L-1 Vizesi ile ABD’ye Şirket İçi Transfer Nasıl Sağlanır?
GİRİŞ
ABD, çok uluslu şirketler ve uluslararası iş dünyası için önemli bir merkezdir. Özellikle globalleşen ekonomi ve ticarette, bir firmanın Türkiye’deki yöneticisi veya uzmanı olarak ABD’deki şubeye geçici veya kalıcı transferi, L-1 vizesi ile mümkündür. L-1 vizesi, Amerikan göçmenlik hukukunda şirket içi transferlerin önünü açan, hem yöneticilere hem de uzmanlara yönelik tasarlanmış güçlü bir vize türüdür.
Bu makalede, L-1 vizesinin hukuki dayanağı, başvuru koşulları, süreç adımları, uygulama sorunları ve Türk vatandaşlarına özel pratikler detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. L-1 Vizesi Nedir? Türleri ve Hukuki Dayanak
L-1 vizesi, ABD dışında faal bir şirkette çalışan yöneticilerin (L-1A) veya uzmanlık sahibi personelin (L-1B), aynı şirketin ABD’deki şubesine, iştirakine ya da bağlı kuruluşuna transferini sağlayan, göçmen olmayan (non-immigrant) bir çalışma vizesidir.
-
L-1A: Üst düzey yönetici ve idareciler için (en fazla 7 yıl)
-
L-1B: Özel bilgi veya teknik uzmanlığa sahip çalışanlar için (en fazla 5 yıl)
Hukuki Dayanak: Immigration and Nationality Act (INA) §101(a)(15)(L), 8 CFR §214.2(l)
2. L-1 Vizesinin Temel Şartları
A. Şirketler Arası İlişki
-
Türkiye’deki şirket ile ABD’deki şirket arasında ana ortaklık, iştirak, şube veya bağlı şirket ilişkisi olmalıdır.
-
Her iki şirketin de aktif olarak faaliyet göstermesi gerekir.
B. Transfer Edilecek Personelin Niteliği
-
Aday, son 3 yıl içinde en az 1 yıl süreyle Türkiye’deki şirkette tam zamanlı çalışmış olmalıdır.
-
L-1A için yönetici veya idareci; L-1B için özel uzmanlık sahibi olmak gereklidir.
C. ABD’deki Pozisyon ve Şirket
-
ABD’deki şirkette aday için uygun bir pozisyon yaratılmış olmalı.
-
Şirket yeni kuruluyorsa, faaliyete başlama planı, kira kontratı, iş planı ve finansal belgeler başvuru dosyasına eklenmelidir.
3. L-1 Vizesi Başvuru Süreci
1. Dosya Hazırlığı ve Belgeler
-
Form I-129 (Petition for Nonimmigrant Worker) ve ek L Supplement
-
Transfer edilecek kişinin pasaport, diploma, iş tanımı, maaş bordrosu ve referansları
-
Şirketler arası ilişkiyi gösterir belgeler (ticaret sicil belgeleri, hisse yapısı, ortaklık sözleşmeleri)
-
ABD’deki şirketin faaliyet belgeleri, iş planı ve finansal dökümler
2. USCIS’e Başvuru
-
Tüm evraklarla birlikte başvuru ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri’ne (USCIS) yapılır.
-
Başvurunun incelenmesi 1-4 ay sürebilir; ek ücretle “Premium Processing” ile 15 güne inebilir.
3. Onay Sonrası ABD Konsolosluğu’nda Vize Randevusu
-
USCIS onayından sonra, başvuru sahibi Türkiye’deki ABD Konsolosluğu’ndan vize mülakatı alır.
-
Vize onayı sonrası ABD’ye girişte Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) kontrolünden geçilir.
4. L-1 Vizesi ile Elde Edilen Haklar ve Avantajlar
-
ABD’de yasal çalışma ve yaşama hakkı
-
Eş ve 21 yaş altı çocuklar için L-2 vizesi (eş çalışma izni başvurusu yapabilir)
-
Vize süresi dolmadan önce uzatma ve statü değişikliği imkanı
-
L-1A sahipleri, belirli şartlarda Green Card (EB-1C) başvurusu yapabilirler
-
ABD’de yeni şirket kuran girişimciler için de uygun (start-up avantajı)
-
ABD’de ev alabilir, banka hesabı açabilir, sosyal haklardan faydalanabilir
5. L-1 Vizesinde Sık Karşılaşılan Hukuki Sorunlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Şirketler arası ilişkinin zayıf veya belgesiz olması: Sahte ortaklık, sadece “kağıt üzerinde” kurulu şirketler başvuruda ciddi risk taşır.
-
Adayın 1 yıllık kesintisiz çalışmasının ispatlanamaması
-
ABD’deki şirketin gerçek faaliyette bulunmaması
-
Pozisyonun niteliğinin yeterince detaylandırılmaması
-
Vize süresinin dolmasından önce gerekli uzatma başvurusunun yapılmaması
-
Yanlış veya eksik beyan, başvurunun ömür boyu reddine yol açabilir
6. Türk Vatandaşları için Pratik Tavsiyeler
-
Başvuru öncesinde şirketler arası tüm hukuki belgeleri hazırlayın ve faal iş ilişkisini güçlendirin.
-
ABD’de şirket kuracaklarsa, detaylı iş planı ve finansal altyapı göstermek büyük avantaj sağlar.
-
Başvuruda her iki şirketin ticari sicil kaydı, vergi belgeleri ve iş planı güncel olmalı.
-
ABD’de uzun vadeli kalış ve Green Card hedefleniyorsa L-1A tercih edilmeli.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, yurtdışına transfer edilen yönetici veya çalışanların sosyal hakları, tazminat, sigorta ve kıdem ile ilgili davalarda L-1 statüsünü dikkate alır. ABD federal mahkemeleri ve Göçmenlik Mahkemeleri L-1 vizelerinde şirket faaliyeti, işçi hakları ve göçmenlik suistimaline karşı titiz denetim uygular.
AİHM kararlarında ise, çalışanın aile hayatı, mesleki serbestlik ve ayrımcılık yasağı ön plana çıkar.
8. Sıkça Sorulan Sorular
L-1 vizesi ile ABD’deki başka şirkette çalışılabilir mi?
Hayır, yalnızca transfer edilen şirkette, başvuruda belirtilen pozisyonda çalışılabilir.
Aile üyeleri ABD’de çalışabilir mi?
Eşler (L-2 vizesiyle) çalışma izni alabilir, çocuklar ise eğitim hakkından yararlanabilir.
Başvuru reddedilirse ne yapılabilir?
USCIS’e yeniden başvuru, eksik belge tamamlama veya “motion to reopen/reconsider” ile itiraz mümkündür.
L-1 ile Green Card almak kolay mı?
L-1A statüsündeki yöneticiler, EB-1C kategorisinden Green Card başvurusu yapabilir; süreç nispeten daha hızlı ve avantajlıdır.
Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
L-1 vizesi ile ABD’ye şirket içi transfer, iş dünyasında önemli avantajlar ve uluslararası deneyim sağlar. Ancak süreç detaylı belge hazırlığı, güçlü iş ilişkisi ve yasal uygunluk gerektirir.
-
Şirketler arası gerçek faaliyeti ve yönetici/uzman pozisyonunu titizlikle belgeleyin.
-
Vize kurallarına tam uyum sağlayın ve süreçte profesyonel destek alın.
-
ABD’de uzun vadeli hedefler için Green Card’a geçiş planı yapılmalı.