Polonya’da Oturum İzni Başvuru Süreci: Şartlar ve Hukuki Aşamalar

Giriş

Polonya, Avrupa Birliği üyesi ve Schengen bölgesinde yer alan bir ülke olarak son yıllarda uluslararası yatırımcılar, öğrenciler ve iş insanları için cazip bir merkez haline gelmiştir. Özellikle Türk vatandaşları açısından Polonya, hem düşük yaşam maliyetleri hem de AB pazarına erişim fırsatları sayesinde öne çıkmaktadır.

Ancak Polonya’da 90 günden uzun süre kalmak isteyen herkesin mutlaka oturum izni (residence permit) alması gerekir. Schengen vizesi, yalnızca kısa süreli giriş sağlar; uzun vadeli yaşam, çalışma veya eğitim için karta pobytu başvurusu yapılmalıdır.

Bu makalede, Polonya’da oturum izni almanın hukuki çerçevesi, başvuru süreçleri, Türk vatandaşları için özel durumlar ve pratik öneriler detaylı olarak incelenecektir.

---

I. Polonya Oturum İzni Türleri

1. Geçici Oturum İzni (Temporary Residence Permit – Karta Pobytu Czasowego)

• 3 aydan uzun süre Polonya’da kalacak yabancılar için verilir.

• Süresi genelde 1–3 yıl arasında değişir.

• Çalışma, eğitim, aile birleşimi veya iş kurma amaçlı alınabilir.

2. Sürekli Oturum İzni (Permanent Residence Permit – Karta Pobytu Stałego)

• En az 5 yıl yasal ikamet sonrası alınabilir.

• Evlilik, Polonya vatandaşı çocuk sahibi olma veya köken bağı gibi durumlarda daha erken mümkündür.

• Sınırsız oturum sağlar, ancak vatandaşlıkla aynı değildir.

3. AB Uzun Dönem Oturum İzni (EU Long-Term Residence Permit)

• En az 5 yıl Polonya’da yaşayan, düzenli gelir ve sağlık sigortasına sahip kişilere verilir.

• AB üyesi ülkelerde serbest dolaşım ve iş imkânı sağlar.

---

II. Başvuru Şartları

1. Genel Şartlar

• Geçerli pasaport

• Polonya’da yasal giriş (vize veya vizesiz)

• Sağlık sigortası

• Geçim kaynağının belgelenmesi (maaş, banka hesabı, yatırım vb.)

• İkamet adresi

2. Çalışma Amaçlı Oturum

• İşveren tarafından düzenlenen iş sözleşmesi

• İşverenin yabancı çalıştırma iznine sahip olması

• Maaşın Polonya asgari ücretinden düşük olmaması

3. Eğitim Amaçlı Oturum

• Polonya’daki bir üniversiteden kabul belgesi

• Eğitim süresince mali kaynakların belgelenmesi

• Sağlık sigortası poliçesi

4. Aile Birleşimi

• Polonya’da yasal oturumu olan eş veya ebeveyn

• Evlilik ve aile bağlarını kanıtlayan belgeler

• Ortak yaşamı gösteren kanıtlar (adres, faturalar vb.)

5. Yatırım ve İş Kurma

• Polonya’da şirket kurmak (Sp. z o.o. – Limited Şirket)

• Ekonomik fayda sağlama ve istihdam yaratma

• İş planı ve sermaye beyanı

---

III. Başvuru Süreci

1. Başvuru Makamları

• Wojewoda (Vilayet Valiliği) Yabancılar Bürosu

• Başvurular bizzat yapılır.

2. Gerekli Belgeler

• Pasaport

• 4 adet biyometrik fotoğraf

• Başvuru formu

• İkamet adresi belgesi

• Gelir ve banka hesap dökümleri

• Sağlık sigortası poliçesi

• Gerekçeli belge (iş sözleşmesi, öğrenci kabul mektubu, evlilik belgesi vb.)

3. İnceleme Süresi

• Ortalama: 2–6 ay

• Eksik belge durumunda süre uzar.

• Karar yazılı olarak bildirilir.

---

IV. Red Sebepleri ve Hukuki İtiraz Yolları

1. Red Sebepleri

• Eksik veya sahte belge

• Yetersiz mali kaynak

• Kamu düzeni veya güvenliğine tehdit

• Vize ihlali

2. İtiraz Süreci

• İlk red → Başbakanlık Göç Dairesi (Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców)

• Son aşama → İdari mahkemeler

---

V. Türk Vatandaşları İçin Özel Durumlar

1. Sosyal Güvenlik ve Sağlık

• Türkiye–Polonya arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması vardır.

• Emeklilik, sağlık primleri karşılıklı tanınır.

2. Eğitim

• Türk öğrenciler Polonya üniversitelerinde düşük harçlarla okuyabilir.

• Erasmus ve değişim programları da avantaj sağlar.

3. İş Kurma

• Türk girişimciler için Polonya, AB’ye açılan ticari kapıdır.

• Özellikle lojistik, inşaat, IT sektörlerinde yatırım kolaydır.

---

VI. Oturum İzninin Sağladığı Haklar

• Polonya’da yasal ikamet

• Çalışma ve şirket kurma hakkı

• Sosyal güvenlik ve sağlık sistemine katılım

• Çocukların ücretsiz eğitim hakkı

• AB ülkelerine kısa süreli seyahat imkânı (Schengen)

• AB uzun dönem izni ile başka ülkelerde yaşama imkânı

---

VII. Uluslararası Hukuk ve AB Boyutu

• AB Direktifleri yabancıların haklarını belirler.

• Schengen sistemi sayesinde Polonya oturumu, diğer Schengen ülkelerine vizesiz seyahat sağlar.

• Ancak çalışma hakkı yalnızca Polonya’da geçerlidir.

---

VIII. Stratejik Öneriler

• Belgeler eksiksiz hazırlanmalı, özellikle mali kaynak açıkça gösterilmelidir.

• İlk aşamada geçici oturum alınmalı, uzun vadede AB uzun dönem oturumu hedeflenmelidir.

• Türk vatandaşları için iş kurma modeli, hem oturum hem ekonomik fayda açısından en avantajlı yoldur.

---

IX. Örnek Senaryolar

• Senaryo 1: Türk mühendis Polonya’da bir şirkette işe başladı → 2 yıllık geçici oturum aldı.

• Senaryo 2: Polonya vatandaşı ile evlenen Türk vatandaşı → aile birleşimi ile sürekli oturum hakkı kazandı.

• Senaryo 3: Türk öğrenci Varşova Üniversitesi’nde eğitim aldı → mezuniyet sonrası çalışma iznine geçti.

• Senaryo 4: Türk girişimci Polonya’da şirket kurarak yatırım yaptı → ekonomik katkı sayesinde uzun dönem oturum aldı.

---

X. Sık Sorulan Sorular

• Polonya’da oturum izni almak için kaç yıl kalmak gerekir? → İlk başvuruda 1–3 yıl, sürekli oturum için genelde 5 yıl.

• Gayrimenkul satın almak oturum izni sağlar mı? → Tek başına sağlamaz, ancak yatırım yoluyla dolaylı avantaj olabilir.

• AB uzun dönem oturumu hangi hakları sağlar? → Diğer AB ülkelerinde ikamet ve çalışma hakkı.

• Türk vatandaşları için özel kolaylık var mı? → Ankara Anlaşması geçerli değil, ancak yatırım ve eğitim avantajlıdır.

---

Sonuç

Polonya’da oturum izni, yabancıların uzun vadeli yaşam, eğitim ve iş fırsatları için temel bir şarttır.

Türk vatandaşları açısından Polonya, Avrupa Birliği’nin merkezinde kalıcı bir gelecek kurmak için stratejik bir kapıdır. Ancak süreç detaylı ve belgeler hassastır. Profesyonel hukuki danışmanlık almak, ret riskini en aza indirir ve başvurunun hızla sonuçlanmasını sağlar.

---