İTALYA’DA GÖÇMENLİK HUKUKU VE SON DEĞİŞİKLİKLER

GİRİŞ

Avrupa Birliği’nin en önemli göç rotalarından biri olan İtalya, yıllar içinde artan göç dalgalarına karşı hukuki çerçevesini düzenlemek zorunda kalmıştır. Özellikle Akdeniz’den gelen düzensiz göçmenlerin yarattığı baskı, ülkede sığınma ve oturma izinleriyle ilgili yeni yasal düzenlemelerin yapılmasına neden olmuştur. Bu makalede, İtalya’nın göçmenlik hukuku, uygulamalar ve son hukuki değişiklikler detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

İTALYA’DA GÖÇMENLİK HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ

İtalya’da göçmenlik hukuku, büyük ölçüde Avrupa Birliği mevzuatına uyumlu olarak düzenlenmiştir. Ancak, ulusal mevzuatta şu temel ilkeler öne çıkmaktadır:

1. Oturma ve Çalışma İzinleri: AB vatandaşı olmayan bireyler için İtalya’da yasal olarak ikamet edebilmek için oturma izni alınması gerekmektedir. Uzun dönem oturma izni almak için en az 5 yıl yasal ikamet şartı aranmaktadır.
2. Sığınma ve Mülteci Statüsü: İtalya, BM Mülteciler Sözleşmesi’ne taraf olup sığınma hakkını tanımaktadır. Sığınma başvuruları göçmenlerin geldikleri ilk AB ülkesi olan İtalya’da yapılmak zorundadır (Dublin Tüzüğü).
3. Göçmenlerin Toplumsal Entegrasyonu: İtalya’da uzun dönem kalmak isteyen göçmenler için dil ve uyum kursları zorunlu tutulmakta, çalışma izni olanlar belli mesleki programlardan faydalanabilmektedir.

SON HUKUKİ DEĞİŞİKLİKLER

Son yıllarda İtalya, düzensiz göçle mücadele amacıyla önemli hukuki değişikliklere gitmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Göç ve Güvenlik Yasaları (2023-2024):
   • Düzensiz göçmenlerin deniz yolu ile İtalya’ya girişini engellemek amacıyla liman kapamaları getirilmiştir.
   • Göçmenleri taşıyan STK gemilerine yüksek para cezaları uygulanmaya başlanmıştır.
   • Mülteci başvurularının değerlendirilme süreci hızlandırılmıştır.
2. Geçici Koruma Statüsü:
   • İtalya, Ukrayna savaşı sonrasında Ukraynalı mültecilere geçici koruma statüsü vermiş ve bu uygulamayı diğer çatışma bölgelerinden gelenler için de genişletmiştir.
3. Oturma İzinlerinde Reform:
   • Öğrenci, çalışma ve aile birleşimi oturma izinleri daha sıkı denetlenmeye başlanmıştır.
   • Çalışma izni almak için yeni kotası belirlenmiş ve meslek bazlı izinler ön plana çıkarılmıştır.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

İtalya’nın göçmenlik politikaları, bir yandan insan haklarını koruma amacıyla uluslararası hukuka bağlılığını sürdürürken, diğer yandan düzensiz göçle mücadeleyi güçlendirme yoluna gitmektedir. Son değişiklikler göz önüne alındığında, İtalya’nın göç politikalarında güvenlik odaklı bir yaklaşımı benimsediği ve özellikle yasa dışı göçle ilgili caydırıcı adımlar attığı görülmektedir.

Gelecekte İtalya’nın göçmenlik hukukunda yeni reformlara gitmesi muhtemeldir. Avrupa Birliği ile yapılan ortak girişimler ve uluslararası hukuk normları doğrultusunda, göçmenlerin yasal yollarla entegrasyonu konusunda daha dengeli politikalar geliştirilmesi beklenmektedir.