MAKEDONYA’DA ŞİRKET KURULMASINA DAİR HUKUKİ SÜREÇ

Makedonya’da şirket kurmak isteyen yerli ve yabancı girişimciler, ülkenin iş dostu yapısı ve teşviklerle dolu ekonomisinden yararlanabilirler. Ancak, şirket kuruluşu sürecinde uyulması gereken bir dizi hukuki ve idari prosedür bulunmaktadır. Aşağıda Makedonya’da şirket kurma süreci ve bu süreçte karşılaşılacak hukuki gereklilikler detaylandırılmıştır.

 

1. Şirket Türleri ve Hukuki Statüleri

Makedonya’da şirket kurmak isteyen girişimciler, farklı şirket türleri arasından seçim yapabilirler. En yaygın şirket türleri şunlardır:

• Tek Kişilik Şahıs Şirketi (Sole Proprietorship): Genellikle küçük ölçekli işletmeler tarafından tercih edilen bu yapı, girişimcinin şirket borçları ve yükümlülükleri konusunda kişisel olarak sorumlu olduğu bir türdür.
• Limited Şirket (DOO veya DOOEL): En popüler şirket türüdür ve bir ya da daha fazla kişi tarafından kurulabilir. Limited şirketlerde, ortaklar yalnızca şirketin sermayesi ile sınırlı sorumluluğa sahiptirler.
• Anonim Şirket (AD): Büyük ölçekli girişimciler tarafından tercih edilen anonim şirketler, hisse senetleri aracılığıyla sermaye toplayabilirler. Ortakların sorumluluğu, sermayeye koydukları hisse miktarı ile sınırlıdır.
• Şube Ofisi: Yabancı şirketler, Makedonya’da bir şube açabilirler. Bu durumda şube, ana şirkete bağlı olup bağımsız bir tüzel kişilik değildir.

2. Şirket Kurma Süreci

Makedonya’da şirket kurma süreci, diğer birçok Avrupa ülkesine göre oldukça basittir. Ancak, girişimcilerin belirli adımları takip etmeleri ve gerekli belgeleri hazırlamaları gerekmektedir.

a. Ticaret Siciline Kayıt İlk adım, Makedonya’daki Ticaret Sicili’ne (Central Register of North Macedonia) başvurmaktır. Şirketin kaydı, şirketin tüzel kişilik kazanmasını sağlar. Kayıt başvurusu sırasında aşağıdaki belgelerin sunulması gerekmektedir:

• Şirket ana sözleşmesi
• Şirketin yönetim yapısına ilişkin belgeler
• Sermaye miktarının beyanı
• Şirket kurucularının kimlik belgeleri (yabancı kurucular için pasaport)
• Ticaret adı ve faaliyet alanı beyanı

Başvurunun onaylanmasıyla birlikte şirket, tüzel kişilik kazanır ve ticari faaliyete başlayabilir.

b. Sermaye Gereksinimleri Limited şirketler için minimum sermaye miktarı 5.000 EUR’dur. Bu miktarın şirketin hesaplarına yatırılması ve banka tarafından doğrulanması gerekmektedir. Anonim şirketler için ise minimum sermaye gereksinimi 25.000 EUR’dur.

c. Şirketin İş Sözleşmeleri ve Yönetim Kurulu Şirket kuruluş sürecinde, yönetim kurulunun atanması ve iş sözleşmelerinin hazırlanması gerekmektedir. Yönetim kurulu, şirketin faaliyetlerini denetlemek ve stratejik kararlar almakla yükümlüdür. İş sözleşmeleri ise çalışanlarla yapılacak olan anlaşmaları düzenler ve Makedonya’nın iş hukuku çerçevesinde hazırlanmalıdır.

3. Vergi Kayıtları

Şirket kurulduktan sonra, Makedonya’da faaliyet gösterebilmesi için vergi dairesine kayıt yaptırılması gerekmektedir. Şirketler, kurumlar vergisine (Corporate Tax) tabi tutulur ve mevcut kurumlar vergisi oranı %10’dur. Ayrıca, KDV (Katma Değer Vergisi) mükellefi olmak için ayrı bir kayıt süreci izlenmelidir. Makedonya’daki KDV oranı %18’dir. Şirketler ayrıca çalışanları için sosyal güvenlik primleri ve gelir vergisi ödemekle de yükümlüdür.

4. Çalışma İzni ve İkamet İzni

Yabancı girişimciler, Makedonya’da bir şirket kuracaksa, çalışma ve ikamet izinleri almalıdırlar. Çalışma izni başvurusu, Makedonya’daki Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından değerlendirilir. İkamet izni için ise Makedonya İçişleri Bakanlığı’na başvurulması gerekmektedir. Başvuru sahipleri, ticari faaliyette bulunma amacıyla ikamet izni talep edebilirler ve bu süreç ortalama 30 gün sürmektedir.

5. Şirket Faaliyetlerinin Başlatılması

Şirketin kuruluşu ve gerekli tüm izinlerin alınmasından sonra, şirket faaliyetlerine başlayabilir. Ancak, bazı sektörlerde özel lisans ve izinler gerekmektedir. Örneğin, finans, enerji ve iletişim sektörlerinde faaliyet gösterecek şirketler, ilgili bakanlıklardan ek izinler almak zorundadır.

6. Çalışan İstihdamı ve İş Hukuku

Makedonya’da şirketler, çalışan istihdam ederken ülkenin iş hukukuna uygun hareket etmek zorundadırlar. İş sözleşmeleri, Makedonya İş Kanunu’na uygun şekilde düzenlenmelidir. Çalışan hakları, maaşlar, çalışma saatleri ve iş güvenliği gibi konular kanunla korunmaktadır. Şirketler, çalışanlarına sosyal güvenlik primlerini düzenli olarak ödemekle yükümlüdür.

7. Şirketin Kapatılması

Makedonya’da bir şirketi kapatma süreci, şirketin ticaret sicilinden silinmesini gerektirir. Şirketin tasfiye edilmesi için öncelikle tüm borçların ödenmiş olması ve tüm mali yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması gerekir. Tasfiye süreci, genellikle yönetim kurulu tarafından yürütülür ve ticaret siciline resmi bir başvuru yapılır. Tüm belgeler tamamlandıktan sonra şirket, ticaret sicilinden silinir ve hukuki varlığı sona erer.

Sonuç

Makedonya’da şirket kurma süreci, hukuki ve idari açıdan dikkatli bir planlama ve hazırlık gerektirir. Ticaret siciline kayıt, sermaye gereksinimleri, vergi kayıtları ve çalışma izinleri gibi önemli aşamalar bulunmaktadır. Ayrıca, şirketin faaliyet göstereceği sektöre göre ek lisans ve izinler gerekebilir.