Korsan Yazılım Kullanımı Sebebiyle Hangi Suçlar İşlenmiş Sayılır?-İstanbul Ceza Avukatı

GİRİŞ

Günümüzde bilgisayar yazılımları iş dünyası, kamu kurumları ve bireyler için vazgeçilmez araçlar hâline gelmiştir. Ancak yazılım kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte lisanssız, yani halk arasında bilinen adıyla “korsan yazılım” kullanımı da artış göstermiştir. Çoğu kişi veya kurum, bu eylemin yalnızca etik veya ticari bir ihlal olduğunu zannetse de, Türk hukuk sisteminde korsan yazılım kullanımı ağır cezai sorumluluklar doğuran bir suç fiili olarak tanımlanmıştır.

Bu makalede, korsan yazılım kullanımı nedeniyle hangi suçların işlenmiş sayılacağı, ilgili mevzuat hükümleri, yargı içtihatları ve uygulama örnekleri ile birlikte ele alınacaktır.

I. KORSAN YAZILIM NEDİR?

Korsan yazılım, yazılım üreticisinin izni olmaksızın kopyalanan, dağıtılan, kurulan veya kullanılan yazılımlardır. Bu yazılımlar çoğu zaman ücretsiz gibi görünse de hem telif hakkı ihlali hem de güvenlik riski içeren yasa dışı ürünlerdir.

Korsan yazılım;

Crack veya keygen gibi yasa dışı araçlarla aktive edilmiş yazılımlar,
Sahte lisans belgeleri ile kullanılan yazılımlar,
İnternetten ücretsiz indirilen ve ticari amaçla kullanılan yazılımlar,
olarak karşımıza çıkar.

II. HUKUKİ DAYANAKLAR

1. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)

Yazılımlar, FSEK kapsamında “ilim ve edebiyat eserleri” başlığı altında korunur (m.2/1).

FSEK m.71/1:

“Bu Kanunla korunan bir eseri, hak sahibinin izni olmaksızın çoğaltan, yayan, işleyen veya umuma ileten kişi, 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılır.”

Korsan yazılım kullanan kişi, yukarıdaki fiillerden en az birini gerçekleştirdiği anda suç işlemiş sayılır.

2. Türk Ceza Kanunu (TCK)

Korsan yazılım kullanımı her ne kadar esasen özel bir kanun olan FSEK kapsamında düzenlense de, bazı eylemler TCK’da düzenlenen genel suç tiplerini de oluşturabilir:

TCK m.157 – Dolandırıcılık
Korsan yazılım kullanarak kamu kurumlarına sahte lisans ibraz eden kişiler dolandırıcılıkla suçlanabilir.
TCK m.244 – Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme
Korsan yazılımlar, sistemlere zarar verebilir. Bu nedenle zararlı yazılım içeren korsan ürünlerin kullanımı bu madde kapsamına girebilir.
TCK m.135 – Kişisel Verilerin Kaydedilmesi
Korsan yazılımlar genellikle kullanıcı bilgilerini gizlice toplayabilir. Kasıtlı olarak bu tür yazılımları kullananlar, kişisel veri ihlalinden sorumlu tutulabilir.

III. İŞLENMİŞ SAYILAN SUÇLAR

1. Telif Hakkı İhlali Suçu (FSEK m.71)

Korsan yazılım kullanan kişi, doğrudan telif hakkı ihlali suçu işlemiş olur. Bu suç; yazılımı yetkisiz olarak kopyalamak, çoğaltmak, yüklemek veya dağıtmak gibi eylemlerle oluşur.

Cezası:

2 yıldan 4 yıla kadar hapis
Adli para cezası
Suça konu cihazlara el koyma/müsadere kararı

2. Maddi ve Manevi Tazminat Sorumluluğu (FSEK m.70)

Hak sahibi, korsan yazılım kullanan kişi aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Mahkeme, ihlalin ağırlığına ve yazılımın değerine göre ciddi tazminatlara hükmedebilir.

3. Vergi Kaçakçılığı veya Haksız Rekabet

Ticari işletmelerde korsan yazılım kullanımı, maliyet düşürmeye yönelik haksız bir avantaj sağladığı için Türk Ticaret Kanunu m.54 kapsamında haksız rekabet suçu oluşturabilir. Ayrıca, sahte fatura düzenleyerek korsan yazılımı gider gösterenler için vergi suçu oluşabilir.

4. Dolandırıcılık (TCK m.157)

Sahte lisans belgeleri ile kamu kurumlarını, müşterileri veya iş ortaklarını yanıltan kişiler, nitelikli dolandırıcılık suçundan yargılanabilir.

IV. SUÇUN FAİLİ KİMDİR?

Bireysel kullanıcılar
Şirket sahipleri ve yöneticileri
BT sorumluları (özellikle yükleme eylemini yapan kişiler)
Lisanssız yazılım sağlayan distribütörler

Yargıtay kararlarına göre, tüzel kişilerde bu eylemden haberdar olan üst düzey yöneticiler de fail olarak kabul edilmektedir.

V. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA UYGULAMA

“…FSEK’nin 68/1.fıkrasındaki eser sahibinin “uğradığı zararın, en çok üç kat fazlasını isteyebilir” şeklindeki düzenleme, eser sahibinin mali haklarına tecavüz halinde gerektiğinde rayiç bedelin üç katının mütecavizden istenilebilmesi hususunda eser sahibine tanınmış bir seçeneğin kullanılması yetkisidir. Bu bakımdan, Kanun’da eser sahibine tanınan rayiç bedelin üç katı fazlasına kadar isteyebilme seçeneklerinden herhangi birisini kullanma yetkisi eser sahibi olan davacıya aittir. Mahkeme seçilen talebi değiştiremez. O halde, davacının …’nin 68/1 fıkrası uyarınca belirlenen rayiç bedelin üç katına hükmedilmesine dair talebi gözetilerek hüküm kurulması gerekirken, yazılı gerekçelerle iki katı tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiş, kararın bu sebeple davacı yararına bozulması gerekmiştir…” ( 11. HUKUK DAİRESİ E. 2015/14042, K. 2017/1973, T. 30.5.2017 )

VI. BİLİRKİŞİ VE TESPİT SÜRECİ

Yazılım ihlallerinde delil toplamak için çoğunlukla şu yol izlenir:

Değişik İş Mahkemesi’ne başvuru
Hakim kararı ile iş yerinde bilirkişi ve kolluk eşliğinde denetim
Yazılım listesi çıkarılır, lisans belgeleri ile karşılaştırılır
Rapor Savcılığa gönderilir
Ceza soruşturması başlatılır

VII. SUÇTAN KORUNMA YOLLARI VE HUKUKİ ÖNERİLER

Yazılım lisanslarını düzenli denetleyin
Açık kaynak yazılımları kullanın (GNU, MIT lisanslı)
BT departmanına eğitim verin
Yazılım envanteri tutun
Hukuki danışmanlık alın

SONUÇ

Korsan yazılım kullanımı, hukuki açıdan sadece bir hak ihlali değil; aynı zamanda birden fazla suç tipini aynı anda oluşturabilen çok yönlü bir fiildir. Özellikle işletmeler için, bu tür eylemler yüksek tazminatlar, hapis cezaları, prestij kaybı ve mali zararlara yol açabilir.

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Türk Ceza Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; korsan yazılım kullanmak, kopyalamak, dağıtmak veya sahte belgeyle lisans göstermek gibi eylemler açıkça suç olarak tanımlanmıştır.

Bu nedenle, korsan yazılım kullanımı hem bireyler hem de işletmeler için ağır cezalara neden olabilecek ciddi bir hukuki risk teşkil eder. Bu riskten korunmanın en etkili yolu, lisanslı yazılım kullanmak, düzenli denetim yapmak ve konusunda uzman bir hukukçu ile çalışmaktır.

Single Blog Title