İsviçre’de Sosyal Güvenlik Anlaşmalarına Dayalı Çalışma İzni

1. Giriş

İsviçre, dünya genelinde birçok ülke ile sosyal güvenlik anlaşmaları yaparak, yabancı çalışanların haklarını güvence altına almıştır. Türkiye ile İsviçre arasında da sosyal güvenlik anlaşması bulunmaktadır ve bu anlaşma kapsamında belirli şartları taşıyan kişiler, İsviçre’de çalışma izni alabilmektedir. Bu makalede, İsviçre’de sosyal güvenlik anlaşmalarına dayalı çalışma izninin hukuki temelleri, başvuru süreci ve sağladığı haklar ele alınacaktır.

2. İsviçre’de Sosyal Güvenlik Anlaşmalarının Hukuki Temelleri

İsviçre, Avrupa Serbest Ticaret Birliği’ne (EFTA) üye olup, Avrupa Birliği ile de birçok anlaşma yapmıştır. İsviçre ile diğer ülkeler arasındaki sosyal güvenlik anlaşmaları şu amaçlara hizmet eder:

• Çifte sigortalılığı önlemek: Çalışanların iki farklı ülkede sigorta primi ödemesini engeller.
• Emeklilik haklarını korumak: Bir ülkede çalışmış olan kişi, emeklilik hakkını diğer ülkede de kullanabilir.
• Sağlık hizmetlerinden yararlanmayı sağlamak: Kişinin sosyal güvenlik kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanmasını garanti eder.

Türkiye ile İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması, 1 Ocak 1972 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu anlaşma İsviçre’de çalışan Türk vatandaşlarının sosyal güvenlik haklarını korumaktadır.

3. Sosyal Güvenlik Anlaşmasına Dayalı Çalışma İzni Başvurusu

İsviçre’de çalışma izni almak isteyen Türk vatandaşları, sosyal güvenlik anlaşmalarına dayanarak başvuruda bulunabilir. Başvuru süreci şu adımlardan oluşur:

1. İş Teklifi Almak: İsviçre’de bir işverenin kişinin işe alınması konusunda taahhütte bulunması gerekmektedir.
2. İş Sözleşmesi Düzenlenmesi: İşveren ile çalışan arasında yapılan sözleşmenin, İsviçre iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatına uygun olması şarttır.
3. Sosyal Güvenlik Kapsamında Değerlendirilme: Çalışanın Türkiye’deki sigorta primleri ile İsviçre’deki sigorta sistemine entegrasyonu sağlanır.
4. İlgili Makamlara Başvuru: Çalışma izni için İsviçre’deki kanton çalışma ofislerine başvurulmalıdır.
5. Çalışma İzninin Onaylanması: Çalışanın statüsüne göre B tipi (uzun süreli) veya L tipi (kısa süreli) çalışma izni verilebilir.

4. Çalışma İzninin Sağladığı Haklar

Sosyal güvenlik anlaşmasına dayalı çalışma izni alan bireyler, aşağıdaki haklardan yararlanabilir:

• Sağlık Sigortası Kapsamına Girme: İsviçre’de çalışan Türk vatandaşları, sosyal güvenlik anlaşmasına dayanarak sağlık sigortasından yararlanabilir.
• Emeklilik Hakları: Türkiye ve İsviçre’de ödenen primler birleştirilerek emeklilik süresi hesaplanabilir.
• İşsizlik Yardımları: Belirli süreler boyunca çalışan bireyler, işsizlik yardımlarından faydalanabilir.
• Aile Birleşimi: İsviçre’de çalışan kişiler, belirli şartlar altında aile bireylerini yanlarına getirebilir.
• Çalışma Alanında Serbestlik: İsviçre’de belirli bir süre çalıştıktan sonra, iş değiştirme ve farklı sektörlerde çalışma hakkı kazanılabilir.

5. Çalışma İzni Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İsviçre’de sosyal güvenlik anlaşmalarına dayalı çalışma izni almak isteyen bireylerin dikkat etmesi gereken bazı önemli hususlar vardır:

• İsviçre’de İşverenin Onayı: İşverenin resmi bir taahhütte bulunması zorunludur.
• Vize Süreci: İsviçre’ye giriş yapmadan önce oturma ve çalışma vizesi alınmalıdır.
• Sosyal Güvenlik Kapsamı: Türkiye’de ödenen sigorta primleri İsviçre’ye aktarılabilir, ancak bunun için SGK ile koordinasyon sağlanmalıdır.
• Vergi Yükümlülükleri: İsviçre’de çalışan bireylerin gelir vergisi düzenlemelerine uyması gerekmektedir.

6. Sonuç

İsviçre’de sosyal güvenlik anlaşmalarına dayalı çalışma izni, Türkiye’den İsviçre’ye çalışmaya giden bireyler için büyük avantajlar sağlamaktadır. Emeklilik, sağlık sigortası ve işsizlik yardımları gibi hakların korunması, bu anlaşmaların en önemli faydalarındandır. Çalışma izni sürecinin doğru yönetilmesi ve yasal prosedürlerin eksiksiz yerine getirilmesi, kişilerin haklarını güvence altına almasını sağlar.