Portekiz Oturma İzni ve Sosyal Haklar

1. Giriş

Portekiz, Avrupa Birliği’nin en yaşanabilir ülkelerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Ilıman iklimi, kaliteli sağlık ve eğitim sistemleri, yatırım fırsatları ve göçmenlere sunduğu çeşitli oturma izinleri ile dikkat çeker. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları da belirli prosedürleri yerine getirerek Portekiz’de oturma izni alabilirler. Bu makalede, Portekiz’de oturma izni türleri, başvuru süreci ve oturma izni sahiplerinin sosyal hakları ele alınacaktır.

---

2. Portekiz’de Oturma İzni Türleri

Portekiz’de oturma izni almak isteyenler için farklı seçenekler bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır:

2.1. Çalışma Amaçlı Oturma İzni

Portekiz’de bir iş teklifi alan veya kendi işini kurmak isteyen kişiler, çalışma izni kapsamında oturma izni alabilirler. İşverenin, başvuru sahibine belirli bir maaş ve çalışma koşulları sağlaması gerekmektedir.

2.2. Aile Birleşimi Oturma İzni

Portekiz’de yasal olarak ikamet eden bir kişinin eşi, çocukları veya diğer aile üyeleri için aile birleşimi kapsamında oturma izni alması mümkündür.

2.3. Yatırım Yoluyla Oturma İzni (Golden Visa)

Portekiz, yatırım yoluyla oturma izni veren ülkeler arasında en popülerlerinden biridir. Golden Visa programı kapsamında, gayrimenkul yatırımı yapmak, sermaye transferi sağlamak veya iş alanında istihdam yaratmak gibi yollarla oturma izni alınabilir.

2.4. Emeklilik veya Pasif Gelirle Oturma İzni (D7 Vizesi)

D7 vizesi, Portekiz’de yaşamak isteyen ancak aktif olarak çalışmayan bireyler için uygundur. Kira geliri, emekli maaşı veya diğer pasif gelir kaynakları ile geçimini sağlayabilen kişiler için bu vize türü caziptir.

2.5. Eğitim Amaçlı Oturma İzni

Portekiz’de üniversite veya dil okullarına kayıtlı öğrenciler eğitim süresi boyunca oturma izni alabilirler. Bu izin, eğitim tamamlandıktan sonra çalışma iznine dönüştürülebilir.

---

3. Portekiz’de Oturma İzni Başvuru Süreci

Portekiz’de oturma izni almak için izlenmesi gereken genel süreç şu şekildedir:

• Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Pasaport, gelir kaynaklarını gösteren belgeler, sağlık sigortası ve Portekiz’de ikamet edilecek yerin belgelendirilmesi gereklidir.
• Başvurunun Portekiz Konsolosluğuna Yapılması: Türkiye’deki Portekiz konsoloslukları veya vize merkezleri üzerinden başvuru gerçekleştirilir.
• İlk Onay ve SEF Randevusu: Başvuru olumlu sonuçlanırsa, Portekiz’deki Yabancılar ve Sınırlar Servisi’nden (SEF – Serviço de Estrangeiros e Fronteiras) randevu alınarak biyometrik veriler sunulur.
• Geçici Oturma İzninin Verilmesi: İlk olarak genellikle 1 yıllık oturma izni verilir ve belirli kriterlere bağlı olarak 2 ila 5 yıl arasında yenilenebilir.
• Daimi Oturma İzni ve Vatandaşlığa Geçiş: 5 yıl boyunca yasal ikamet eden kişiler, daimi oturma izni veya Portekiz vatandaşlığı için başvuruda bulunabilirler.

---

4. Portekiz’de Oturma İzni Sahiplerinin Sosyal Hakları

Portekiz’de oturma izni sahibi bireylerin belirli sosyal haklardan yararlanma imkânı bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

4.1. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma

Portekiz’de ikamet izni alan kişiler, Serviço Nacional de Saúde (SNS) adı verilen ulusal sağlık sistemi kapsamında hizmet alabilirler. Devlet hastanelerinde ve sağlık ocaklarında ücretsiz veya düşük ücretli sağlık hizmetleri sunulmaktadır.

4.2. Eğitim Hakkı

Portekiz’de oturma izni bulunan çocuklar ve gençler devlet okullarında ücretsiz eğitim hakkına sahiptir. Ayrıca, üniversitelerde yabancı öğrencilere özel burs ve indirim programları bulunmaktadır.

4.3. Çalışma ve İş Kurma Hakkı

Portekiz’de oturma izni olan kişiler, belirli vize türlerine bağlı olarak iş kurma veya çalışma hakkına sahiptir. Golden Visa ve D7 vizesi sahipleri serbest meslek sahibi olarak da faaliyet gösterebilirler.

4.4. Sosyal Güvenlik ve Emeklilik Hakları

Portekiz’de çalışanlar, Segurança Social adı verilen sosyal güvenlik sistemine dahil olurlar. Belirli bir süre boyunca sigorta primi ödeyen bireyler, işsizlik maaşı, emeklilik maaşı ve diğer sosyal yardımlardan yararlanabilirler.

4.5. Vergisel Avantajlar

Portekiz, göçmenlere yönelik vergi avantajları sunmaktadır. Non-Habitual Resident (NHR) statüsü ile belirli bir süre boyunca düşük vergi oranlarından faydalanmak mümkündür.

---

5. Sonuç

Portekiz, oturma izni almak isteyenler için cazip seçenekler sunan bir Avrupa ülkesidir. Çalışma, yatırım, eğitim veya aile birleşimi gibi farklı yollarla oturma izni almak mümkündür. Oturma izni sahipleri sağlık, eğitim, çalışma ve sosyal güvenlik gibi birçok haktan faydalanabilirler. Portekiz’de uzun vadeli ikamet etmeyi planlayan bireyler için sürecin doğru yönetilmesi büyük önem taşımaktadır.