Kanada Start-Up Vizesi Hangi Hukuki Kriterlere Bağlıdır?

Giriş

Kanada Start-Up Vizesi (Start-Up Visa Program – SUV), Kanada hükümetinin 2013 yılında başlattığı ve yenilikçi girişimcilere daimi oturum hakkı sunan prestijli bir göçmenlik programıdır. Dünyanın en liberal yatırım göçü sistemlerinden biri olan SUV, yalnızca bir iş kurma aracı değil, aynı zamanda girişimcinin, ailesiyle birlikte kalıcı olarak Kanada’ya yerleşmesini de sağlar.

Ancak bu program, sadece sermaye veya fikirle başvuran herkese açık değildir. Belirli hukuki kriterlerin karşılanması, yetkili yatırımcı kuruluşlardan destek alınması, dil yeterliliği, iş planı sunumu, IRCC’ye uygun başvuru prosedürü ve fon kanıtları gibi çok yönlü koşullara bağlıdır. Bu makalede, SUV Programı’nın hukuki altyapısı, uygulama şartları, başvuru süreçleri ve red nedenleri incelenecektir.

---

1. Yasal Dayanak: Göçmenlik ve Mülteciler Yasası (IRPA)

Kanada Start-Up Vizesi, Immigration and Refugee Protection Act (IRPA) ve Immigration and Refugee Protection Regulations (IRPR) kapsamında uygulanmaktadır. IRPA, Kanada’ya göç etmek isteyen bireylerin hangi programlara ve hangi koşullarda başvurabileceğini düzenler.

SUV Programı, doğrudan ekonomik göçmenlik kategorisine girer ve “Business Immigration” sınıfının bir alt dalı olarak tanımlanır. Bu kapsamda girişimci, iş kurma ve sürdürülebilirlik potansiyeliyle değerlendirilir.

---

2. Temel Hukuki Kriterler

Kanada Start-Up Vizesi başvurusu için aşağıdaki beş temel kriterin sağlanması gerekir:

2.1. Uygun İşletme Yapısı (Qualifying Business)

Başvuru sahibinin sunacağı işletme, IRPR Madde 98.01 uyarınca aşağıdaki özellikleri taşımalıdır:

• Şirket, başvuru tarihinde aktif değilse bile kurulmuş olmalı,

• Başvuru anında en fazla 5 ortak başvuruda bulunabilir,

• Her başvuru sahibi, şirketin en az %10 hissedarı olmalı,

• Başvuru sahiplerinin ve yatırımcı kuruluşun toplam oy hakkı %50’yi geçmelidir.

Ayrıca, girişimciler Kanada’ya taşındıktan sonra şirketin önemli bölümü Kanada’da faaliyet göstermelidir.

2.2. Destek Mektubu (Letter of Support) – Yatırımcı Kuruluş Onayı

Start-Up Vizesi başvurusunun çekirdeğini, designated organization adı verilen bir destekleyici kuruluştan alınacak Destek Mektubu (Letter of Support) oluşturur.

Bu kuruluşlardan biri olmak üzere üç tür destek verilebilir:

• Venture Capital Fund → En az 200.000 CAD yatırım

• Angel Investor Group → En az 75.000 CAD yatırım

• Business Incubator → Kabul mektubu (Yatırım gerekmez)

Kuruluş, iş planını inceler, başvuranla görüşme yapar ve destek kararı alırsa IRCC’ye Letter of Support gönderir. Başvuran kişi de bunu başvuru dosyasına ekler.

Not: Destek mektubu almak kolay değildir. Ciddi bir iş planı, prototip, pazar analizi ve takım geçmişi gerekir.

2.3. Dil Yeterliliği

Başvuru sahibinin, Kanada resmi dillerinden birinde (İngilizce ya da Fransızca) asgari düzeyde iletişim kurabilecek yeterliliğe sahip olması gerekir.

• En az Canadian Language Benchmark (CLB) 5 seviyesinde

• IELTS Genel modülünde:

  • Listening: 5.0

  • Reading: 4.0

  • Writing: 5.0

  • Speaking: 5.0

Dil sertifikası olmadan başvuru alınmaz.

2.4. Yeterli Fon (Proof of Funds)

Start-Up Visa sahipleri, Kanada’ya taşındıklarında geçimlerini sağlayacak miktarda paraya sahip olduklarını belgelerle kanıtlamak zorundadır.

IRCC’nin belirlediği asgari tutarlar (2025 için):

• 1 kişi: 13.757 CAD

• 2 kişi: 17.127 CAD

• 3 kişi: 21.055 CAD
  …
  Bu fonlar:

• Banka hesap dökümü,

• Vadeli mevduat belgeleri,

• Fonların yasal kaynağını gösteren evraklarla desteklenmelidir.

Bu para, şirket yatırımı dışında kişisel yaşam giderleri için gösterilmelidir.

2.5. Kanada’ya Kabul Edilebilirlik (Admissibility)

Başvuran kişi, Kanada’ya giriş yasağı olmayan bir birey olmalıdır. Aşağıdaki hallerde başvuru doğrudan reddedilir:

• Suç geçmişi (Criminal inadmissibility)

• Sağlık sorunları (Health inadmissibility)

• Sahtecilik (Misrepresentation)

• Göçmenlik geçmişinde ihlaller

---

3. Başvuru Süreci ve Belgeler

3.1. Aşamalar

1. İş fikrinin ve iş planının hazırlanması

2. Destek kuruluşu ile iletişime geçilmesi

3. Letter of Support alınması

4. Gerekli belgelerin toplanması

5. IRCC’ye SUV başvurusu yapılması

6. İnceleme süreci (12-18 ay)

7. Daimi oturum (PR) onayı ve göçmenlik vizesi

Başvuru esnasında, eş ve çocuklar da dahil edilebilir.

3.2. Belgeler Listesi

• Pasaport ve kimlik belgeleri

• IELTS veya TEF sonuç belgesi

• Letter of Support

• Proof of Funds (banka dökümleri, tapular vb.)

• Şirketin Articles of Incorporation

• Pay dağılımı ve oy hakkı belgeleri

• Sağlık muayenesi ve polis belgesi

• IRCC başvuru formları (IMM 0008, Schedule A, IMM 5669 vb.)

---

4. Start-Up Vizesi ile Kalıcı Oturum ve Vatandaşlık

SUV, doğrudan PR (Permanent Residency) başvurusu yapılabilen nadir programlardandır. Başvuran kişi:

• Daimi oturum aldıktan sonra Kanada’da sınırsız yaşayabilir,

• 3 yıl sonra vatandaşlık başvurusu yapabilir,

• İşletmesi başarılı olmasa bile, PR statüsünü sürdürebilir.

Ancak destek mektubunun alınmasından sonra iş kurulmaması veya işi kötüye kullanma hâlinde IRCC, göçmenlik dolandırıcılığı sebebiyle iptal prosedürü başlatabilir.

---

5. Hukuki Riskler ve Reddedilme Nedenleri

---

6. Başvuru Başarısını Artırmak İçin Hukuki Stratejiler

• Yatırımcı kuruluşların beklentileri önceden analiz edilmelidir. Her biri farklı sektörel projelere ilgi duyar.

• Hukuki belgeler eksiksiz hazırlanmalı, şirket yapısı doğru kurgulanmalıdır.

• Dil sınavı skorları erkenden alınmalı ve geçerliliği korunmalıdır.

• Destek mektubu süreci profesyonelce yönetilmelidir.

• Başvuru evrakları IRCC standartlarına göre hazırlanmalıdır.

Göçmenlik avukatıyla çalışmak, özellikle red riskini minimize eder ve süreci hızlandırır.

---

7. Sonuç ve Değerlendirme

Kanada Start-Up Vizesi, nitelikli girişimcilerin Kanada’ya yerleşmesini sağlayan hukuki bir fırsattır. Ancak bu program, rastgele yapılan başvurulara değil, belirli hukuki ve ekonomik kriterlere dayanan sistemli bir değerlendirmeye tabidir. İş planı kalitesi, yatırımcı kuruluşun ikna edilmesi, dil yeterliliği ve fon gösterimi gibi çok yönlü yükümlülükler, başvurunun başarısını belirler.

Start-Up Visa programına başvurmak isteyen girişimcilerin, göçmenlik hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlardan destek alması, hukuki hata yapma riskini azaltır ve kalıcı başarı sağlar.