Letonya’da Şirket Kurarak Oturum Almak Mümkün mü? Ne Kadar Sermaye Gerekir?
Avrupa Birliği (AB) ve Schengen Bölgesi üyesi olan Letonya, son yıllarda dijital altyapısını hızla geliştiren, vergi oranlarını makul düzeyde tutan ve yabancı yatırımcı dostu politikalarıyla dikkat çeken bir Baltık ülkesidir. Stratejik konumu, iş gücü maliyetlerinin düşüklüğü ve AB içi serbest ticaret avantajları ile Letonya, hem ticari hem de oturum hakkı edinmek isteyen girişimciler için cazip bir lokasyon hâline gelmiştir.
Peki, Letonya’da şirket kurarak oturum almak mümkün mü? Bu süreçte ne kadar sermaye gerekir, hangi hukuki adımlar izlenmelidir?
Bu yazımızda bu sorulara 2025 yılı itibarıyla geçerli Letonya mevzuatı çerçevesinde yanıt vereceğiz.
1. Letonya’da Şirket Kurarak Oturum Almak Mümkün mü?
Evet, mümkündür. Letonya Göçmenlik Hukuku kapsamında, ülkede gerçek ekonomik faaliyet yürüten bir şirketin sahibi olan üçüncü ülke vatandaşlarına geçici oturum izni (Temporary Residence Permit – TRP) verilebilmektedir.
Bu sistem özellikle:
-
Yabancı girişimciler,
-
Yatırımcılar,
-
Küçük ve orta ölçekli işletme sahipleri
için tasarlanmıştır.
Letonya’da şirket kurarak oturum izni almak için başvuru sahibinin bizzat hissedar olması, şirketin aktif faaliyette bulunması ve belirli mali kriterleri sağlaması şarttır.
2. Hukuki Dayanaklar ve İlgili Mevzuat
Letonya’da şirket kurarak oturum alma süreci şu hukuki kaynaklara dayanmaktadır:
-
Immigration Law of Latvia (2003, amended 2025)
-
Commercial Law (SIA şirketleri ile ilgili)
-
Cabinet of Ministers Regulation No. 564
-
Office of Citizenship and Migration Affairs (OCMA) uygulama yönergeleri
Bu düzenlemelere göre oturum izni yalnızca sembolik bir şirket kuruluşuna değil, ekonomik gerçeklik taşıyan, kayıtlı ve faal işletmelere verilmektedir.
3. Hangi Şirket Türü Uygun?
Letonya’da en yaygın ve yabancılar için uygun şirket türü:
✅ SIA – Sabiedrība ar Ierobežotu Atbildību (Letonya Limited Şirketi)
-
Türk hukukundaki Limited şirket yapısına benzer.
-
Tek kişilik veya çok ortaklı kurulabilir.
-
Tüzel kişilik kazanır ve hissedarlar şirket borçlarından şahsen sorumlu olmaz.
📌 Asgari Sermaye:
-
En düşük sermaye tutarı: 2.800 Euro (2025 yılı itibarıyla)
-
Ancak oturum izni almak için en az 50.000 Euro sermaye yatırımı önerilmektedir.
Letonya Göçmenlik Dairesi, gerçek yatırım yapılmadığını düşündüğü durumlarda başvuruları reddedebilmektedir.
4. Oturum İzni Almak İçin Gerekli Şartlar
Letonya’da şirket kurarak oturum izni almak isteyen başvuru sahibinin şu şartları taşıması gerekir:
📌 A. Şirket Sahibi Olmak
-
Başvuru sahibi, Letonya’da kurulan şirketin %50’sinden fazla hissesine sahip olmalı ve yönetici (director) olarak görev yapmalıdır.
📌 B. Sermaye Şartı
-
Şirketin en az 50.000 Euro sermaye yatırımı yapılmış olmalıdır.
-
Bu tutarın banka dekontları, muhasebe kayıtları ve şirket bilançosu ile ispatlanması gerekir.
📌 C. Faaliyet Şartı
-
Şirket gerçek faaliyet yürütmeli, örneğin:
-
Ürün veya hizmet satışı
-
Fatura kesimi
-
Vergi beyanları
-
Ofis veya depo kiralama
-
-
Sadece kurulmuş, ancak pasif durumdaki şirketler oturum izni için yeterli sayılmaz.
📌 D. Yerli İstihdam
-
En az 1 Letonya vatandaşının sigortalı olarak istihdam edilmiş olması gerekir.
5. Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
Başvurular Letonya Göçmenlik Dairesi (OCMA) üzerinden yapılır. Aşamalar genel olarak şöyledir:
🧾 Gerekli Belgeler:
-
Geçerli pasaport
-
Şirket kuruluş belgeleri (Articles of Association, Register excerpt)
-
Hisse sahipliği ve sermaye dekontları
-
Şirket faaliyet belgeleri (fatura, ofis sözleşmesi, web sitesi vb.)
-
Sabıka kaydı (apostilli)
-
Sağlık sigortası (AB uyumlu)
-
Letonya’da geçerli konaklama adresi
⏳ Değerlendirme Süresi:
-
Ortalama işlem süresi: 1 ila 3 ay
-
Onay sonrası oturum kartı teslim edilir ve yıllık olarak yenilenir
6. Şirketin Faaliyet Türleri: Hangi Sektörler Tercih Edilmeli?
Letonya’da özellikle şu sektörlerde kurulan şirketler oturum izni başvurularında daha fazla kabul görmektedir:
-
IT ve yazılım geliştirme
-
Lojistik ve taşımacılık
-
E-ticaret ve dijital hizmetler
-
Gıda ticareti ve restoran işletmeciliği
-
Eğitim ve danışmanlık hizmetleri
-
Gayrimenkul geliştirme ve yönetim
Letonya hükümeti, yerli istihdam sağlayan ve ülkeye döviz getiren girişimleri özellikle desteklemektedir.
7. Aile Bireylerinin Oturum Hakkı
Şirket kurarak oturum alan girişimciler, eşleri ve 18 yaş altı çocukları için aile birleşimi başvurusunda bulunabilir.
Aile bireyleri:
-
Letonya’da ikamet etme hakkına sahip olur
-
Eşler çalışabilir
-
Çocuklar ücretsiz devlet eğitiminden yararlanabilir
8. Oturumun Yenilenmesi ve Daimi Statü
İlk etapta verilen oturum izni genellikle 1 yıl süreli olur. Süresi dolmadan:
-
Şirketin faaliyetleri,
-
Mali raporlar,
-
Çalışan sayısı ve vergi beyanları
sunularak yenileme talebinde bulunulur.
📌 Daimi Oturum (PR) ve Vatandaşlık:
-
5 yıl kesintisiz oturum sonrası daimi oturum hakkı doğar.
-
10 yıl sonra vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
-
Vatandaşlık için Letonca dil bilgisi ve anayasa sınavı zorunludur.
9. Sık Yapılan Hatalar ve Red Sebepleri
Letonya Göç Dairesi aşağıdaki nedenlerle başvuruları reddedebilir:
-
Şirketin yalnızca formalite gereği kurulmuş olması
-
Yatırımın bankada tutulup şirkete aktarılmaması
-
Faaliyet ve fatura eksikliği
-
Yanıltıcı veya sahte belge kullanımı
-
Yerli istihdam şartının sağlanmaması
Bu nedenle başvurular mutlaka gerçek ekonomik faaliyete dayalı, belgeli ve hukuka uygun yapılmalıdır.
10. Vergi ve Muhasebe Yükümlülükleri
Letonya’da şirket kuran girişimciler aşağıdaki vergi ve muhasebe yükümlülüklerine tabidir:
-
Kurumlar Vergisi: %20
-
KDV (PVM): %21
-
Yönetici maaşı üzerinden gelir vergisi: %20
-
Temettü vergisi: %10
-
Sosyal güvenlik primleri: %34.09 (işveren ve çalışan payı)
Ayrıca aylık vergi beyanları ve muhasebe raporları eksiksiz sunulmalıdır.
Sonuç ve Değerlendirme
Letonya’da şirket kurarak oturum almak, Avrupa’da yaşamak ve iş kurmak isteyen yatırımcılar için erişilebilir, hukuki ve sürdürülebilir bir yol sunar. Ancak sürecin başarılı olabilmesi için:
-
En az 50.000 Euro tutarında gerçek sermaye yatırımı yapılması,
-
Şirketin faal olması, vergi ve istihdam yükümlülüklerinin yerine getirilmesi,
-
Doğru belgelerle, eksiksiz başvuru yapılması gerekir.
Profesyonel hukuki ve muhasebesel danışmanlıkla bu süreç hem hızlanmakta hem de başarı oranı yükselmektedir.