Mülteci Başvurusu Yapan Kaçak Göçmenler Sınır Dışı Edilir mi?

Giriş

Türkiye’de düzensiz göç ve göçmen kaçakçılığı vakaları her geçen gün artmaktadır. Kaçak yollarla ülkeye giren yabancılar, yakalandıklarında sınır dışı edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar. Ancak bu noktada mülteci hukuku devreye girer. Bir kişi kaçak yollarla girmiş olsa bile, uluslararası koruma başvurusu yapması halinde hukuki statüsü değişir. Bu durumun sınır dışı kararlarına etkisi, hem Türk hukuku hem de uluslararası hukuk açısından önemlidir.

Kaçak Göçmen ile Mülteci Arasındaki Hukuki Fark

Kaçak göçmen: Ülkeye yasal yollar dışında giren kişidir. Kural olarak sınır dışı edilmesi mümkündür.
Mülteci: Zulüm tehlikesi nedeniyle ülkesinden kaçan ve uluslararası koruma başvurusu yapan kişidir. Mülteciler için geri gönderme yasağı (non-refoulement) geçerlidir.

📌 Dolayısıyla, başvuru yapan göçmen artık “kaçak” değil, uluslararası koruma talebinde bulunan kişi statüsüne geçer.

Türkiye’de Hukuki Çerçeve

1. 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK)

m. 4: “Hiç kimse işkence, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele göreceği ülkeye gönderilemez.”
m. 55: Sınır dışı edilemeyecek kişiler arasında mülteci başvurusu yapanlar da vardır.
m. 61-83: Uluslararası koruma türleri (mülteci, şartlı mülteci, ikincil koruma).

2. Geçici Koruma Yönetmeliği

Özellikle Suriye’den gelen yabancılar için uygulanan statü.
Bu kişiler hakkında toplu sınır dışı kararı verilemez.

Uluslararası Hukuktaki Koruma

1951 Cenevre Sözleşmesi

Mülteci tanımı yapılmıştır.
Non-refoulement ilkesi ile mültecilerin güvenli olmayan ülkelere gönderilmesi yasaklanmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)

m. 3: İşkence ve kötü muamele yasağı.
AİHM kararlarına göre, geri gönderme yasağı mutlak bir haktır.

📌 Bu hükümler, mülteci başvurusu yapan göçmenlerin kaçak giriş yapmış olmalarına rağmen sınır dışı edilmemelerini zorunlu kılar.

Türk Hukuku – 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK)

m. 4: Hiç kimse, ölüm cezasına, işkenceye veya zulme maruz kalacağı ülkeye gönderilemez.
m. 55: Sınır dışı edilemeyecek kişiler arasında mülteci veya uluslararası koruma başvurusu yapanlar vardır.
m. 53: Sınır dışı kararına karşı idari yargıda dava açma hakkı tanınmıştır.

Yargıtay ve Danıştay Kararları

Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 2016/4519 E., 2018/7321 K.: Kaçak yollardan giren ancak mülteci başvurusu yapan kişinin, sınır dışı edilmesinin uluslararası koruma ilkelerine aykırı olduğuna hükmedilmiştir.
Danıştay 10. Daire, 2019/372 E., 2020/1156 K.: Sınır dışı kararına karşı açılan iptal davasında, mülteci başvurusunun sonuçlanması beklenmeden sınır dışı işlemi uygulanamayacağı belirtilmiştir.

Sınır Dışı Kararına Karşı Hukuki Yollar

İdari İtiraz: Göç İdaresi’nin verdiği karara 7 gün içinde itiraz edilebilir.
İptal Davası: İdare Mahkemesi’nde sınır dışı kararına karşı dava açılabilir.
AİHM Başvurusu: İç hukuk yolları tüketildikten sonra, AİHM’ye bireysel başvuru yapılabilir.

📌 Bu süreçte yabancının hukuki temsilcisi (avukat) olması, hak kayıplarını önlemek açısından kritik önemdedir.

Kaçak Göçmenlerin Bilmesi Gerekenler

Yasa dışı giriş yapmak mülteci başvurusu hakkını ortadan kaldırmaz.
Başvuru yapılması halinde, sınır dışı işlemleri durdurulur.
Ancak başvurunun reddi durumunda, kişi yeniden sınır dışı riskiyle karşılaşır.
Türkiye’de hukuki yollarla koruma talep eden kişilerin, insan ticareti mağduru gibi durumlarda ayrıca ek koruma hakları vardır.

Sonuç

Mülteci başvurusu yapan kaçak göçmenlerin sınır dışı edilip edilmeyeceği sorusu, uluslararası hukuk ve Türk hukukundaki geri gönderme yasağı ilkesiyle yanıtlanır.

Evet, kişi kaçak yollardan girmiş olabilir.
Ama mülteci başvurusu yaptıysa sınır dışı edilemez.
Nihai karar, başvurunun değerlendirilmesiyle verilir.

Bu nedenle, hukuki destek almak ve başvuru sürecini profesyonelce yürütmek, mültecilerin en temel güvencesidir.

Single Blog Title