Kuveyt’te İltica Başvurusu Yapılabilir mi? Prosedür Nasıl İşler?
Giriş
Kuveyt, uluslararası arenada önemli bir enerji ülkesi olarak öne çıkmaktadır. Ekonomik refah seviyesi yüksek olmakla birlikte, göç ve iltica politikaları son derece katıdır. Birçok yabancı, Kuveyt’e çalışmak veya turistik amaçlarla gelmekte; ancak siyasi baskı, zulüm veya kişisel tehlike nedeniyle iltica başvurusu yapma gereği duymaktadır.
Bu yazıda Kuveyt’te iltica başvurusu yapılıp yapılamayacağı, prosedürün nasıl işlediği ve bu konudaki hukuki çerçeve ele alınacaktır. Ayrıca, konuyu somutlaştırmak adına kurgusal bir olay üzerinden örnek verilecektir.
Kuveyt’in İltica Politikası
1. Uluslararası Hukuki Çerçeve
Kuveyt, 1951 Cenevre Sözleşmesi ve 1967 Protokolü’ne taraf değildir. Bu nedenle ülke, iltica başvurularını kabul eden bir resmi iç hukuk sistemine sahip değildir.
2. Uygulamadaki Durum
-
Kuveyt’te resmi bir “iltica kurumu” veya “göç idaresi altında mülteci birimi” bulunmamaktadır.
-
İltica başvuruları, fiilen Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Kuveyt Ofisi üzerinden yürütülmektedir.
-
UNHCR, başvuruları değerlendirip mülteci statüsü tanıyabilmektedir; ancak bu statünün Kuveyt devleti tarafından otomatik olarak tanınması söz konusu değildir.
3. Geçici Koruma ve Üçüncü Ülkeye Yönlendirme
Kuveyt, mülteci başvurularında genellikle geçici ikamet sağlamakta, kalıcı çözüm için ise üçüncü bir ülkeye yönlendirmektedir. Yani Kuveyt’te iltica eden kişi uzun vadede “yeniden yerleştirme” kapsamında başka bir ülkeye gönderilmektedir.
Prosedürün İşleyişi
-
Başvuru
-
Kişi, doğrudan Kuveyt makamlarına değil, UNHCR’ye başvurur.
-
Başvuruda kimlik bilgileri, menşe ülke, maruz kalınan tehditler ve zulüm gerekçeleri ayrıntılı şekilde sunulur.
-
-
Mülakat
-
UNHCR uzmanları, başvuru sahibini ayrıntılı mülakata alır.
-
İfade tutarlılığı, belgeler ve risk analizi değerlendirilir.
-
-
Karar
-
UNHCR mülteci statüsü tanıyabilir veya reddedebilir.
-
Kabul halinde kişi Kuveyt’te geçici olarak barındırılır.
-
-
Üçüncü Ülkeye Yerleştirme
-
Kuveyt uzun süreli mülteci barındırmadığı için, mülteci başka bir ülkeye yerleştirilir.
-
Bu süreç bazen yıllar alabilmektedir.
-
Kurgusal Örnek Olay
Taraflar
-
A: Suriyeli uyruklu bir kişi, Kuveyt’e çalışma vizesiyle girmiştir.
-
B: A’nın işvereni ve sponsorudur.
-
C: UNHCR görevlisidir.
Olayın Gelişimi
A, Kuveyt’te çalışmaya başlamış; ancak ülkesindeki savaş nedeniyle geri dönmek istememektedir. İşveren B, A’nın çalışma sözleşmesini fesheder. Bu durumda A, ülkeden çıkması gerektiğini öğrenir. Ancak ülkesine dönmesi halinde yaşamı risk altındadır.
A, UNHCR Kuveyt Ofisi’ne başvurur. C tarafından yapılan mülakatta, A’nın ailesinin savaşta zarar gördüğü, kendisinin politik görüşleri nedeniyle tehdit aldığı ortaya konulur. UNHCR, A’ya mülteci statüsü tanır.
Kuveyt makamları bu statüyü tanımakla yükümlü olmadığından, A’ya yalnızca geçici ikamet sağlanır. Sonraki süreçte A, Kanada’ya yeniden yerleştirilir.
Hukuki Değerlendirme
-
Kuveyt Devletinin Rolü:
-
Kuveyt’in taraf olmadığı sözleşmeler, iç hukukta bağlayıcı bir iltica rejimi oluşturmadığından devlet doğrudan sorumluluk üstlenmez.
-
Bu nedenle başvurular, BM üzerinden değerlendirilir.
-
-
Başvuru Sahibinin Hakları:
-
Temel insani haklar korunur.
-
Geçici oturum ve üçüncü ülkeye transfer imkânı sunulur.
-
Ancak çalışma izni, eğitim ve sosyal haklar sınırlıdır.
-
-
Riskler:
-
Reddedilen başvurular sonrası kişi ülkesine geri gönderilebilir.
-
Yasadışı ikamet halinde sınır dışı ve idari para cezaları gündeme gelir.
-
Sonuç
Kuveyt’te resmi bir iltica başvuru sistemi bulunmamaktadır. İltica başvuruları UNHCR aracılığıyla yapılmakta; kabul edilen kişiler genellikle geçici süreyle Kuveyt’te barındırılmakta ve ardından üçüncü ülkelere yerleştirilmektedir.
Kurgusal olayda görüldüğü üzere, bireylerin doğrudan Kuveyt devleti üzerinden iltica etmesi mümkün değildir. Bu nedenle danışanların veya müvekkillerin bilinçli şekilde yönlendirilmesi, yanlış beklentiler içine girmemesi önemlidir.