleri de beraberinde getirir. Vergi mukimliği, vergi oranları ve çifte vergilendirme anlaşmaları gibi konular, oturma izni sahiplerinin mali planlamalarını doğru yapmalarını gerektirir. Özellikle NHR rejimi ve yatırım odaklı oturma izinleri, belirli vergi avantajları sağlayarak Portekiz’i cazip bir yaşam merkezi haline getirmektedir.
Portekiz’de oturma izni ve vergi yükümlülükleri ile ilgili süreçler, yerel vergi uzmanları ve hukuk danışmanları ile yürütülmesi gereken detaylı bir prosedürdür. Uygun vize türünün seçimi ve mali yükümlülüklerin optimize edilmesi, hem hukuki hem de mali açıdan en iyi sonuçları elde etmeyi sağlayacaktır.