Letonya’da SIA (Limited) Şirket Nasıl Kurulur? 2025 Güncel Şartlar Nelerdir?- İstanbul Göçmen Avukatı
Avrupa Birliği (AB) ve Schengen Bölgesi üyesi Letonya, Baltık ülkeleri arasında en hızlı dijitalleşen ve yabancı yatırımcı dostu ülkelerden biri olarak öne çıkmaktadır. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için bürokratik işlemlerin sadeleştirilmiş olması, dijital ortamda şirket kurulabilmesi, düşük vergi oranları ve AB içi serbest ticaret imkânları sayesinde Letonya’da şirket kurmak, yatırımcılar için cazip bir alternatif hâline gelmiştir.
Letonya’da en yaygın şirket türü olan SIA (Sabiedrība ar Ierobežotu Atbildību), Türk hukukundaki “Limited Şirket” yapısına çok benzer ve hem yerli hem yabancı kişiler tarafından kolaylıkla kurulabilir.
Bu makalede, 2025 yılı itibarıyla geçerli mevzuat ve uygulamalar ışığında, Letonya’da SIA (Limited) şirketin nasıl kurulacağı, gerekli belgeler, prosedürler, sermaye şartı, vergisel yükümlülükler, yönetici atanması ve yasal avantajlar detaylı şekilde incelenecektir.
1. SIA Nedir? Letonya’da SIA Şirket Yapısının Özellikleri
SIA, Letonca “Sabiedrība ar Ierobežotu Atbildību” ifadesinin kısaltmasıdır ve İngilizce karşılığı “Limited Liability Company”dir.
🔹 Temel Özellikleri:
-
Tüzel kişiliğe sahiptir.
-
Hissedarların sorumluluğu, koydukları sermaye ile sınırlıdır.
-
Bir ya da birden fazla kişi tarafından kurulabilir.
-
Şirket hisseleri devredilebilir.
-
Şirket, Letonya Ticaret Sicili’ne (Register of Enterprises of the Republic of Latvia) kayıtlıdır.
2. Kimler SIA Kurabilir? Yabancılar İçin Şartlar
Letonya mevzuatına göre:
-
Hem Letonya vatandaşları hem de üçüncü ülke vatandaşları (örneğin Türkiye vatandaşları) SIA kurabilir.
-
Kurucunun Letonya’da ikamet etme zorunluluğu yoktur.
-
Uzaktan kurulum mümkündür; ancak bazı işlemler için elektronik imza (e-paraksts) veya noter onaylı vekâletname gerekir.
3. Asgari Sermaye Ne Kadardır? (2025)
💰 Sermaye Miktarı:
-
Asgari sermaye tutarı: 2.800 Euro
-
Sadece tek bir hissedar varsa ve bu kişi aynı zamanda yöneticiyse, “mikro SIA” olarak tanımlanır ve bu durumda asgari sermaye 1 Euro olabilir.
Ancak bu tür mikro şirketlerin vergisel avantajları sınırlıdır.
🔹 Ödeme Şekli:
-
Sermayenin en az %50’si şirket tescili sırasında ödenmelidir.
-
Kalanı bir yıl içinde yatırılmalıdır.
4. Gerekli Belgeler ve Kuruluş Aşamaları
📄 Gerekli Belgeler:
-
Kuruluş beyannamesi (Application Form KR4)
-
Ana sözleşme (Articles of Association)
-
Kuruluş sözleşmesi
-
Hissedarlar listesi
-
Yönetici (Director) atama kararı
-
Şirket adı seçimi ve rezervasyonu
-
Letonya’da kayıtlı adres (Registered Office Address)
-
Sermaye ödeme belgesi (banka dekontu)
-
Pasaport kopyası (yabancı kurucu için)
-
Noter tasdikli vekâletname (uzaktan kurulum yapılacaksa)
5. Şirket Kuruluş Süreci – Adım Adım
1️⃣ Şirket Adının Belirlenmesi
-
Letonya Ticaret Sicili üzerinden online olarak şirket adı rezervasyonu yapılır.
-
Seçilen isim, Letonya’da daha önce alınmamış olmalıdır.
2️⃣ Ana Sözleşmenin Hazırlanması
-
Hissedar yapısı, sermaye miktarı, şirket faaliyet alanları açıkça belirtilir.
3️⃣ Sermaye Yatırımı
-
Kurucu, Letonya’daki bir banka hesabına sermayeyi yatırır ve dekont alınır.
-
Alternatif olarak Paysera, Revolut gibi AB uyumlu fintech platformları da kullanılabilir.
4️⃣ Kuruluş Belgelerinin Hazırlanması ve Noter Onayı
-
Tüm belgeler Letonca hazırlanmalı veya resmi yeminli tercüman aracılığıyla çevrilmelidir.
-
Noter onaylı vekâlet ile işlemler vekil aracılığıyla yürütülebilir.
5️⃣ Ticaret Siciline Başvuru
-
Belgeler, Letonya Ticaret Sicili’ne fiziken ya da elektronik olarak sunulur.
-
Başvuru ücreti: ortalama 80–150 Euro
6️⃣ Tescil ve Şirket Numarası Alımı
-
Başvuru 3–5 iş günü içinde değerlendirilir.
-
Şirket reģistrācijas numurs (şirket numarası) alır ve tüzel kişilik kazanır.
6. Yönetici (Valde) Atanması ve Görevleri
Her SIA’nın bir yönetici (Valdes loceklis) ataması zorunludur. Yönetici:
-
Şirketi temsil eder
-
Vergi dairesine karşı sorumludur
-
Çalışanları istihdam eder
-
Banka hesaplarını yönetir
Yönetici Letonya vatandaşı olmak zorunda değildir; ancak sabıka kaydı temiz olmalıdır.
7. Vergi Kayıtları ve Sosyal Güvenlik
Şirket tescilinden sonra:
🧾 Vergi Dairesi (VID) Kaydı
-
KDV (PVM) mükellefiyeti için başvuru yapılabilir.
-
AB içinde işlem yapan şirketler için EU VAT Number alınır.
👥 SODRA Kaydı
-
Sosyal güvenlik sistemine giriş yapılır.
-
Çalışanlar için prim ödemeleri düzenli yapılmalıdır.
8. Şirket Kurduktan Sonra Oturum Almak Mümkün mü?
Evet. Şirket kurup, sermaye yatırımı yaparak Letonya’da oturum izni almak mümkündür.
📌 Şartlar:
-
En az 50.000 Euro sermaye yatırımı
-
Şirketin aktif faaliyet göstermesi
-
Yerli bir personelin istihdam edilmesi
-
Mali tabloların düzenli tutulması
Bu şartları sağlayan yabancı girişimciye 1 yıllık oturum verilir ve süresi içinde yenilenebilir.
9. Letonya’da SIA Şirketin Avantajları
✅ Hukuki Avantajlar:
-
AB içinde faaliyet imkânı
-
Sınırlı sorumluluk yapısı
-
Yabancılara açık kurulum sistemi
✅ Vergisel Avantajlar:
-
%0 Kurumlar Vergisi: Yeniden yatırıma yönlendirilen kâr için uygulanmaz.
-
%20 Temettü Vergisi
-
%21 KDV (PVM)
-
Türkiye ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması mevcuttur.
✅ Pratik Avantajlar:
-
Uzaktan kuruluş imkânı
-
Hızlı işlem süreci (3–5 gün)
-
Düşük operasyonel maliyetler
10. Sık Sorulan Sorular
❓ Letonya’da birden fazla şirket kurulabilir mi?
Evet. Her birey birden çok SIA’ya ortak olabilir.
❓ Ticaret unvanı İngilizce olabilir mi?
Letonca veya İngilizce unvanlar kabul edilir, ancak Letonya alfabesine uygunluk aranır.
❓ Noter tasdiki zorunlu mu?
Yüz yüze başvurularda gerekli değildir; ancak uzaktan kurulumda vekâletname gerekir.
❓ Letonya dışında faaliyet yürütülebilir mi?
Evet. AB içi ticaret mümkündür; ancak vergi ve KDV raporları Letonya’ya sunulmalıdır.
Sonuç ve Değerlendirme
Letonya’da SIA (Limited) şirket kurmak, AB içinde faaliyet göstermek ve oturum izni edinmek isteyen yatırımcılar için son derece ekonomik, hızlı ve hukuki olarak güvenli bir yöntemdir. Ancak sürecin her aşamasında dikkatli belge hazırlığı, doğru şirket modeli seçimi ve hukuki yükümlülüklerin bilinmesi gerekir.
Letonya şirket kuruluş süreçleri Türkiye’den farklılık gösterdiği için bir muhasebeci, vergi uzmanı veya göç hukuku avukatıyla çalışılması tavsiye edilir
About Post Author
