Polonya’da Çalışma İzni ve İş Kanunu Kapsamındaki Haklar

1. Giriş

Polonya, Avrupa Birliği (AB) üyesi olması ve istikrarlı ekonomisiyle yabancı çalışanlar için cazip bir iş gücü piyasasına sahiptir. Ancak, yabancı işçilerin Polonya’da yasal olarak çalışabilmesi için belirli prosedürleri yerine getirmesi gerekmektedir. Bu makalede, Polonya’da çalışma izni türleri, başvuru süreçleri ve iş hukuku kapsamındaki temel haklar ele alınacaktır.

2. Polonya’da Çalışma İzni Türleri

Polonya’da yabancı işçilerin çalışabilmesi için belirli izin türleri bulunmaktadır. Bunlar şunlardır:

A. Çalışma İzni Türleri

1. Tip A Çalışma İzni: Polonya’da kayıtlı bir işverenin yabancı bir çalışanı istihdam etmesi için gereklidir.
2. Tip B Çalışma İzni: Yönetici pozisyonunda olan veya bir şirketin yönetim kurulunda yer alan kişiler için geçerlidir.
3. Tip C Çalışma İzni: Yabancı işveren tarafından geçici olarak Polonya’ya gönderilen çalışanlar için verilir.
4. Tip D Çalışma İzni: Uluslararası hizmet sağlayıcıları için tahsis edilen bir izin türüdür.
5. Tip E Çalışma İzni: Polonya’da uzun süreli ancak özel bir görevi yerine getirmek için bulunan kişilere verilir.
6. Mavi Kart (EU Blue Card): AB vatandaşı olmayan nitelikli çalışanlar için düzenlenen özel bir çalışma ve oturum iznidir.

B. Çalışma İzni Başvuru Süreci

Polonya’da çalışma izni almak isteyen kişiler aşağıdaki adımları takip etmelidir:

1. İşverenin, Polonya Çalışma Bakanlığı’na başvurarak çalışma izni için talepte bulunması.
2. İş ilanının yerel iş gücü piyasasında duyurulması ve belirlenen sürede uygun bir Polonya vatandaşının bulunamaması.
3. Çalışma izni onaylandıktan sonra yabancı çalışanın vize veya oturma izni alarak Polonya’ya giriş yapması.

3. Polonya İş Kanunu Kapsamındaki Haklar

Polonya İş Kanunu, çalışanların haklarını koruyarak işveren-çalışan ilişkisini düzenleyen yasal çerçeveyi oluşturur. İşçiler, Polonya’da aşağıdaki temel haklara sahiptir:

A. Çalışma Koşulları ve Sözleşme

• Çalışanlar, yazılı bir iş sözleşmesi imzalamak zorundadır.
• Sözleşme, iş tanımını, maaşı, çalışma saatlerini ve diğer koşulları içermelidir.

B. Çalışma Süresi

• Haftalık çalışma süresi 40 saat olarak belirlenmiştir.
• Fazla mesai, normal maaşın %50 veya %100 fazlası ile ödenmektedir.

C. Ücret ve Sosyal Haklar

• Asgari ücret, hükümet tarafından her yıl belirlenmektedir.
• Çalışanların sağlık sigortası ve emeklilik sigortası primi ödenmelidir.

D. Tatil ve İzin Hakları

• Yıllık Ücretli İzin: Çalışanlar, iş sözleşmesine göre yıllık en az 20 ila 26 gün arasında ücretli izin hakkına sahiptir.
• Ebeveyn İzinleri: Doğum yapan anneler 20 hafta doğum izni, babalar ise 2 hafta babalık izni hakkına sahiptir.

E. İş Güvencesi ve Fesih Süreci

• İşverenler, işçileri haksız yere işten çıkaramaz.
• İşten çıkarma süreci, belirli prosedürlere tabi olup ihbar süresi uygulanmalıdır.

4. Sonuç

Polonya, yabancı çalışanlar için cazip bir iş gücü piyasasına sahip olsa da, yasal çalışma için gerekli prosedürlerin eksiksiz yerine getirilmesi önemlidir. Çalışma izni alımı, iş sözleşmesi ve çalışma hakları konularında bilinçli hareket etmek, işçilerin Polonya’daki iş yaşamını güvence altına alacaktır. Yabancı işçiler, Polonya İş Kanunu’na uygun şekilde çalışma koşullarını belirleyerek yasal haklarını koruyabilirler.