Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Şirketlerinin Sanal Bahis Sorumluluğu

I. GİRİŞ

Son yıllarda sanal bahis ve yasa dışı şans oyunlarına yönelik işlemlerde kullanılan finansal araçlarda ciddi bir çeşitlilik yaşanmıştır. Bu kapsamda özellikle ödeme kuruluşları ve elektronik para şirketleri, yasa dışı bahis işlemlerinin finansal altyapısını dolaylı olarak sağlayan kurumlar olarak gündeme gelmiştir. Sanal bahis platformları, doğrudan banka hesapları yerine, daha az denetime tabi tutulan ödeme aracı sağlayıcılarını tercih etmekte ve bu kuruluşlar üzerinden yasa dışı kazançlarını aklamaktadır.

Bu çalışmada, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun, 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun, MASAK düzenlemeleri ve Türk Ceza Kanunu çerçevesinde ödeme kuruluşlarının sanal bahis eylemlerindeki hukuki ve cezai sorumluluğu analiz edilecektir.

II. KAVRAMSAL ÇERÇEVE

A. Ödeme Kuruluşu Nedir?

6493 sayılı Kanun’a göre ödeme kuruluşları, ödeme hizmeti sunmak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yetkilendirilmiş tüzel kişilerdir. Bunlar, banka dışı kurumlar olup;

Para transferi,
Fatura tahsilatı,
Elektronik cüzdan,
Mobil ödeme gibi işlemleri gerçekleştirebilirler.

B. Elektronik Para Kuruluşu

Elektronik para, para karşılığı alınan ve dijital ortamda saklanarak ödeme işlemlerinde kullanılan parasal değerdir. Elektronik para kuruluşları, banka olmaksızın dijital para yaratabilir ve bunları kullanıcılar arasında transfer edebilir.

III. SANAL BAHİS SİSTEMLERİ VE FİNANSAL ARAÇLARIN KULLANIMI

A. Neden Ödeme Kuruluşları Tercih Ediliyor?

Banka sistemine göre daha az denetim,
Kolay hesap açımı,
Anlık transfer yapılabilmesi,
VPN, sahte kimlik ve vekâletle işlem yapılabilmesi,
Blockchain ile entegre çalışan sistemlerin izlenemezliği.

Sanal bahis çeteleri, ödeme kuruluşları üzerinden hesaplar açarak kullanıcılarından para toplayıp bu parayı başka platformlara yönlendirmektedir.

B. Kullanılan Yöntemler

Sanal POS ile bahis tahsilatı,
E-cüzdanlar üzerinden bahis bakiyesi yükleme,
Kurye veya vekil adına açılan e-para cüzdanları,
Kripto para ile e-para geçişi (örneğin USDT → TL e-cüzdan).

IV. HUKUKİ SORUMLULUK DÜZENLEMELERİ

A. 6493 Sayılı Kanun

Madde 18: Ödeme kuruluşları, yasa dışı iş ve işlemlere aracılık edemez.

Madde 24/3: Kuruluşlar, müşterinin kimlik bilgilerini teyit etmekle ve şüpheli işlemleri bildirmekle yükümlüdür.

B. 7258 Sayılı Kanun – Madde 5/1-c

“Yasa dışı bahis ve şans oyunlarının internet aracılığıyla oynatılmasına imkân sağlayan kişi üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.”

Eğer bir ödeme kuruluşu bu eyleme kasten veya ihmal sonucu bilerek olanak sağlıyorsa, bu madde kapsamında sorumlu olabilir.

C. TCK m.282 – Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama

“Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin, kaynağını gizlemek amacıyla transfer edilmesi hâlinde fail hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve adli para cezası uygulanır.”

Yasa dışı bahis gelirinin transferine sistematik şekilde olanak tanıyan ödeme kuruluşları, dolaylı fail olarak değerlendirilebilir.

V. MASAK YÜKÜMLÜLÜKLERİ

A. Şüpheli İşlem Bildirimi (ŞİB)

MASAK mevzuatına göre ödeme kuruluşları:

Kimlik doğrulaması yapmalı,
Şüpheli işlem bildiriminde bulunmalı,
İşlem tutarını ve frekansını izlemeli,
İstisnai işlem modellerini tespit etmelidir.

Şüpheli işlem bildirmeyen kuruluşlar, hem idari para cezası hem de sorumlu yöneticiler bakımından cezai sorumluluk doğurabilir.

VI. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRME

3. Yargıtay 19. Ceza Dairesi Kararı: Bu kararda, yasa dışı bahis organizasyonuna finansal destek sağlama veya reklam yapma gibi eylemlerin de suç teşkil ettiği vurgulanmıştır. Mahkeme, bu tür eylemlerin de 7258 sayılı Kanun kapsamında değerlendirileceğini belirtmiştir.

VII. UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

A. Denetim Yetersizliği

Bazı e-para kuruluşları, kullanıcıların kimliklerini yeterince doğrulamamakta,
MASAK’a bildirimi gereken işlemleri sistem dışı bırakmaktadır.

B. “Proxy” Kullanımı

IP gizleme, vekâletle açılmış hesaplar ve üçüncü kişi adına işlem gibi yollarla gerçek faydalanıcı gizlenmektedir.

C. Tüzel Kişilik Perdesi Ardına Saklanma

Failler, ödeme şirketini “legal ticaret yapıyormuş” gibi gösterip suça aracılık eder.

VIII. ÖNERİLER

BDDK ve MASAK denetimlerinin artırılması.
Yüksek hacimli ödeme kuruluşlarına “yüksek riskli işlem filtresi” zorunluluğu.
KYC (know your customer) prosedürlerinin sıkılaştırılması.
Blockchain entegre sistemlerin regülasyona tabi tutulması.
Tüzel kişilerin cezai sorumluluğu mekanizmasının işler hâle getirilmesi.

IX. SONUÇ

Ödeme kuruluşları ve elektronik para şirketleri, dijital ekonominin vazgeçilmez araçları hâline gelmiştir. Ancak bu sistemlerin yasa dışı bahis suçlarıyla kesiştiği noktada, kamusal otorite, suçun önlenmesi, mali denetim ve kişisel hakların korunması gibi hedefler arasında denge kurmakla yükümlüdür.

Her ne kadar bu kuruluşlar doğrudan bahis oynatmasa da, paranın transferine aracılık etmeleri, özellikle bilinçli şekilde yapıldığında, onları suçun dolaylı faili haline getirmektedir. Bu nedenle hem yasal hem de cezai sorumlulukları ciddi biçimde değerlendirilmelidir.

Single Blog Title