Litvanya Oturum Kartı Türleri: Geçici, Süresiz ve Kalıcı Oturum Arasındaki Farklar-İstanbul Avukat

Litvanya, Avrupa Birliği ve Schengen bölgesi üyesi olmasının yanı sıra, göçmen dostu politikaları, dijital devlet altyapısı ve düşük yaşam maliyetleriyle dikkat çeken bir ülkedir. Son yıllarda özellikle Türkiye, Ukrayna, Hindistan ve Rusya’dan gelen bireyler, hem ticari faaliyet hem de yaşamak amacıyla Litvanya’ya yönelmektedir. Bu süreçte en çok merak edilen konuların başında ise Litvanya’da oturum kartı türleri ve bunlar arasındaki hukuki farklar gelmektedir.

Litvanya Cumhuriyeti, yabancıların ülkede ikamet edebilmesi için belirli hukuki rejimler altında üç ana oturum statüsü tanımaktadır:

• Geçici Oturum İzni (Temporary Residence Permit – TRP)

• Süresiz Oturum İzni (Long-Term Residence Permit – LTRP)

• Kalıcı Oturum İzni (Permanent Residence – PR)

Bu makalede, Litvanya’da uygulanan oturum kartı türleri, başvuru şartları, süresi, hak ve yükümlülükleri ile her statünün avantajları ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

---

1. Geçici Oturum İzni (TRP – Temporary Residence Permit)

📌 Tanım:

Geçici oturum izni, Litvanya’da kısa ve orta vadeli kalmak isteyen yabancıların başvurduğu ve en sık kullanılan oturum kartıdır. Genellikle çalışma, eğitim, yatırım veya aile birleşimi amacıyla verilir.

📅 Süresi:

• İlk başvuruda genellikle 1 yıl süreyle verilir.

• Şartların devam etmesi hâlinde 1 ila 2 yıl arasında uzatılabilir.

🔍 Başvuru Gerekçeleri:

• Şirket kurmak (UAB)

• Litvanya’da çalışmak için iş sözleşmesiyle

• Litvanya üniversitesinde öğrenci olmak

• Litvanya vatandaşı ile evli olmak

• Aile birleşimi (eş ve çocuklar)

• Bilimsel araştırma veya AB projelerinde görevli olmak

📄 Gerekli Belgeler:

• Pasaport

• Amaç beyanı (örneğin iş sözleşmesi, okul kabul belgesi)

• Sabıka kaydı

• Sağlık sigortası

• Konaklama belgesi

• Biyometrik fotoğraf

✅ Haklar:

• Litvanya’da yasal ikamet hakkı

• Belirli durumlarda çalışma izni

• Sosyal güvenlik sistemine (SODRA) kayıt

• AB Schengen ülkelerinde 90 güne kadar vizesiz dolaşım

❌ Sınırlamalar:

• Geçici oturum, vatandaşlık başvurusu için doğrudan dayanak teşkil etmez.

• Kart sahibi, oturum amacına aykırı davranırsa kart iptal edilebilir.

---

2. Süresiz Oturum İzni (Long-Term Residence Permit – LTRP)

📌 Tanım:

Süresiz oturum izni, Litvanya’da en az 5 yıl kesintisiz yasal ikamet eden ve belirli entegrasyon şartlarını sağlayan kişilere tanınan bir statüdür.

📅 Süresi:

• 5 yıl boyunca TRP sahibi olarak ikamet eden kişiler başvurabilir.

• Bu izin teknik olarak süresiz olsa da, her 5 yılda bir güncellenmesi gereklidir.

📝 Başvuru Şartları:

• 5 yıl boyunca kesintisiz TRP sahibi olmak

• Geçim kaynağının düzenli olması (gelir beyanı)

• Sabıka kaydının temiz olması

• Litvanca dilinde A2 düzeyinde yeterlilik

• Litvanya toplumu hakkında temel bilgi (Anayasa bilgisi)

📄 Gerekli Belgeler:

• TRP geçmişi ve ikamet süresi kanıtı

• Dil ve anayasa sınavı belgeleri

• Sabıka kaydı (apostilli)

• Sağlık sigortası ve konaklama belgesi

• Geçim kaynağını gösteren evraklar

✅ Haklar:

• Litvanya’da sınırsız süreyle oturum hakkı

• Her sektörde çalışabilme ve iş kurabilme hakkı

• Devlet yardımları ve sosyal haklardan faydalanma

• Aile birleşimi haklarının genişletilmiş hali

❌ Sınırlamalar:

• Litvanya dışında 6 aydan uzun süreyle kesintisiz kalınırsa oturum hakkı kaybedilebilir.

• Litvanya vatandaşlığı için bu statü zorunlu basamaktır.

---

3. Kalıcı Oturum İzni (Permanent Residence – PR / Ilgalaikis gyventojas)

📌 Tanım:

Kalıcı oturum izni, genellikle Litvanya kökenli kişiler, uzun süreli göçmenler ve Litvanya vatandaşı olan aile bireylerine tanınan özel bir oturum statüsüdür. Bu izin, AB vatandaşı olmayan bireylerin, Litvanya’da kalıcı olarak yaşamasına ve vatandaşlık haklarına en yakın seviyede fayda elde etmesine imkân tanır.

📅 Süresi:

• Süresizdir, ancak fiziksel kart her 5 yılda bir yenilenmelidir.

🔍 Kimler Başvurabilir?

• En az 5 yıl süresiz oturum iznine sahip kişiler

• Litvanya vatandaşı ile evli olup 5 yıldan fazla ikamet etmiş olanlar

• Litvanya’da doğmuş, büyümüş ve topluma entegre olmuş kişiler

📄 Gerekli Belgeler:

• Sabıka kaydı

• İkamet geçmişi ve LTRP belgesi

• Gelir beyanı

• Sağlık sigortası

• Konut belgesi

• Dil ve anayasa bilgisi kanıtı

✅ Haklar:

• Litvanya’da kalıcı olarak yaşama ve çalışma hakkı

• Sosyal haklardan vatandaşlarla eşit yararlanma (emeklilik, sağlık, aile yardımı)

• Aile birleşimi başvurusunda kolaylık

• Girişimcilik, mal edinme ve AB içi ticaret özgürlüğü

🟡 Vatandaşlıkla Farkı:

• Oy kullanma ve seçilme hakkı yoktur

• Litvanya pasaportu verilmez

• Vatandaşlığa geçişte son adımdır

---

4. Oturum Kartı Türleri Arasındaki Temel Farklar

---

5. Oturum Kaybı ve Yenileme Süreci

Litvanya oturum kartı sahiplerinin dikkat etmesi gereken bazı kritik hususlar vardır:

• Oturum amacı dışına çıkmak (örneğin öğrenci kartı ile çalışmak) kart iptali sebebidir.

• Gelir, konut veya sosyal güvenlik beyanı yapılmazsa uzatma reddedilir.

• 5 yıl boyunca ülkede yaşamayan kişiler oturum statülerini kaybedebilir.

---

6. Yatırımcılar İçin Özel Durum

Litvanya’da şirket kurarak oturum alan yatırımcılar genellikle:

• İlk etapta TRP (1 yıl)

• Uzatma sonrası LTRP (5 yıl)

• Sonrasında kalıcı oturum ve vatandaşlık yoluna girerler.

Yatırımcının faaliyet göstermesi, vergi ödemesi ve istihdam yaratması, oturum kartının yenilenmesi için önemlidir.

---

Sonuç ve Değerlendirme

Litvanya, oturum izni rejimini hem AB uyumuna hem de kendi ekonomik ve sosyal politikalarına göre şekillendirmiştir. Ülkede uzun süreli yaşamak, çalışmak veya yatırım yapmak isteyen bireylerin ihtiyaçlarına göre farklı oturum kartı türleri mevcuttur.

Özellikle:

• Kısa süreli ikamet ve faaliyet için TRP,

• Orta vadeli kalış ve topluma entegrasyon için LTRP,

• Kalıcı yerleşim ve sosyal güvenlik için PR
  tercih edilmelidir.

Her statünün kendine özgü hakları ve yükümlülükleri bulunduğu için, başvuru öncesinde detaylı hukuki analiz yapılması, hatalı başvuruların önüne geçer ve red riskini azaltır.