Letonya Çifte Vatandaşlığa İzin Veriyor mu? Türkiye ile Uyumu Nedir?-İstanbul Göçmen Avukatı
Avrupa Birliği (AB) ve Schengen Bölgesi üyesi olan Letonya, özellikle son yıllarda göçmen dostu uygulamaları, ekonomik fırsatları ve stratejik konumuyla dikkat çeken bir Baltık ülkesi olarak öne çıkmaktadır. Eğitim, yatırım, çalışma ve aile birleşimi gibi farklı gerekçelerle Letonya’ya yerleşen üçüncü ülke vatandaşları, uzun vadede Letonya vatandaşlığına geçişi de gündemlerine almaktadır.
Bu kapsamda en çok merak edilen konuların başında ise şunlar gelmektedir:
Letonya çifte vatandaşlığa izin veriyor mu? Türkiye Cumhuriyeti ile bu konuda bir uyum var mı? Türk vatandaşları Letonya vatandaşlığını alabilir mi, alırsa mevcut vatandaşlıkları ne olur?
Bu yazıda, 2025 itibarıyla yürürlükte olan Letonya Vatandaşlık Kanunu ve ilgili mevzuat ışığında, çifte vatandaşlık uygulamaları, Türkiye ile hukuki karşılıklılık, istisnai durumlar, başvuru süreçleri, hukuki riskler ve öneriler detaylı olarak ele alınacaktır.
1. Letonya Vatandaşlığı: Genel Hukuki Çerçeve
Letonya vatandaşlığı, 1994 tarihli ve 2013 yılında büyük ölçüde reforme edilen Letonya Vatandaşlık Kanunu (Citizenship Law of Latvia) uyarınca düzenlenmektedir.
Letonya vatandaşlığı, aşağıdaki yollarla kazanılabilir:
-
Doğumla vatandaşlık (jus sanguinis)
-
Evlilik yoluyla vatandaşlık
-
Uzun süreli ikamet sonrası doğal yolla (naturalizasyon)
-
Soybağına dayalı geri kazanım (reinstatement of citizenship)
-
Üstün hizmet ve katkılar nedeniyle istisnai vatandaşlık
Bu kazanım yollarının her biri için farklı kurallar ve süreler geçerlidir. Ancak çifte vatandaşlık hakkı, bu süreçlerin tamamında özel bir öneme sahiptir.
2. Letonya Çifte Vatandaşlık Konusunda Ne Diyor?
Letonya Vatandaşlık Kanunu, tarihsel olarak çifte vatandaşlığa karşı katı bir yaklaşım sergilemiştir. Ancak 1 Ekim 2013 tarihinde yürürlüğe giren yasa değişikliği ile bazı durumlarda çifte vatandaşlığa istisnai şekilde izin verilmeye başlanmıştır.
📌 Genel Kural:
Letonya yasaları uyarınca, bir kişi Letonya vatandaşlığı alırken mevcut vatandaşlığından çıkmak zorundadır. Ancak aşağıda sayılan durumlarda çifte vatandaşlık kabul edilebilir.
3. Letonya’nın Çifte Vatandaşlık Tanıdığı Durumlar
Letonya yasalarına göre aşağıdaki durumlarda çifte vatandaşlık hukuken mümkündür:
✅ A. Letonya Asıllı Kişiler
-
Letonya’dan tarihsel sebeplerle (örneğin Sovyet işgali) göç etmiş kişilerin çocukları ve torunları, vatandaşlıklarını geri kazanırken mevcut vatandaşlıklarını koruyabilirler.
✅ B. Belirli Ülke Vatandaşları ile Çifte Vatandaşlık
Letonya aşağıdaki ülke vatandaşlarına çifte vatandaşlık hakkı tanımaktadır:
-
Avrupa Birliği ülkeleri (örneğin Almanya, Fransa)
-
NATO üyeleri (örneğin ABD, Kanada)
-
Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) üyeleri
-
Avustralya, Yeni Zelanda ve Brezilya
❗ Türkiye bu listeye dahil değildir. Bu nedenle Türk vatandaşlarının çifte vatandaşlık hakkı doğrudan bulunmamaktadır.
✅ C. Letonya İçin Üstün Hizmet Sağlayanlar
-
Bilim, sanat, spor, ticaret veya diplomasi alanında Letonya’ya kayda değer katkı sağlayan bireyler için Cumhurbaşkanı onayı ile istisnai çifte vatandaşlık verilebilir.
4. Türkiye Cumhuriyeti Hukukuna Göre Çifte Vatandaşlık
Türkiye Cumhuriyeti hukuku (5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu), kendi vatandaşlarının yabancı bir ülke vatandaşlığı kazanmasını engellememekte, ancak bu durumu bildirme yükümlülüğü getirmektedir.
📌 Türk Hukukuna Göre Çifte Vatandaşlık:
-
Türk vatandaşı, izin alarak veya bildirimle yabancı bir vatandaşlık edinebilir.
-
Yabancı vatandaşlık edinmiş kişilerin Türk vatandaşlığı devam eder.
-
Ancak Letonya, vatandaşlık edinimi sırasında Türk vatandaşlığından çıkma şartı koyuyorsa, çifte vatandaşlık mümkün olmayabilir.
5. Letonya Vatandaşlığına Geçerken Türkiye Vatandaşlığı Korunabilir mi?
❌ Standart Uygulamada:
-
Letonya vatandaşı olmak isteyen bir Türk vatandaşı, Letonya makamlarının talebi üzerine Türk vatandaşlığından çıkmak zorundadır.
🟡 İstisnai Olarak Mümkün Olabilecek Durumlar:
-
Letonya ile güçlü soybağı (örneğin Letonyalı büyükbaba/büyükanne)
-
Letonya’da 10 yıl ikamet ve topluma yüksek katkı
-
Letonya Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylı “istisnai vatandaşlık”
Ancak bu istisnalar, kişisel başvuru ve Letonya makamlarının özel değerlendirmesine tabidir. Otomatik olarak çifte vatandaşlık hakkı doğmaz.
6. Letonya Vatandaşlığına Geçiş Süreci ve Türk Vatandaşlığından Çıkış
Letonya vatandaşlığına geçmek isteyen bir Türk vatandaşı:
-
Letonya’da en az 10 yıl yasal ikamet etmelidir.
-
Letonca dil bilgisi ve anayasa bilgisi sınavlarını geçmelidir.
-
Sabıka kaydının temiz olması gerekir.
-
Geçim kaynağını belgelemelidir.
-
Türk vatandaşlığından çıkma belgesi sunmalıdır.
📄 Türkiye’de Vatandaşlıktan Çıkış Süreci:
-
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvuru
-
Letonya makamlarından alınan “vatandaşlık kazanma onayı” ibrazı
-
“Çıkma İzni” ve ardından “Mavi Kart” düzenlemesi
7. Vatandaşlık Kaybı ve Riskler
Letonya vatandaşlığı aldıktan sonra:
-
Türk vatandaşlığınızdan çıkmadıysanız ve Letonya bu durumu tespit ederse, Letonya vatandaşlığı iptal edilebilir.
-
Veya tam tersi, Letonya vatandaşlığı verilmeden önce Türk vatandaşlığından çıkmadığınız için süreciniz askıya alınabilir.
Bu nedenle iki ülkenin mevzuatı dikkatlice analiz edilmeli ve başvuru süreci bir göç hukuku uzmanı eşliğinde yürütülmelidir.
8. Çifte Vatandaşlığın Sağlayacağı Haklar (Varsayım)
Bir kişinin hem Türkiye hem de Letonya vatandaşlığını taşıması hâlinde (istisnai kabul durumunda):
-
Her iki ülkenin pasaportunu kullanabilir.
-
İki ülkede de ikamet, çalışma, gayrimenkul edinme hakkına sahip olur.
-
Letonya üzerinden AB’de serbest dolaşım ve çalışma hakkına erişir.
-
Türkiye’deki sosyal güvenlik, veraset, tapu ve kamu hizmetlerine ilişkin hakları korunur.
9. Öneriler ve Stratejik Adımlar
-
Vatandaşlık tercihi öncesi detaylı araştırma yapın.
-
Letonya vatandaşlığına geçmeden önce mutlaka Letonya Göçmenlik Dairesi’ne danışın.
-
Türkiye’den çıkış yapmak gerekiyorsa “Mavi Kart” avantajları değerlendirin.
-
Başvurularınızı profesyonel hukuk danışmanlığı eşliğinde yürütün.
10. Sonuç ve Değerlendirme
Letonya, çifte vatandaşlık konusunda sınırlı toleransa sahip bir ülkedir. Avrupa Birliği ülkeleri ve belirli ülke vatandaşları için bu hak tanınsa da, Türkiye bu kapsamda yer almamaktadır. Bu nedenle Türk vatandaşlarının Letonya vatandaşlığına geçerken mevcut vatandaşlıklarını bırakmaları çoğu durumda zorunludur.
Ancak, Letonya’ya özel katkı sağlayan bireyler veya Letonya kökenliler için istisnalar mevcuttur. Her başvuru kişisel olarak değerlendirilir. Dolayısıyla, çifte vatandaşlık planlayan kişilerin bireysel durumları dikkate alınarak adım atmaları, hem hak kaybını önler hem de süreçlerin sağlıklı yürütülmesini sağlar.
About Post Author
