Lübnan’da Yabancılar Şirket Kurabilir mi, Hukuki Çerçeve Nedir?

Giriş

Lübnan, stratejik konumu, Orta Doğu pazarlarına açılan kapı niteliği ve serbest ticarete dayalı ekonomik yapısı nedeniyle yabancı yatırımcılar için cazip bir ülkedir. Ancak yabancıların Lübnan’da şirket kurabilmeleri, belirli yasal düzenlemelere ve idari süreçlere tabidir. Bu nedenle “Lübnan’da yabancılar şirket kurabilir mi, hangi hukuki çerçeve uygulanır?” sorusu, yatırım yapmayı düşünen yabancılar açısından önem taşımaktadır.

Bu makalede, Lübnan’da yabancıların şirket kurma şartları, uygulanacak hukuki düzenlemeler, şirket türleri, başvuru süreçleri ve pratikte yaşanan zorluklar ele alınacaktır. Ayrıca, örnek kurgusal bir olay üzerinden konunun işleyişi somutlaştırılacaktır.

---

1. Hukuki Dayanak ve Genel Çerçeve

• Lübnan’da şirket kuruluşu esas olarak Lübnan Ticaret Kanunu (Lebanese Commercial Code) hükümlerine tabidir.

• Yabancıların şirket kurması serbest olmakla birlikte, bazı sektörlerde kısıtlamalar bulunmaktadır (örneğin, medya, taşımacılık, bazı sağlık hizmetleri).

• Yabancı yatırımcıların Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı ile Lübnan Ticaret Sicili nezdinde kayıt işlemleri yapması zorunludur.

• Ayrıca yabancı yatırımcıların Genel Güvenlik Müdürlüğü’nden oturma ve çalışma izinlerini alması gerekir.

---

2. Yabancılar İçin Şirket Türleri

Lübnan’da yabancılar aşağıdaki şirket türlerini kurabilir:

1. Limited Şirket (SARL)

   • Asgari sermaye: 5 milyon Lübnan Lirası.

   • Ortak sayısı: 3 ila 20 arasında.

   • Yabancı ortaklığa uygundur.

2. Anonim Şirket (SAL)

   • Asgari sermaye: 30 milyon Lübnan Lirası.

   • Ortak sayısı: En az 3.

   • Yönetim kurulu üyelerinin en az 3’te 1’i Lübnan vatandaşı olmalıdır.

3. Şube veya Temsilcilik

   • Yabancı şirketler, Lübnan’da şube veya temsilcilik açabilir.

   • Ticaret Bakanlığı’na kayıt yapılması gerekir.

---

3. Şirket Kuruluşu İçin Gerekli Belgeler

• Yabancı ortağın geçerli pasaportu

• Ortaklık sözleşmesi ve şirket ana sözleşmesi

• Ortakların kimlik ve adres belgeleri

• Şirket adresini gösteren kira kontratı veya mülkiyet belgesi

• Banka referans mektubu ve sermaye yatırımı belgesi

• Vergi dairesine kayıt evrakları

• Çalışma izni ve oturma izni belgeleri

---

4. Şirket Kuruluş Süreci

1. Şirket Türünün Belirlenmesi (SARL, SAL veya şube)

2. Ana Sözleşmenin Hazırlanması ve noter tasdiki

3. Ticaret Siciline Kayıt

4. Vergi Dairesi Kaydı

5. Sosyal Güvenlik Kurumu Kaydı (çalışan olacaksa)

6. Çalışma ve Oturma İzni Başvurusu

Genellikle süreç 2 ila 3 ay arasında sonuçlanmaktadır.

---

5. Yabancı Yatırımcılar İçin Hukuki Engeller

• Sektörel Sınırlamalar: Telekomünikasyon, medya ve ulaştırma gibi bazı sektörlerde yabancıların pay oranı sınırlandırılmıştır.

• Vatandaşlık Şartı: Anonim şirket yönetiminde Lübnan vatandaşı zorunluluğu vardır.

• Bürokrasi ve Masraflar: Belgelerin onayı, noter masrafları ve yüksek vergi oranları süreci zorlaştırır.

• Siyasi ve Ekonomik İstikrarsızlık: Yatırımcıların karşılaştığı en önemli risklerden biridir.

---

6. Örnek Kurgusal Olay

Olay:
Almanya vatandaşı olan M.K., Beyrut’ta yazılım geliştirme üzerine bir Limited Şirket (SARL) kurmak ister. Lübnanlı bir iş ortağı olan N.H. ile ortaklık anlaşmasına varır.

Süreç:

• M.K. pasaportunu, banka referans mektubunu ve sermaye transfer belgesini hazırlar.

• Ortaklık sözleşmesi hazırlanır ve noter tarafından onaylanır.

• Ticaret Siciline kayıt işlemleri yapılır.

• Ancak kuruluş sırasında Ticaret Bakanlığı, şirket adresine dair resmi kira kontratının noter onaylı kopyasını talep eder. Bu belgenin temini süreci 1 ay geciktirir.

• Nihayetinde şirket kaydı tamamlanır, M.K. ve N.H. faaliyetlerine başlar.

Sonuç:
M.K.’nin yaşadığı gecikme, Lübnan’da şirket kurma sürecinin bürokratik zorluklara açık olduğunu göstermektedir. Belgelerin eksiksiz ve zamanında hazırlanması büyük önem taşır.

---

7. Hukuki Değerlendirme

• Lübnan’da yabancıların şirket kurması mümkündür, ancak sektörel kısıtlamalar ve vatandaşlık şartları dikkate alınmalıdır.

• Yabancı yatırımcıların özellikle Anonim Şirketlerde yönetim kurulu yapısına dikkat etmesi gerekir.

• Şirket kuruluş sürecinin sorunsuz işlemesi için profesyonel hukuki danışmanlık almak faydalıdır.

---

Sonuç

Lübnan’da yabancıların şirket kurması hukuken mümkündür ve çeşitli şirket türleri aracılığıyla yatırım yapılabilir. Ancak süreç, belge hazırlığı, idari denetimler ve sektörel kısıtlamalar nedeniyle dikkatli planlama gerektirir. Özellikle yabancı yatırımcıların, bürokratik engellerle karşılaşmamak için uzman hukukçulardan destek alması önemlidir.