Kanada Vatandaşı ile Evlenen Kişi Oturum Hakkını Hangi Hukuki Şartla Kazanır?

Giriş: Evlilik Yoluyla Kanada’da Oturum Kazanmak Mümkün mü?

Kanada, göçmen dostu politikaları ve aile birleşimine verdiği önemle bilinen bir ülke olup, evlilik yoluyla dairesel göçmenlik (family sponsorship) kapsamında Kanada vatandaşı veya daimi oturum sahibi biriyle evli kişilere oturum hakkı tanımaktadır. Ancak bu hak, otomatik olarak kazanılan bir durum değil; aksine belirli hukuki şartlara ve detaylı bir inceleme sürecine bağlıdır.

Bu yazımızda, Kanada vatandaşı ile evlenen kişinin oturum hakkı kazanması için gereken hukuki koşulları, başvuru sürecini, red sebeplerini ve uygulamadaki dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde ele alacağız.

1. Hukuki Dayanak: Kanada Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası (IRPA)

Kanada’da evlilik yoluyla oturum hakkının temel hukuki dayanağı, Immigration and Refugee Protection Act (IRPA) ve bu yasaya bağlı olarak çıkarılan Immigration and Refugee Protection Regulations (IRPR) adlı yönetmeliktir.

Özellikle aşağıdaki maddeler başvuru sürecini doğrudan ilgilendirir:

IRPA s.12(1): Aile sınıfı kapsamında sponsorluk yapılmasına olanak tanır.
IRPA s.13(1): Sponsorun eşi, partneri veya çocuğu için daimi oturum başvurusunda bulunma hakkı tanır.
IRPR s.117(1)(a): Sponsorluk kapsamına giren eşin tanımını içerir.

2. Başvuru Türleri: Kanada İçi ve Kanada Dışı Sponsorluk (Inland vs. Outland)

Başvuru yapacak kişi Kanada’da mı yoksa dışında mı bulunuyor? Bu sorunun cevabı, başvurunun türünü belirler.

a) Kanada Dışı Sponsorluk (Outland Sponsorship):

Başvuru sahibi Kanada dışında yaşıyorsa tercih edilir.
Dosya işlemleri genellikle ülke dışındaki vize ofislerinde yürütülür.
Başvuru süreci ortalama 12-18 ay sürebilir.

b) Kanada İçi Sponsorluk (Inland Sponsorship):

Başvuru sahibi Kanada’daysa ve geçerli bir vize ile ülkede bulunuyorsa uygulanabilir.
Bu başvuruda “Open Work Permit” alma imkânı doğar.
Evlilik gerçekse ve taraflar birlikte yaşamaya devam ediyorsa tercih edilir.

3. Evliliğin Gerçekliği Şartı (Genuine Relationship)

Kanada Göçmenlik Dairesi (IRCC), başvurunun en kritik kriteri olarak evliliğin gerçekliğini (bona fide marriage) sorgular. Sahte evlilikler, oturum hakkı kazanmak amacıyla yapılmış formal birliktelikler olarak değerlendirilir ve ciddi yaptırımlara tabidir.

Gerçeklik nasıl ispatlanır?

Birlikte yaşama delilleri (kira sözleşmesi, faturalar, fotoğraflar, banka hesapları)
Ortak banka hesabı, çocuklar, sağlık sigortası belgeleri
Aile üyelerinin tanıklıkları
Nikah fotoğrafları ve düğün videoları

IRCC bu belgeleri talep ederken başvuruyu detaylıca inceler. Gerekirse mülakat yoluyla evliliğin gerçekliği sorgulanır.

4. Sponsorun Uyması Gereken Şartlar

Kanada vatandaşı ya da daimi oturum sahibi olan sponsor kişinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:

18 yaşından büyük olmalı
Kanada vatandaşı ya da “permanent resident” (PR) olmalı
Geçmişte göçmenlik ihlali yapmamış olmalı
Maddi yeterliliğe sahip olmalı (ancak eş sponsorluklarında asgari gelir şartı aranmaz)
Son 5 yıl içinde başka bir eşi sponsor göstermemiş olmalı
Aile içi şiddet ya da cinsel suçlardan hüküm giymemiş olmalı

5. Sponsorluk Sözleşmesi (Undertaking Agreement)

Sponsor, başvurduğu kişiyi mali açıdan desteklemeyi kabul eden resmi bir sözleşme imzalar. Bu sözleşmeye göre:

Sponsor, 3 yıl boyunca eşinin tüm temel ihtiyaçlarını karşılamayı taahhüt eder.
Başvurulan kişi sosyal yardım alırsa, bu tutar sponsordan tahsil edilebilir.
Bu taahhüt, boşanma veya ayrılık durumunda bile geçerlidir.

6. Oturum Kartı (Permanent Resident Card) ve Haklar

Başvuru olumlu sonuçlandığında, başvuru sahibi:

Kanada Daimi Oturum Kartı (PR Card) alır.
Eğitim, sağlık, çalışma haklarından faydalanabilir.
5 yıl içinde 3 yıl fiilen Kanada’da kalırsa vatandaşlığa başvuru hakkı elde eder (IRPA s.5(1)(c)).

7. Reddedilme Nedenleri ve Hukuki Çözüm Yolları

Her ne kadar evlilik gerçekleştirilmiş olsa da başvuru şu nedenlerle reddedilebilir:

Evliliğin gerçek olmadığı kanaati
Eksik ya da sahte belge sunulması
Sponsorun şartları karşılamaması
Güvenlik ya da sağlık gerekçeleri (örneğin bulaşıcı hastalıklar, sabıka kaydı)

Ret halinde ne yapılabilir?

Federal Mahkemeye dava açılabilir.
Yeniden başvuru yapılabilir (özellikle belge eksiklikleri varsa).
Mülakat ve belge sunumu sürecine dikkat edilerek, karara itiraz edilebilir.

8. Açık Çalışma İzni (Open Work Permit) ve Kanada İçinde Yaşam

Kanada içinden başvuru yapanlar için Open Work Permit (OWP) başvurusu yapılabilir. Bu sayede başvuru sahibi süreç devam ederken:

Yasal olarak çalışabilir
Sağlık sigortasından yararlanabilir
Sosyal yardımlardan faydalanabilir

Bu izin, genellikle sponsorluğun ilk kabulünden sonra 3-4 ay içinde çıkar.

9. Kanada Vatandaşı Olma Süreci

Kanada vatandaşı ile evlenen biri doğrudan vatandaşlık almaz. Ancak daimi oturum hakkını kazandıktan sonra:

Kanada’da 1095 gün (yaklaşık 3 yıl) fiilen yaşamışsa
Gerekli dil şartlarını yerine getiriyorsa
Sabıka kaydı temizse

Canadian Citizenship Act uyarınca vatandaşlık başvurusunda bulunabilir.

10. Sık Yapılan Hatalar ve Tavsiyeler

Evlilik sonrası hemen başvuru yapmadan birlikte yaşama delillerini biriktirmek daha sağlıklı sonuç verir.
Tüm belgeler İngilizce veya Fransızca olmalı ve resmi tercümeleri yapılmalıdır.
Başvuruda yalnızca duygusal bağ değil, hukuki kriterlerin de ispatı gerekir.
Hukuki danışmanlık almadan başvuru yapılması sürecin reddedilmesine neden olabilir.

Sonuç: Evlilikle Oturum Hakkı Kazanmak Hak Değil, Sürece Bağlı Bir Ayrıcalıktır

Kanada, aile birleşimi kapsamında evlilik yoluyla daimi oturum hakkı tanımakta; ancak bu süreç belge, güven, şeffaflık ve gerçeklik ilkelerine dayanmaktadır. Her ne kadar Kanada vatandaşıyla evlenmek önemli bir avantaj sağlasa da başvurunun kabulü, IRCC tarafından yapılan çok yönlü değerlendirmenin sonucuna bağlıdır.

Bu nedenle, başvuru öncesinde profesyonel bir danışmanlık almak, sürecin en az riskle ve en kısa sürede tamamlanmasını sağlayacaktır.

Single Blog Title