LİSANSSIZ SOLIDWORKS KULLANMAK SUÇ MU? – İSTANBUL CEZA AVUKATI

GİRİŞ

SolidWorks; mühendislik, imalat, AR-GE ve ürün tasarımı gibi teknik sektörlerde yaygın olarak kullanılan, dünya çapında tanınan üç boyutlu (3D) CAD yazılımlarından biridir. Türkiye’de de binlerce mühendis, tekniker, öğrenci ve şirket tarafından kullanılmaktadır. Ancak, bu yazılımın yüksek lisans bedelleri sebebiyle birçok kullanıcı, SolidWorks’ü lisanssız (korsan) şekilde edinmeyi tercih etmekte ya da bu durumu görmezden gelmektedir.

Peki SolidWorks kullanmak başlı başına bir suç mudur? Hangi durumlarda hukuki ve cezai sorumluluk doğar? Türk hukukunda bu konuda ne tür yaptırımlar uygulanmaktadır?

Bu yazıda, SolidWorks gibi ticari yazılımların lisanssız kullanımının Türk Ceza Hukuku, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ve Yargıtay uygulamaları çerçevesinde nasıl değerlendirildiğini, ilgili riskleri ve kullanıcıların alabileceği önlemleri detaylı biçimde açıklıyoruz.

I. SOLIDWORKS NEDİR?

SolidWorks; Fransız merkezli Dassault Systèmes firması tarafından geliştirilen ve özellikle mühendislik alanlarında 3D modelleme, ürün tasarımı, prototipleme ve analiz amacıyla kullanılan profesyonel bir yazılımdır.

• Sürüm türleri: SolidWorks Standard, Professional, Premium

• Kullanım alanları: Makine imalatı, savunma sanayi, otomotiv, inşaat, eğitim

SolidWorks yalnızca lisanslı kullanıcılar tarafından kullanılabilecek şekilde geliştirilmiştir ve lisanssız kullanımı durumunda, firmalar ve kullanıcılar hakkında hukuki işlem başlatılmaktadır.

II. LİSANSSIZ SOLIDWORKS KULLANIMI SUÇ MU?

✔️ Evet, lisanssız SolidWorks kullanmak Türk hukukuna göre açıkça suçtur.

Bu durum, hem FSEK kapsamında telif hakkı ihlali hem de bazı durumlarda TCK kapsamında dolandırıcılık suçu olarak değerlendirilmektedir.

1. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)

SolidWorks, FSEK kapsamında bir “eser” niteliğindedir.

• FSEK m.2 – “Bilgisayar programları, ilim ve edebiyat eseridir.”

• FSEK m.71 – “Bir eseri sahibinin izni olmaksızın işleyen, çoğaltan, yayan kişi 2 yıldan 4 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.”

Özetle: SolidWorks programını crack, keygen, warez vb. yollarla yüklemek veya çalıştırmak, bu kanuna göre suçtur.

III. CEZAİ YAPTIRIMLAR

✔️ 1. FSEK m.71: Ceza Sorumluluğu

• Hapis cezası: 2 yıldan 4 yıla kadar

• Alternatif olarak adli para cezası

• Ayrıca el konulan bilgisayar vb. cihazlar müsadere edilebilir

✔️ 2. FSEK m.68: Tazminat Sorumluluğu

SolidWorks’ün lisans bedelinin 3 katına kadar maddi tazminat talep edilebilir.
Yani yazılımın normal bedeli 10.000 Euro ise, 30.000 Euro’ya kadar tazminat davası açılabilir.

✔️ 3. TCK m.157 – Dolandırıcılık

Eğer kullanıcı, sahte lisans bilgisi sunmuşsa ya da yazılımın lisanslı olduğunu beyan etmişse, ayrıca nitelikli dolandırıcılık suçu da oluşabilir.

IV. SOLIDWORKS KULLANIMINDA RİSKLİ DURUMLAR

Aşağıdaki davranışlar lisanssız kullanım anlamına gelir ve cezai sorumluluk doğurur:

• Crack dosyası ile aktive edilmiş SolidWorks kullanmak

• Keygen (seri numarası üreten araç) ile yazılım kurmak

• Eğitim lisansı ile ticari kullanım yapmak

• Yazılımın deneme sürümünü kalıcı hale getirmek

• Başka bir şirkete ait lisansla kendi ticari faaliyetine devam etmek

V. KİMLER SORUMLU OLUR?

👤 Bireysel Kullanıcılar

• Yazılımı kendi bilgisayarına crack ile yükleyen mühendis, öğrenci, tekniker

🏢 Şirket Yöneticileri

• SolidWorks’ü lisanssız kullanmaya göz yuman şirket sahipleri ve müdürleri

👨‍💻 BT Personeli

• Kurulumu gerçekleştiren ya da lisanssız olduğunu bile bile teknik destek veren çalışanlar

Yargıtay’a göre; şirketlerin tüzel kişiliği kadar, yöneticiler ve çalışanlar da şahsen sorumlu tutulabilir.

VI. SOLIDWORKS KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

✅ Lisans Sözleşmesini Okuyun

• SolidWorks lisansı cihaz ve kullanıcı bazlıdır. Aykırı kullanım sözleşme ihlalidir.

✅ Eğitim Lisansı Kısıtlamalarına Dikkat

• “Student” veya “Education” lisansı ile ticari faaliyet yapılması lisans ihlali oluşturur.

✅ Lisans Anahtarı ve Fatura Saklayın

• Yazılım lisans bilgilerinin, faturasının ve sözleşmesinin yasal denetimlerde sunulması gereklidir.

✅ Açık Kaynak Alternatiflere Yönelin

• Eğer ticari kullanım zorunlu değilse FreeCAD gibi yasal ve ücretsiz alternatifler tercih edilebilir.

VII. DENETİM VE SORUŞTURMA SÜRECİ

1. İhbar veya şikayet (genellikle Dassault Systems tarafından)

2. Savcılık soruşturması ve Değişik İş kararı

3. Bilirkişi eşliğinde yerinde denetim

4. Delil tespiti ve ekran görüntüsü alınması

5. Ceza davası ve/veya tazminat davası açılması

VIII. ÖNLEYİCİ HUKUKİ ÖNERİLER

• Şirket içi yazılım envanteri oluşturun

• Periyodik olarak lisans denetimi yapın

• BT personelinizi lisans hukuku konusunda eğitin

• Hukuki danışmandan süreç yönetimi desteği alın

• Eğitim veya deneme sürümlerini ticari faaliyette kullanmayın

SONUÇ

SolidWorks kullanmak kendi başına suç değildir. Ancak bu yazılımı lisanssız kullanmak Türk hukukuna göre açıkça suç teşkil eder.
5846 sayılı FSEK ve TCK hükümlerine göre hapis cezası, adli para cezası, el koyma ve yüksek tutarlı tazminatlarla karşılaşmak mümkündür.

Gerek bireysel mühendis ve teknikerlerin, gerekse ticari şirketlerin bu konuda farkındalık kazanması, yazılımların lisans durumunu denetlemesi ve yasal yollarla kullanımı tercih etmesi, hem hukuki sorumluluğun hem de ticari risklerin önüne geçmek adına zorunludur.