Kanada’da Öğrencilerin Aile Bireylerinin Hukuki Statüsü Nedir?

GİRİŞ

Kanada’da eğitim görmek amacıyla gelen uluslararası öğrenciler, çoğu zaman eşlerini ve çocuklarını da beraberlerinde getirmek istemektedir. Bu durum, aile birliğinin korunması ve yaşam standardının devam ettirilmesi açısından önem arz eder. Ancak öğrencinin eşinin ve çocuklarının Kanada’da kalış statüsü, doğrudan öğrencinin yasal statüsüne ve başvuru şekline bağlı olarak belirlenmektedir. Bu makalede, Kanada’da öğrenci vizesine sahip bireylerin aile bireylerinin hukuki statüsü ayrıntılı şekilde ele alınacaktır.

1. Yasal Dayanak: Immigration and Refugee Protection Act (IRPA)

Kanada Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası (IRPA), yabancıların Kanada’ya girişini ve kalışını düzenleyen temel mevzuattır. Bu yasa kapsamında öğrenciler, “temporary resident” (geçici ikamet izni sahibi) statüsünde kabul edilir. Öğrencilerin aile bireylerinin Kanada’da bulunabilmesi, IRPA’nın aile birleşimi ilkelerine ve eşlik eden aile bireylerine dair düzenlemelerine dayanmaktadır.

2. Öğrencinin Eşi İçin Uygulanabilir Statüler

Öğrenci statüsündeki bireyin eşi, aşağıdaki yollarla Kanada’da yasal olarak kalabilir:

a) Açık Çalışma İzni (Open Work Permit)

Uluslararası öğrenci olarak tam zamanlı eğitim gören bir kişinin eşi, açık çalışma iznine başvurabilir.
Bu izin sayesinde eş, Kanada’daki herhangi bir işveren için iş teklifi olmaksızın çalışabilir.
Açık çalışma izni genellikle öğrencinin eğitim süresi kadar verilir.

b) Ziyaretçi Vizesi (Visitor Visa)

Eğer eş çalışmayı düşünmüyorsa, yalnızca ziyaretçi vizesi (TRV) ile Kanada’da bulunabilir.
Bu statüde çalışma hakkı bulunmamaktadır, ancak kısa süreli kalış için tercih edilebilir.

3. Öğrencinin Çocuklarının Statüsü

a) Okul Çağındaki Çocuklar

18 yaş altı çocuklar, zorunlu eğitim kapsamındadır ve Kanada’daki devlet okullarında ücretsiz eğitim hakkına sahiptir.
Öğrencinin çocuklarına “study permit” alınması gerekmez; ancak eğitim görecekleri okul ve eyalet kuralları doğrultusunda izin mektubu veya kayıt belgeleri sunulmalıdır.

b) Küçük Yaştaki Çocuklar (Preschool/Kindergarten)

Anaokulu ve kreş seviyesindeki çocuklar için kamu hizmetlerinden faydalanma imkânı eyalet politikalarına göre değişiklik göstermektedir.

4. Başvuru Süreci

a) Zamanlama ve Başvuru Anı

Öğrenci vizesi başvurusu sırasında eş ve çocuklar da dahil edilerek tek dosya halinde başvuru yapılabilir.
Alternatif olarak, öğrenci Kanada’ya geldikten sonra eş ve çocuklar ayrı bir başvuruyla katılım sağlayabilir.

b) Gerekli Belgeler

Aile bağını gösteren belgeler (evlilik cüzdanı, doğum belgeleri)
Öğrencinin kabul mektubu ve eğitim izni
Kanada’da yaşam giderlerini karşılayabilecek finansal durum beyanı

5. Göçmenlik Politikalarındaki Değişiklikler

Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC), son yıllarda yabancı öğrencilere yönelik bazı sıkılaştırmalar getirmiştir. Özellikle 2024 yılı itibarıyla, açık çalışma iznine başvuracak olan eşlerin yalnızca belirli eğitim kurumlarında okuyan öğrencilerle sınırlı olması gündeme gelmiştir. Bu tür değişikliklerin aile bireylerinin statüsüne doğrudan etki ettiği göz önüne alınmalıdır.

6. Statü Kaybı ve Hukuki Sonuçları

a) Öğrencinin Eğitimi Bırakması veya Sürenin Dolması

Öğrencinin eğitimini bırakması veya süresinin sona ermesi hâlinde, eşin açık çalışma izni ve çocukların eğitim hakkı da sona erebilir.
Bu durumda aile bireylerinin ya statülerini değiştirmeleri ya da ülkeyi terk etmeleri gerekebilir.

b) Statünün Aşılması veya Koşullara Uyulmaması

Eşin çalışma izni dışında çalışması veya çocukların izinsiz farklı okullara devam etmesi durumunda, göçmenlik ihlali doğar.
Bu tür durumlar sınır dışı edilme veya vize iptali gibi yaptırımlara neden olabilir.

7. Daimi İkamet ve Uzun Vadeli Haklar

Uluslararası öğrenciler, eğitimlerinin ardından çalışma izni (PGWP) aldıktan sonra dönüştürülebilir oturum yollarına başvurabilirler. Bu noktada:

Eşler de kendi statülerini çalışma üzerinden geliştirebilir.
Çocuklar, Kanada’da uzun süreli kalışa dayalı eğitimle vatandaşlık hakkı kazanabilir.

Dolayısıyla öğrencinin statüsü uzun vadede tüm aile bireylerinin daimi ikamet izni ya da vatandaşlık hakkına ulaşması bakımından önemlidir.

8. Uygulamadaki Zorluklar ve Danışmanlık İhtiyacı

Aile bireylerinin vize başvurularında ret oranı, öğrencinin mali yeterliliğine ve belgelerin eksiksizliğine bağlı olarak artabilir.
Özellikle eşlerin sahte evlilik şüphesiyle dosyalarının detaylı incelendiği görülmektedir.
Bu nedenle başvuru sürecinde profesyonel danışmanlık alınması önleyici bir adım olarak tavsiye edilir.

SONUÇ

Kanada’da öğrenci statüsündeki bireylerin aile bireylerinin hukuki statüsü, başta IRPA olmak üzere IRCC uygulamaları ve güncel göçmenlik politikaları doğrultusunda şekillenmektedir. Eşler açık çalışma iznine veya ziyaretçi vizesine başvurabilirken, çocuklar devlet okullarında ücretsiz eğitim alma hakkına sahiptir. Ancak tüm bu statüler, öğrencinin yasal ikamet iznine ve aktif eğitimine bağlı olduğundan, sürecin dikkatli yürütülmesi büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, uzun vadeli kalış hedefleyen aileler için, eğitim sonrası statü dönüşümleri de stratejik olarak planlanmalıdır.

Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut

Single Blog Title