Polonya’da Vatandaşlık Kanunlarında Son Değişiklikler ve Güncellemeler

Giriş

Polonya, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden biri olarak vatandaşlık süreçlerini hem AB mevzuatına hem de kendi ulusal güvenlik ve göç politikalarına uygun şekilde düzenlemektedir. Son yıllarda göç dalgaları, iş gücü ihtiyacı ve uluslararası gelişmeler doğrultusunda Polonya hükümeti vatandaşlık kanunlarında birtakım değişiklikler yapmıştır. Bu makalede, Polonya vatandaşlık kanunlarındaki en güncel değişiklikler, başvuru süreçlerine etkileri ve hukuki sonuçları ele alınacaktır.

---

Polonya Vatandaşlık Kanunlarının Genel Çerçevesi

Polonya vatandaşlık kanunu, temel olarak 2 farklı yolla vatandaşlık edinilmesine olanak tanımaktadır:

1. Doğum Yoluyla Vatandaşlık (Jus Sanguinis ve Jus Soli)

   • Polonya, “kan bağı ilkesi” (jus sanguinis) esasına dayalı vatandaşlık vermektedir. Yani, en az bir ebeveyni Polonya vatandaşı olan kişiler doğuştan vatandaş kabul edilir.
   • Özel durumlarda, Polonya’da doğan ve ebeveynlerinin vatansız olduğu durumlarda “toprak esası” (jus soli) uygulanabilmektedir.

2. Sonradan Kazanılan Vatandaşlık

   • Evlilik, uzun süreli ikamet, yatırım veya özel katkılar yoluyla vatandaşlık elde etmek mümkündür.
   • Vatandaşlık kazanmak için genellikle Polonya’da belirli bir süre ikamet edilmesi ve dil yeterliliği gibi şartlar aranmaktadır.

---

Son Kanuni Değişiklikler ve Güncellemeler

Polonya hükümeti, 2023 ve 2024 yıllarında göçmen politikalarını sıkılaştıran ve vatandaşlık kazanım sürecini belirli gruplar için daha katı hale getiren yeni düzenlemeler getirmiştir. Bu değişiklikler, özellikle Polonya vatandaşlığına geçmek isteyen yabancıları yakından ilgilendirmektedir.

1. Vatandaşlık Başvurularında Süre ve Dil Şartlarının Değiştirilmesi

• Daha önce Polonya’da 3 yıl boyunca sürekli oturma iznine sahip olan kişiler vatandaşlık başvurusu yapabiliyorken, yeni düzenlemeyle bu süre 5 yıla çıkarılmıştır.
• Polonya vatandaşlığı almak isteyen yabancıların B1 seviyesinde Lehçe bilme zorunluluğu getirilmiştir. Önceki düzenlemelerde A2 seviyesi yeterliydi.

2. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık Sürecinde Güncellemeler

• Polonya vatandaşı ile evlilik yaparak vatandaşlık almak isteyenler için minimum evlilik süresi 3 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.
• Evlilik yoluyla vatandaşlık alan bireylerin Polonya’da en az 3 yıl kesintisiz yaşamış olması gerekmektedir.
• Evliliğin sahte olup olmadığının belirlenmesi için daha detaylı incelemeler yapılacak ve tespit edilen sahte evlilikler için vatandaşlık iptali süreci hızlandırılacaktır.

3. Yatırımcılar İçin Yeni Şartlar

• Polonya ekonomisine önemli katkı sunan yatırımcılar için vatandaşlık kazanımı süreci kolaylaştırılmıştır.
• Yeni düzenlemeye göre, en az 1 milyon Polonya Zlotisi (yaklaşık 220 bin Euro) yatırım yapan ve en az 10 Polonya vatandaşına istihdam sağlayan kişiler vatandaşlık başvurularında öncelikli olarak değerlendirilecektir.
• Ancak, yatırımların “gerçek ve sürdürülebilir” olması gerekmekte ve sıkı denetimlere tabi tutulmaktadır.

4. Çifte Vatandaşlıkla İlgili Değişiklikler

• Polonya, genel olarak çifte vatandaşlığa izin veren bir ülke olsa da, bazı ülkelerden gelen başvurular için çifte vatandaşlık hakkını kısıtlamıştır.
• Rusya, Belarus ve Çin gibi ülkelerden gelen başvurular özel incelemeye tabi tutulmakta ve güvenlik riskleri nedeniyle bazı başvurular reddedilebilmektedir.
• AB üyesi ülkelerden veya NATO üyesi ülkelerden gelen başvurulara yönelik bir kısıtlama bulunmamaktadır.

5. Vatandaşlık Reddi ve İptal Sebeplerinin Genişletilmesi

• Hukuka aykırı yollarla vatandaşlık kazanan kişiler için iptal süreçleri hızlandırılmıştır.
• Polonya ulusal güvenliği açısından risk teşkil eden kişilerin vatandaşlık başvuruları otomatik olarak reddedilecektir.
• Sahte belgelerle yapılan başvuruların tespit edilmesi halinde, kişi 10 yıl boyunca Polonya vatandaşlık başvurusu yapamayacaktır.

---

Yeni Değişikliklerin Hukuki ve Toplumsal Sonuçları

Bu değişiklikler, Polonya vatandaşlık hukukunun daha sıkı kurallara bağlandığını ve yabancı uyruklular için süreçlerin daha zorlaştırıldığını göstermektedir. Bunun bazı önemli hukuki ve toplumsal etkileri şunlardır:

• Uzayan başvuru süreleri: Özellikle daimi oturum ve vatandaşlık kazanımı için gereken sürelerin artırılması, başvuru sahiplerinin daha uzun süre beklemelerine neden olacaktır.
• Dil yeterliliğinin artırılması: B1 seviyesinde Lehçe bilme şartı, Polonya’da yaşayan ancak dili yeterince bilmeyen yabancılar için ek bir zorluk oluşturacaktır.
• Çifte vatandaşlık sınırlamalarının etkisi: Bazı ülkelerden gelen başvuruların daha sıkı incelemeye tabi tutulması, çifte vatandaşlık isteyenler için ek engeller yaratabilir.
• Yatırımcılar için avantajlar: İş insanları ve yatırımcılar için belirli kolaylıklar sağlanırken, yatırımların gerçek olup olmadığının sıkı denetlenecek olması sürecin daha karmaşık hale gelmesine neden olabilir.

---

Sonuç

Polonya, vatandaşlık yasalarını sıkılaştırarak hem ulusal güvenliği artırmayı hem de ekonomik katkıyı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Başvuru sürelerinin uzatılması, dil yeterliliğinin artırılması ve çifte vatandaşlık konusunda kısıtlamaların getirilmesi, başvuruda bulunacak kişiler için önemli değişiklikler içermektedir.

Özellikle Polonya’da vatandaşlık almak isteyen yabancılar için süreçlerin daha fazla belge, denetim ve bekleme süresi gerektireceği açıktır. Bu nedenle, yeni düzenlemeler hakkında güncel bilgiler edinmek ve başvuruları dikkatle yapmak büyük önem taşımaktadır.