Polonya’da Çalışma İzni ile Serbest Meslek Sahibi Olmak

1. Giriş

Polonya, Avrupa Birliği üyesi olması ve dinamik ekonomisi nedeniyle yabancı profesyoneller için cazip bir çalışma ve yaşam alanı sunmaktadır. Serbest meslek sahibi olarak Polonya’da faaliyette bulunmak isteyen yabancılar için belirli hukuki prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu makalede, Polonya’da serbest meslek sahibi olarak çalışmanın hukuki boyutları, başvuru süreçleri ve dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınacaktır.

2. Serbest Meslek Sahibi Olmanın Hukuki Dayanakları

Polonya’da serbest meslek sahibi olarak çalışmak isteyen yabancılar, Yabancılar Yasası (Ustawa o cudzoziemcach) ve Girişimcilik Yasası (Prawo Przedsiębiorców) kapsamında değerlendirilir. İşte başlıca hukuki dayanaklar:

• Polonya’da Ticari Faaliyetlerde Bulunma Hakkı: AB vatandaşı olmayan yabancılar, Polonya’da belirli şartlar altında bireysel girişimci olarak çalışabilirler.
• Oturum ve Çalışma İzni Gerekliliği: Serbest meslek sahibi olarak faaliyet gösteren yabancılar için uygun bir oturum izni veya çalışma izni alınmalıdır.
• Vergi ve Sigorta Yükümlülükleri: Serbest çalışanlar, Polonya vergi sistemine kayıt yaptırmak ve sigorta primlerini düzenli ödemekle yükümldür.

3. Polonya’da Serbest Meslek Sahibi Olmak İçin İzin ve Başvuru Süreci

Polonya’da serbest meslek sahibi olmak isteyen yabancılar için iki temel yol bulunmaktadır:

3.1. Bireysel Girişimci (Jednoosobowa Działalność Gospodarcza) Olarak Kayıt

Bireysel girişimciler, CEIDG (Merkezi Kütük ve Bilgi Sistemi – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) sistemine kayıt yaptırmak zorundadır. Kayıt için aşağıdaki belgeler gereklidir:

• Geçerli pasaport
• Oturum izni veya çalışma izni belgesi
• Polonya’da ikamet adresi
• Vergi numarası (NIP) ve Ulusal Sigorta Kurumu (ZUS) kaydı

3.2. Ticari Şirket Kurma (Spółka)

Bireysel girişimciliğe ek olarak, yabancılar Limited Şirket (Sp. z o.o.) veya Anonim Şirket (S.A.) kurarak faaliyet gösterebilir. Şirket kuruluşu için:

• Şirket sözleşmesinin noter tasdikli olması
• Asgari sermayenin belirlenmesi (Limited Şirket için 5000 PLN, Anonim Şirket için 100.000 PLN)
• Ulusal Mahkeme Kütüğü’ne (KRS) kayıt yaptırılması gerekmektedir.

4. Polonya’da Çalışma ve Oturum İzinleri

Serbest meslek sahibi olarak Polonya’da çalışabilmek için uygun bir oturum ve çalışma izni almak gerekir. En yaygın izin türleri şunlardır:

• Geçici Oturum ve Çalışma İzni: Polonya’da en az bir yıl faaliyet gösterecek bireyler için uygundur.
• Daimi Oturum İzni: Polonya’da uzun süreli olarak kalmak isteyen ve belirli şartları yerine getiren kişiler için verilir.
• AB Uzun Dönemli Oturum Kartı: En az beş yıl boyunca Polonya’da yaşamış ve mali açıdan kendini idame ettirebilen yabancılar için uygundur.

5. Vergilendirme ve Sigorta Yükümlülükleri

Polonya’da serbest meslek sahibi olarak çalışanlar, gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerini ödemek zorundadır.

• Gelir Vergisi: Bireysel girişimciler %17 veya %32 oranında gelir vergisine tabi olabilirler.
• Katma Değer Vergisi (VAT): Yıllık belirli bir ciroyu aşan kişiler VAT kaydı yaptırmak zorundadır.
• Sosyal Sigorta (ZUS): Serbest çalışanlar ZUS kaydı yaptırmak ve primlerini ödemek zorundadır.

6. Sonuç

Polonya’da serbest meslek sahibi olarak çalışmak, yabancılar için belirli yasal prosedürleri yerine getirmeyi gerektirir. Çalışma ve oturum izinleri, ticari kayıt, vergi yükümlülükleri ve sigorta sistemine dahil olma gibi konular dikkatlice ele alınmalıdır. Polonya’da serbest meslek sahibi olarak başarılı bir kariyer sürdürebilmek için, güncel mevzuatlar ve uygulamalar yakından takip edilmelidir.