Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu ve WhatsApp, Instagram Gibi Platformlar
1. Giriş
Teknolojik gelişmeler, iletişim araçlarının çeşitlenmesi ve sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte bireylerin özel hayatı üzerinde ciddi etkiler yaratmıştır. WhatsApp, Instagram, Facebook, Telegram, X (Twitter) gibi uygulamalar, kişilerin özel fotoğraf, video, konum veya mesajlarını paylaşma ve başkalarıyla iletişim kurma imkânı sunarken, bu verilerin izinsiz ifşası veya yayılması durumunda Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında suç oluşabilmektedir.
Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesi, “Özel hayatın gizliliğini ihlal” suçunu düzenlemekte olup, bu suç özellikle dijital platformlarda en sık karşılaşılan fiiller arasında yer almaktadır.
2. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK m.134)
TCK m.134/1:
Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer bu gizlilik ihlali, görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle gerçekleşmişse, ceza bir kat artırılır.
TCK m.134/2:
Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri, hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu görüntü veya seslerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması hâlinde de aynı cezaya hükmolunur.
Bu düzenleme kapsamında, kişinin rızası olmadan özel yaşamına ilişkin görüntü, video, ses kaydı veya mesajların kaydedilmesi, paylaşılması ya da yayılması suçtur.
3. WhatsApp ve Instagram Üzerinden İşlenebilecek Fiiller
Dijital platformlar, özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunun en çok işlendiği alanlardan biridir. Örneğin:
-
WhatsApp:
-
Özel yazışmaların ekran görüntülerinin rıza olmadan paylaşılması,
-
Ses kayıtlarının izinsiz kaydedilip dağıtılması,
-
Grup konuşmalarının dışarıya servis edilmesi,
-
Kişiye ait özel fotoğraf veya videoların üçüncü kişilerle paylaşılması.
-
-
Instagram:
-
Özel profilden alınan fotoğraf veya videoların sahibinin rızası olmadan yayımlanması,
-
DM (Direct Message) yoluyla yapılan özel konuşmaların ifşa edilmesi,
-
Hikâyeler veya paylaşımların ekran kaydı alınıp farklı mecralarda paylaşılması,
-
Kişinin özel hayatına ilişkin izinsiz ifşa içerikleri (örneğin tatildeki özel görüntülerinin paylaşılması).
-
Yargıtay, sosyal medya platformları üzerinden yapılan paylaşımları da özel hayatın gizliliğini ihlal kapsamında değerlendirmektedir. Örneğin, Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E.2014/18271, K.2015/10429 sayılı kararında, WhatsApp konuşmalarının rıza olmadan üçüncü kişilerle paylaşılmasını suç saymıştır.
4. Cezai Yaptırımlar ve Şikâyet
-
Şikâyet Süresi: TCK 139. maddeye göre, bu suçlar şikâyete tabi olup 6 ay içinde şikâyet hakkı kullanılmalıdır.
-
Hapis Cezası: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.
-
Bilişim Suçlarıyla İlişki: Eğer ifşa eylemi internet üzerinden yapılmışsa, TCK 243-245 (Bilişim Suçları) hükümleri de uygulanabilir.
5. Hukuki ve Pratik Öneriler
-
Delil Toplama: WhatsApp veya Instagram üzerinden yapılan ihlallerde ekran görüntüleri, URL bağlantıları, tarih ve saat bilgileri delil olarak kaydedilmelidir.
-
Savcılığa Suç Duyurusu: Suçun işlendiği platformun açıkça belirtilmesi, delillerin eklenmesi ve şikâyet dilekçesi verilmesi gerekir.
-
İçerik Kaldırma: 5651 sayılı Kanun kapsamında, BTK’ya başvurarak veya Sulh Ceza Hâkimliği’nden erişim engeli talep edilebilir.
-
Tazminat Davası: Borçlar Kanunu m.58 uyarınca, kişilik haklarının ihlali nedeniyle manevi tazminat talep edilebilir.
6. Örnek Olay
-
Bir kişi, eski sevgilisinin özel fotoğraflarını WhatsApp grubunda paylaştığında hem TCK 134 (özel hayatın gizliliğini ihlal) hem de TCK 123 (tehdit veya şantaj unsuru varsa TCK 107) kapsamında yargılanabilir.
-
Instagram DM ekran görüntülerinin izinsiz yayımlanması halinde de aynı hüküm uygulanır.
7. Sonuç
WhatsApp ve Instagram gibi platformlar, özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunun en sık işlendiği mecralar arasındadır. Bu platformlarda kişilerin özel görüntü, video ve mesajlarının izinsiz paylaşılması hem cezai hem de hukuki yaptırımlara tabidir. Yargıtay içtihatları da bu platformlardan elde edilen verilerin rızasız yayılmasını suç saymaktadır.
About Post Author
