KAYYIMLIK

Kayyımlık, Türk Hukuk Sistemi’nde, belirli durumlarda bir kişinin ya da tüzel kişinin mallarını yönetmek veya temsil etmek amacıyla atanan bir temsilcidir. Kayyım, hukuki ve idari sorunların çözümünde, varlıkların korunmasında ve idaresinde önemli bir rol oynar.

 

 

Kayyımlığın Amacı

Kayyım, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen bir hukuki kurumdur. Kanunun 427. maddesine göre kayyım, belirli hukuki işlemleri gerçekleştirmek, bir malvarlığını yönetmek veya belirli bir hakkı korumak amacıyla atanabilir. Kayyımlık, genellikle hukuki ehliyeti sınırlı olan kişilerin menfaatlerinin korunması amacıyla uygulanan bir tedbirdir. Bunun yanı sıra, şirketlerde veya derneklerde yönetim boşluğu oluştuğunda ya da hukuki anlaşmazlıklar ortaya çıktığında da kayyım atanabilir.

 

 

Kayyım Atanma Nedenleri

Kayyım atanması, çeşitli sebeplerle talep edilebilir. Kayyım atanma nedenleri şunlardır:

1. Kısıtlılık Durumu: Akıl hastalığı veya zihinsel yetersizlik nedeniyle kısıtlanan kişilerin mallarını yönetmek için kayyım atanabilir.
2. Yönetim Boşluğu: Şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin tamamının istifa etmesi veya görevden alınması durumunda yönetim boşluğunu doldurmak amacıyla kayyım atanabilir.
3. Miras İşlemleri: Mirasın paylaşımı veya yönetimi konusunda anlaşmazlık çıktığında miras mallarının idaresi için kayyım atanabilir.
4. Çocuklar: Velayet altında olmayan çocuklar için belirli işlemleri gerçekleştirmek üzere kayyım atanabilir.
5. Ticaret ve İcra İşlemleri: Ticari faaliyetlerde belirli işlemlerin yapılabilmesi için ya da icra takiplerinde malların korunması amacıyla kayyım atanabilir.

 

 

Kayyım Atanma Süreci

Kayyım atanması için yetkili mahkemeye başvuruda bulunulmalıdır. Kayyım atanmasını talep edebilecek kişiler, ilgili kişi veya kurumlar olabileceği gibi, kamu kurumları da bu talepte bulunabilir. Başvuru süreci genel olarak şekilde devam eder:

1. Dilekçe Hazırlığı: Kayyım atanması talebinde bulunacak kişi, mahkemeye bir dilekçe hazırlamalıdır. Dilekçede kayyım atanmasının gerekçeleri, atanacak kayyımın yetki ve sorumlulukları detaylı şekilde belirtilmelidir.
2. Mahkeme İncelemesi: Mahkeme, kayyım atanmasını gerektiren durumu inceleyerek bir karar verir. Bu süreçte delillerin sunulması ve gerekirse tanıkların dinlenmesi söz konusu olabilir.
3. Kayyımın Belirlenmesi: Mahkeme, kayyım olarak atanacak kişinin uygunluğunu değerlendirir. Kayyım olarak atanan kişinin ehliyetli ve güvenilir olması önemlidir.
4. Yetki Belirlemesi: Mahkeme, kayyımın hangi işlemleri yapabileceğini ve hangi yetkilere sahip olacağını karara bağlar. Bu yetkiler, kayyımın görev ve sorumluluklarına göre şekillenir.

 

 

Kayyımın Görev ve Sorumlulukları

Kayyımın görev ve sorumlulukları, atandığı durumun niteliğine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak kayyımın görevleri şunlardır:

• Malvarlığının Korunması ve Yönetimi: Kayyım, atandığı malvarlığının korunması ve etkin bir şekilde yönetilmesi için gerekli tedbirleri alır. Bu, mülklerin bakım ve idamesi, gelirlerin toplanması ve giderlerin ödenmesi gibi işlemleri içerir.
• Hukuki İşlemlerin Yapılması: Kayyım, atanma sebebine bağlı olarak belirli hukuki işlemleri gerçekleştirebilir. Örneğin, bir dava açabilir veya savunma yapabilir.
• Raporlama: Kayyım, mahkemeye ve ilgili taraflara düzenli olarak rapor sunmakla yükümlüdür. Bu raporlar, malvarlığının durumu, yapılan işlemler ve kayyımın faaliyetleri hakkında bilgi verir.
• Sorumluluk: Kayyım, görevlerini yerine getirirken özen yükümlülüğüne tabidir. Kayyımın ihmali veya kusuru nedeniyle doğan zararlardan sorumlu tutulabilir.

 

 

Kayyımın Görevden Alınması

Kayyım, atanma nedeninin ortadan kalkması veya kayyımın görevini kötüye kullanması durumunda mahkeme kararı ile görevden alınabilir. Görevden alınma süreci, genellikle şu aşamaları içerir:

• Talep ve İnceleme: İlgili taraflar veya mahkeme tarafından kayyımın görevden alınması talep edilebilir. Mahkeme, iddiaları inceleyerek karar verir.
• Yeni Kayyım Atanması: Gerektiğinde, eski kayyımın yerine yeni bir kayyım atanabilir. Bu süreç, kayyım atanma sürecine benzer şekilde ilerler.

 

 

Kayyım Atanmasının Hukuki Sonuçları

Kayyım atanması, kayyımın temsil ettiği kişi veya kuruluş için çeşitli hukuki sonuçlar doğurur:

• Yetki Devri: Kayyım, belirli yetkileri devralarak temsil ettiği kişinin veya kuruluşun haklarını korur ve yönetir.
• Hukuki Sorumluluk: Kayyım, görevini yerine getirirken temsil ettiği kişi veya kuruluş adına hareket eder ve hukuki sorumluluk üstlenir.
• Kontrol Mekanizması: Kayyımın faaliyetleri, mahkeme veya ilgili merciler tarafından denetlenir. Bu, kayyımın görevlerini doğru ve etkili bir şekilde yerine getirmesini sağlar.

 

 

Sonuç

Kayyımlık, hukuki sistemde önemli bir koruma ve yönetim mekanizmasıdır. Çeşitli sebeplerle kayyım atanması, hukuki süreçlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunur. Kayyımın atanma süreci, görev ve sorumlulukları ile ilgili hukuki prosedürler, dikkatle takip edilmelidir.

 

Stajyer Öğrenci Nisa Anbar