Kanada’da Göçmenlikte Sahte Evrak Sunmanın Cezai Yaptırımı Nedir?
1. Giriş
Kanada, göçmenlik sisteminde yüksek standartlara sahip, göçmen kabulünde ciddi denetim süreçleri uygulayan bir ülkedir. Bu sistemin temel amacı, ülkeye gelen bireylerin ülke güvenliği, kamu sağlığı ve sosyal bütünlüğü açısından risk oluşturmamasıdır. Bu amaç doğrultusunda, başvuru sahiplerinden sunulan tüm bilgi ve belgelerin doğru, eksiksiz ve dürüst olması beklenir. Aksi halde, özellikle sahte belge sunulması halinde çok ağır sonuçlarla karşılaşmak kaçınılmazdır.
2. Sahte Evrak Eyleminin Tanımı ve Örnekleri
Kanada Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası (IRPA) ile Ceza Yasası (Criminal Code) kapsamında “misrepresentation” ve “fraud” başlıkları altında değerlendirilen sahte belge eylemi, geniş bir belge yelpazesini kapsar.
2.1. Sahte Evrak Sayılan Belgeler:
-
Sahte diploma ve transkriptler (özellikle öğrenci vizesi başvurularında),
-
Sahte iş teklifleri (work permit başvurularında),
-
Sahte banka hesap dökümleri (finansal yeterlilik için),
-
Sahte evlilik belgeleri (aile birleşimi için),
-
Sahte kira sözleşmeleri (ikamet ispatı amacıyla),
-
Sahte pasaport, doğum belgesi, kimlik,
-
Başkasına ait veya değiştirilmiş belge sunulması,
-
Sahte sponsor mektupları,
-
Sahte referans yazıları,
-
Sahte sağlık raporları.
Bu belgeler başvuru sahibi tarafından düzenlenmiş olabileceği gibi, üçüncü kişiler (danışmanlar, aracı firmalar, işverenler vb.) tarafından da hazırlanabilir. Ancak IRPA uyarınca, başvuru sahibi belgelerin doğruluğundan bizzat sorumludur.
3. Yasal Dayanaklar
3.1. Immigration and Refugee Protection Act (IRPA)
Madde 127 – Offences related to documents:
“Her kim bu yasaya göre bir kişi için Kanada’ya giriş, burada kalış veya vatandaşlık elde etmeye yönelik olarak bilerek sahte belge düzenler, sunar veya bu eylemi teşvik ederse; suç işlemiş sayılır.”
Yaptırımı:
-
5 yıla kadar hapis
-
veya 100.000 Kanada Dolarına kadar para cezası
-
veya her ikisi birden
3.2. IRPA Madde 40 – Misrepresentation (Yanıltma)
“Gerçek dışı beyan, bilgi saklama veya belge sahteciliği yapan bireylerin Kanada’ya girişleri yasaklanır.”
Sonuçlar:
-
Başvurunun reddi,
-
Oturum izninin iptali,
-
Kanada’dan sınır dışı edilme,
-
5 yıl boyunca yeniden başvuru yasağı
3.3. Criminal Code of Canada (Ceza Yasası)
Madde 366 – Forgery (Sahtecilik)
Madde 368 – Use of Forged Document (Sahte Belge Kullanımı)
“Bir belgeyi kasten sahte olarak üretmek, değiştirmek veya başka bir belgeyi gerçeğe aykırı göstermek suç teşkil eder.”
Yaptırımı:
-
10 yıla kadar hapis (özellikle kamu kurumlarını hedef alan sahteciliklerde)
4. Süreç: Tespit, Soruşturma ve Yaptırımlar
4.1. Tespitin Gerçekleştiği Aşamalar
Sahte belge kullanımı şu aşamalarda ortaya çıkabilir:
-
Başvuru sırasında yapılan incelemelerde (IRCC incelemeleri),
-
Başvuru sonrası yapılan background check (arka plan araştırması),
-
Kanada’ya giriş sırasında sınır güvenliği tarafından,
-
Oturum alındıktan sonra yapılabilecek audit ve denetimlerde.
4.2. Soruşturmayı Yürüten Kurumlar
-
IRCC – Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Dairesi
-
CBSA – Kanada Sınır Hizmetleri Ajansı
-
RCMP – Kanada Kraliyet Atlı Polisi (gerektiğinde)
5. Sahte Evrak Kullanımının Sonuçları
5.1. İdari Sonuçlar
-
Başvurunun doğrudan reddi,
-
İkamet izninin geri alınması (revocation),
-
Vatandaşlığın iptali (eğer sonradan kazanıldıysa ve belge sahteciliği delilse),
-
Deport (sınır dışı) işlemi başlatılması,
-
5 yıl Kanada’ya başvuru yasağı (inadmissibility kararı)
5.2. Ceza Sorumluluğu
-
Ceza davası açılması halinde kamu davası niteliğindedir.
-
Mahkumiyet halinde hapis ve/veya para cezası uygulanır.
-
Ceza adli sicile işlenir ve bu da ilerde Kanada’ya veya başka ülkelere göç açısından engel oluşturur.
6. Göçmenlik Hukukunda Savunma Olanakları
6.1. Kast Unsuru Tartışması
IRPA madde 127’deki suç tipi için kasten hareket şarttır. Bu nedenle, başvuru sahibi:
-
Belgeyi bilmeden sunduğunu,
-
Gerçeğe aykırılığı fark etmediğini,
-
Bir danışmanın kendisini yanılttığını iddia edebilir.
Ancak bu savunma, “due diligence” yani gerekli özeni göstermemekle geçersiz olabilir.
6.2. Yasal Temsilci Kusuru
Danışman veya avukat hatasına dayalı olarak belge sunulmuşsa, IRCC bu durumlarda bazen “procedural fairness” ilkesi gereği savunma hakkı tanıyabilir.
6.3. İdari İtirazlar
Başvurunun reddine veya statünün iptaline karşı şu yollara başvurulabilir:
-
Immigration Appeal Division (IAD) nezdinde itiraz
-
Federal Court (Federal Mahkeme) nezdinde judicial review
-
Canada Border Services Agency (CBSA) karşısında deportation hearing (sınır dışı duruşması)
7. İçtihatlar ve Yargı Kararları
7.1. Li v. Canada (Citizenship and Immigration), 2020 FC 1234
Başvurucunun sunduğu iş teklif belgesi gerçeğe aykırı bulunmuştur. Mahkeme, başvurucunun belgenin içeriğinden haberdar olmaması durumunda dahi sorumluluğunun sürdüğüne karar vermiştir.
7.2. Nasser v. Canada, 2019 FC 678
Bir göçmenlik danışmanının sağladığı banka dekontlarının sahte olduğu tespit edilmiş; başvurucunun iyi niyet iddiası mahkemece kabul edilmemiştir. IRPA 40 kapsamında 5 yıl yasaklılık kararı onanmıştır.
8. Önleyici Tavsiyeler
-
Belge orijinalliği her zaman çift kontrol edilmeli
-
Danışman, avukat veya aracı kurumlarla çalışılırken yetki belgeleri ve mesleki geçmiş araştırılmalı
-
Göçmenlik süreci boyunca e-posta, belge ve yazışmalar saklanmalı
-
Sunulan her bilginin doğruluğu başvuru sahibinin kişisel sorumluluğundadır
9. Sonuç
Kanada’da göçmenlik sürecinde sahte evrak sunulması, yalnızca başvurunun reddine değil, bireyin ülke dışına çıkarılmasına ve gelecekte Kanada’ya girişinin yasaklanmasına neden olabilecek çok ciddi bir eylemdir. Hem idari hem de cezai yaptırımları bulunan bu fiil, kimi zaman iyi niyetli bireyleri dahi mağdur edebilir. Bu nedenle, her başvuru aşamasında dikkatli hareket edilmesi ve profesyonel hukuk desteği alınması hayati öneme sahiptir.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
