Polonya’da Yatırım Yoluyla Oturum İzni: Hukuki Şartlar ve Stratejik Avantajlar
Giriş
Polonya, Avrupa Birliği’nin en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olarak yabancı yatırımcıların ilgisini çeken merkezlerden biridir. Hem jeopolitik konumu hem de iş gücü maliyetlerinin düşük olması, ülkeyi Türk yatırımcılar için cazip hale getirmektedir.
Polonya’da şirket kurmak veya yatırım yapmak, yalnızca ekonomik fayda sağlamakla kalmaz; aynı zamanda oturum izni için de güçlü bir temel oluşturur. Bu makalede, Polonya’da yatırım yoluyla oturum izni almanın hukuki şartları, stratejik avantajları ve Türk yatırımcıların karşılaşabileceği fırsatlar detaylı olarak incelenecektir.
I. Polonya’da Yatırım Yoluyla Oturum İzninin Hukuki Çerçevesi
1. Yasal Dayanak
-
Polonya Yabancılar Kanunu (Ustawa o cudzoziemcach) yabancıların oturum izinlerini düzenler.
-
Yatırım yapan yabancılara geçici oturum izni (Temporary Residence Permit) verilebilir.
-
Uzun vadede bu izin sürekli oturum (Permanent Residence) ve AB uzun dönem oturumuna dönüşebilir.
2. Oturum İzni Türleri
-
Geçici oturum izni (1–3 yıl) → yatırım faaliyeti devam ettiği sürece uzatılabilir.
-
Sürekli oturum izni (5 yıl sonrası) → işin devamlılığı ve gelir şartı aranır.
-
AB uzun dönem oturumu → AB ülkelerinde serbest dolaşım ve iş kurma imkânı sağlar.
II. Yatırım Türleri ve Oturum Hakkı
1. Şirket Kurma (Sp. z o.o. veya S.A.)
-
En yaygın yöntemdir.
-
Sp. z o.o. (Limited şirket) → en az 5.000 PLN sermaye.
-
S.A. (Anonim şirket) → en az 100.000 PLN sermaye.
-
Yatırım istihdam yaratmalı ve ekonomik katkı sunmalıdır.
2. Gayrimenkul Yatırımı
-
Tek başına oturum izni sağlamaz.
-
Ancak şirket üzerinden yapılan gayrimenkul yatırımları (otel, lojistik merkezi, fabrika) oturum için kullanılabilir.
3. Start-Up ve İnovasyon Yatırımları
-
Polonya hükümeti, yenilikçi teknolojilere yatırım yapan yabancılara özel kolaylıklar sağlamaktadır.
-
Özellikle IT ve fintech sektöründe teşvikler vardır.
4. Stratejik Sektörler
-
Enerji, lojistik, gıda işleme, e-ticaret ve sağlık sektörlerinde yapılan yatırımlar öncelikli değerlendirilir.
III. Başvuru Şartları
1. Genel Şartlar
-
Geçerli pasaport
-
Polonya’da şirket kurma veya yatırım faaliyeti
-
Mali kaynakların belgelenmesi
-
Sağlık sigortası
-
İkamet adresi
2. Belgeler
-
Şirket kuruluş belgeleri (KRS kaydı, sözleşme)
-
Vergi numarası (NIP) ve REGON belgesi
-
Banka hesap dökümü
-
İş planı ve yatırım raporu
-
İstihdam sözleşmeleri (çalışan varsa)
IV. Başvuru Süreci
-
Şirketin kurulması veya yatırımın yapılması.
-
Wojewoda (Vilayet Valiliği) nezdinde oturum izni başvurusu.
-
Belgelerin incelenmesi ve görüşme.
-
Ortalama süre: 2–6 ay.
-
Karar yazılı olarak tebliğ edilir.
V. Türk Vatandaşları İçin Özel Avantajlar
1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
-
Türkiye–Polonya arasında yürürlüktedir.
-
Yatırımlar çifte vergi yüküne maruz kalmaz.
2. AB Pazarına Erişim
-
Polonya’da kurulan şirketler, tüm AB ülkelerine serbestçe mal ve hizmet satabilir.
3. Türk Yatırımcılar İçin Stratejik Alanlar
-
Lojistik ve taşımacılık
-
İnşaat ve altyapı projeleri
-
Gıda üretimi ve ihracat
-
IT ve yazılım geliştirme
VI. Vergi ve Sosyal Güvenlik Yükümlülükleri
1. Vergi Oranları
-
Kurumlar vergisi (CIT): %19 (küçük işletmeler için %9).
-
Katma Değer Vergisi (KDV): %23 (indirimli oranlar mevcut).
-
Gelir vergisi (PIT): Yatırımcı şahsi gelir elde ediyorsa geçerlidir.
2. Sosyal Güvenlik
-
Şirket çalışanları için ZUS kayıt zorunluluğu vardır.
-
Yatırımcı da Polonya sosyal güvenlik sistemine dahil olur.
VII. Red Sebepleri ve İtiraz
1. Red Sebepleri
-
Yetersiz yatırım veya istihdam
-
Eksik belge
-
Kamu düzenine aykırı faaliyet
-
Vergi yükümlülüklerini yerine getirmemek
2. İtiraz Yolları
-
Wojewoda kararına karşı Başbakanlık Göç Dairesi’ne itiraz.
-
Son çare: idari mahkeme.
VIII. Stratejik Öneriler
-
Şirket kurarken Sp. z o.o. modeli tercih edilmelidir.
-
Yatırım miktarı tek başına yeterli değildir → istihdam yaratma önemlidir.
-
Vergi danışmanlığı ve hukuki destek alınmalıdır.
-
Uzun vadeli planlama ile AB uzun dönem oturumu ve vatandaşlık hedeflenmelidir.
IX. Örnek Senaryolar
-
Senaryo 1: Türk girişimci Varşova’da lojistik şirketi kurdu → 10 işçi istihdam ederek oturum izni aldı.
-
Senaryo 2: Türk yazılım şirketi Polonya’da start-up açtı → AB fonlarından destek alarak yatırım oturumu kazandı.
-
Senaryo 3: Türk yatırımcı, Polonya’da fabrika satın aldı → sürekli oturum için 5 yıl boyunca faaliyeti devam ettirdi.
X. Sık Sorulan Sorular
-
Polonya’da yatırım yaparak direkt vatandaşlık alınır mı? → Hayır, önce oturum, sonra sürekli oturum, ardından vatandaşlık mümkündür.
-
Gayrimenkul almak oturum izni sağlar mı? → Tek başına sağlamaz, ancak şirket yatırımıyla bağlantılı ise kullanılabilir.
-
Yatırım için asgari tutar var mı? → Resmi olarak yok, ancak yatırımın ekonomik fayda yaratması şarttır.
-
Oturum izni ne kadar sürede çıkar? → Ortalama 2–6 ay.
-
Türk vatandaşları için özel kolaylık var mı? → Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması avantaj sağlar.
Sonuç
Polonya, yabancı yatırımcılara yalnızca ekonomik fırsatlar değil, aynı zamanda oturum izni ve uzun vadede vatandaşlık hakkı da sunar.
Türk yatırımcılar için Polonya:
-
AB pazarına açılan kapı,
-
Vergi avantajları,
-
Stratejik sektörlerde yatırım fırsatları sunar.
Ancak yatırım sürecinin hukuki çerçevede doğru yürütülmesi ve profesyonel danışmanlık alınması, başvurunun başarı şansını artırır.
About Post Author
