Lisanssız Yazılımdan Cezasız Kurtulmanın Yolları Nelerdir?-İstanbul Bilişim Avukatı

GİRİŞ

Lisanssız yazılım kullanımı, çoğu zaman bilinçsizce veya maliyet kaygısı ile yapılan bir eylem gibi görünse de, Türk hukuk sisteminde ciddi cezai ve hukuki yaptırımları olan bir ihlaldir. Kullanıcılar çoğunlukla yazılımın crack sürümünü indirip kullanmakla kalmaz, deneme (trial) süresini sıfırlayan araçlar, keygen gibi yasa dışı lisans üreticileri veya başka firmalara ait lisansları kullanmak gibi yollarla da suç teşkil eden eylemler gerçekleştirebilir.

Peki bu tarz bir kullanım fark edilirse? Ceza almamak veya en az zararla bu süreçten kurtulmak mümkün müdür?

Bu yazıda, lisanssız yazılım kullanan gerçek veya tüzel kişilerin hangi yasal haklara sahip oldukları, cezai yaptırımı azaltmanın yolları, önleyici hukuki adımlar ve sorun oluşmadan önce alınabilecek tedbirler detaylı olarak açıklanacaktır.

I. LİSANSSIZ YAZILIM KULLANIMI HUKUKA AYKIRI MIDIR?

Evet. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na (FSEK) göre, bilgisayar programları “ilim ve edebiyat eseridir”. Bu nedenle:

Yazılımın kullanımı,
Kurulumu,
Çoğaltılması ve
Ticari faaliyette kullanılması,

eser sahibinin iznine bağlıdır. Bu izinsiz işlemler, cezai yaptırım ve tazminat sorumluluğu doğurur.

II. HUKUKİ VE CEZAİ SONUÇLAR NELERDİR?

✔️ FSEK m.71:

2 ila 4 yıl hapis cezası
Adli para cezası
Yazılımın kurulu olduğu bilgisayarlara el koyma kararı (müsadere)

✔️ FSEK m.68:

Yazılımın lisans bedelinin 3 katı kadar tazminat

✔️ TCK m.244 ve m.157:

Bilişim sistemine müdahale (ör. trial reset yazılımları kullanımı)
Nitelikli dolandırıcılık (sahte lisans sunulması)

III. LİSANSSIZ YAZILIM KULLANAN KİŞİLERİN HUKUKİ SEÇENEKLERİ

🔹 1. KULLANIMI DERHAL DURDURUN

En etkili ve cezayı azaltıcı ilk adım, lisanssız yazılımın kullanılmasına derhal son vermek ve sistemden tamamen kaldırmaktır. Bu hareket, hem iyi niyet göstergesi sayılır hem de ceza hukuku açısından indirim nedeni olabilir.

🔹 2. LİSANS SATIN ALIN VE BELGELENDİRİN

Hakkında soruşturma başlatılan yazılımın geçerli bir lisansı varsa bu belge mahkemeye sunularak tüm sorumluluk ortadan kaldırılabilir. Geçmişte crack kullanılmış olsa dahi lisanslı kullanımın başlamış olması cezai süreci etkileyebilir.

🔹 3. UYUŞMAZLIĞI TAZMİNATLA SONLANDIRIN

Yazılımın sahibi ile iletişime geçilerek, uzlaşma yoluyla tazminat ödenmesi halinde çoğu zaman ceza davası açılmadan süreç sona erebilir. Bu uzlaşma genellikle yazılımın rayiç bedeli veya %200’ü üzerinden yapılır.

🔹 4. MÜTERAFİK KUSUR SAVUNMASI YAPILABİLİR

Eser sahibinin yeterli güvenlik önlemi almaması, crack dosyasının yazılıma kolay entegre edilebilmesi gibi durumlar tazminat tutarının belirlenmesinde dikkate alınabilir.

🔹 5. KUSURSUZLUK SAVUNMASI (ÇALIŞAN HATASI)

Şirketlerde lisanssız yazılım, yönetimin bilgisi dışında BT personeli tarafından yüklenmişse ve bu durum yazılı şekilde belgelenmişse, yönetici ya da şirket ortağı ceza almaktan kurtulabilir.

IV. SORUŞTURMA AŞAMASINDA UYGULANABİLECEK STRATEJİLER

🔸 Cumhuriyet Savcılığına Açıklayıcı Beyan

Eğer denetim gerçekleşmeden önce kullanıcı kendisi fark edip yazılımı kaldırmışsa, bu durumun pişmanlık kapsamında değerlendirilmesi mümkündür.

🔸 Hukuki Danışman Eşliğinde Savunma

Savcılık ve bilirkişi raporlarına karşı mutlaka bir bilişim ve telif hukuku uzmanı avukat eşliğinde savunma yapılmalıdır.

🔸 Alternatif Yazılım Kullanımı Göstermek

Aynı işlevi gören açık kaynak yazılımların halihazırda sistemde bulunması, ticari kazanç hedefinin olmadığını gösterebilir.

V. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Trial sürüm süresi dolduktan sonra yazılımı kullanmaya devam etmek lisanssız kullanım sayılır.
Crack/keygen dosyalarının bulunması, “kastın açık göstergesi” olarak değerlendirilir.
Adobe, Autodesk, Dassault gibi yazılım firmaları lisanssız kullanım tespitinde uluslararası hukuk ofisleri aracılığıyla tazminat ve ceza süreçleri başlatmaktadır.
Yazılımın silinmiş olması, geçmiş kullanımın ispatlanmasını engellemez. Hard disk incelemesinde geçmiş loglara ulaşılabilir.

VI. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA CEZADAN KURTULMA ÖRNEKLERİ

🔹 Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 2022/7705 K.

Tekla Structures yazılımını lisanssız kullanan şirket, bilirkişi raporuyla tespit sonrası tazminatla sorumluluktan kısmen kurtulmuştur. Şirket, lisansı satın alarak süreci durdurmuştur.

VII. ÖNLEYİCİ HUKUKİ ADIMLAR

✅ Yazılım Envanteri Hazırlayın

Her yazılım için lisans sertifikası, fatura ve kurulum tarihi belgelenmelidir.

✅ BT Departmanına Yazılı Talimat Verin

“Yalnızca lisanslı yazılımlar kurulabilir” yönünde yazılı şirket içi protokol oluşturulmalıdır.

✅ Açık Kaynak Alternatifler Kullanın

LibreOffice, GIMP, Inkscape gibi ücretsiz yazılımlar güvenli bir alternatiftir.

✅ Düzenli Denetim Yapın

Yılda bir kez dış denetim firmasıyla yazılım lisans kontrolü yaptırmak ileride doğabilecek riskleri en aza indirir.

SONUÇ

Lisanssız yazılım kullanmak Türk hukukuna göre açıkça suçtur ve cezai yaptırımları ağırdır. Ancak bu durumla karşılaşan kullanıcıların panik yerine, hukuki adımlarla süreci yönetmesi ve önleyici mekanizmaları devreye sokması mümkündür.

Soruşturma başlamadan önce yazılımın kaldırılması, lisans alınması, pişmanlık beyanı ve uzlaşma gibi seçenekler sayesinde ceza davası açılmadan sürecin tamamlanması veya cezada indirime gidilmesi sağlanabilir.

En iyi çözüm ise bu aşamaya hiç gelmeden; lisanslı yazılım kullanmak, çalışanları eğitmek ve hukuki danışmanlık almak olacaktır.

Single Blog Title