Markaların Karıştırılma İhtimali Durumunda Hangi Hukuki Yollara Başvurabilirim?

Günümüzde markalar, yalnızca bir ürün ya da hizmetin adı değil; aynı zamanda güven, kalite ve kurumsal kimliğin sembolü haline gelmiştir. Ancak piyasada benzer veya aynısı olan markaların kullanılması, özellikle rekabetin yoğun olduğu sektörlerde karıştırılma ihtimaline yol açmakta ve ciddi hukuki uyuşmazlıklara sebebiyet vermektedir.

Peki bir marka, başka bir markayla karıştırılacak derecede benzerse ne yapılmalı? Tescilli markanızın taklit edildiğini düşünüyorsanız hangi yasal yollarla hakkınızı arayabilirsiniz? Bu yazımızda 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) kapsamında bu sorulara yanıt veriyoruz.

---

📌 1. Karıştırılma İhtimali Nedir?

Markaların karıştırılma ihtimali, bir markanın diğerine benzer veya ayırt edilemeyecek düzeyde aynı olması ve bu nedenle halk nezdinde malların/hizmetlerin aynı veya ilişkili olduğu yönünde bir algı oluşmasıdır.

SMK m.6/1’e göre:

“Tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir markayla aynı ya da benzer olan ve kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer olan bir marka, karıştırılma ihtimali varsa tescil edilemez.”

---

⚠️ 2. Karıştırılma İhtimali Hangi Durumlarda Söz Konusudur?

Karıştırılma ihtimali değerlendirilirken aşağıdaki kriterler dikkate alınır:

• Markaların görsel, işitsel ve anlamsal benzerliği

• Markaların kapsadığı mal veya hizmetlerin benzerliği

• Tüketici kitlesinin algısı ve dikkat düzeyi

• Markaların sektördeki kullanım süresi ve tanınmışlığı

• Pazarlama yöntemlerinin benzerliği (ambalaj, logo, reklam biçimi)

📚 Yargıtay 11. HD, 2018/1711 E., 2020/4963 K.:

“Markalar arasında görsel, işitsel veya çağrıştırma yoluyla oluşan benzerlik, ortalama tüketici zihninde karışıklık yaratıyorsa tescil hükümsüzlüğü gündeme gelir.”

---

🛠️ 3. Başvurulabilecek Hukuki Yollar

🔹 A) TPE Nezdinde İtiraz (Tescil Başvurusuna Karşı)

Markanızla benzer bir marka için tescil başvurusu yapılmışsa, yayın tarihinden itibaren 2 ay içinde Türk Patent ve Marka Kurumu’na itiraz edebilirsiniz.

➡️ Dayanak: SMK m.6 ve 17
➡️ Süre: Yayına itiraz süresi 2 aydır.
➡️ Sonuç: Marka başvurusunun reddi

---

🔹 B) Marka Hükümsüzlüğü Davası (Halihazırda Tescilli Marka)

Markanızla karıştırılacak düzeyde benzer bir marka daha önceden tescillenmişse, Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde marka hükümsüzlüğü davası açabilirsiniz.

➡️ Dayanak: SMK m.25
➡️ Yetkili Mahkeme: Davalının yerleşim yeri veya marka sicilinde kayıtlı adresin bulunduğu yer mahkemesi
➡️ Süre: Öğrenmeden itibaren 5 yıl (istisna: kötü niyet varsa süre işlemez)

---

🔹 C) Marka Hakkına Tecavüz Davası

Markanızla benzer markanın fiilen piyasada kullanımı varsa, marka hakkına tecavüz davası açılabilir. Davada aşağıdaki talepler yer alabilir:

• Tecavüzün durdurulması ve önlenmesi

• Kullanan ürünlerin toplatılması ve imhası

• Maddi ve manevi tazminat talebi

• İhtiyati tedbir ve delil tespiti talepleri

➡️ Dayanak: SMK m.29
➡️ Görevli Mahkeme: Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
➡️ Ceza Yönü: Ayrıca TCK kapsamında suç duyurusunda bulunulabilir (SMK m.30)

---

💼 4. Uyuşmazlık Öncesi Önlemler

Karıştırılma ihtimali doğmadan önce alınabilecek bazı stratejik adımlar şunlardır:

• Markanızı Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil ettirin.

• Markanız için düzenli olarak benzer marka araştırmaları yapın.

• Tespit edilen benzerliklerde ihtiyati tedbir veya noterden ihtar gönderin.

• Uluslararası faaliyetleriniz varsa Madrid Protokolü veya ABIPO üzerinden koruma başvurusunda bulunun.

---

🤝 5. Alternatif Çözüm Yolları

Bazı durumlarda mahkemeye gitmeden önce arabuluculuk veya sulh görüşmeleri ile çözüme ulaşmak mümkündür. Taraflar arasında lisans anlaşmaları, coğrafi sınır sınırlaması ya da marka devri gibi çözümler sağlanabilir.

---

🔚 Sonuç: Markanızı Korumak Sizin Elinizde

Markaların karıştırılma ihtimali, hem ekonomik hem de itibari kayıplara yol açabilecek ciddi bir risktir. Bu nedenle, markanızı tescil ettirmeniz, izinsiz kullanımlara hızlıca müdahale etmeniz ve gerekirse marka hükümsüzlüğü ya da tecavüz davaları açmanız son derece önemlidir.

🔒 Unutmayın: Marka hakkı, etkili ve hızlı bir şekilde korunmazsa zamanla zayıflar ve hukuki koruma sınırları daralır. Bu nedenle hukuki destek almak, markanızı korumanın ilk adımıdır.