İstinaf Başvuru Süresi Ne Kadar? (CMK md. 273)
1. Giriş
Ceza yargılamasında hak aramanın en önemli güvencelerinden biri, verilen hükümlerin üst derece mahkemesi tarafından yeniden incelenmesidir. Bu amaçla istinaf başvurusu, taraflara hem hukuki hem de olay yönünden denetim hakkı tanır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için kanunda öngörülen süreye uyulması zorunludur.
İşte bu noktada “İstinaf başvuru süresi ne kadar?” sorusu gündeme gelir. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) bu süre açıkça düzenlenmiştir.
2. Yasal Dayanak
-
CMK m. 273/1: “İstinaf yoluna başvuru süresi, hükmün açıklanmasından veya yokluğunda verilmişse tebliğinden itibaren yedi gündür.”
-
CMK m. 40–41: Eski hâle getirme hükümleri (sürenin kaçırılması hâlinde).
-
Anayasa m. 36: Hak arama özgürlüğü.
3. Sürenin Uzunluğu: 7 Gün
İstinaf başvuru süresi 7 gündür. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Yani süre geçirilirse, başvuru hakkı ortadan kalkar ve karar kesinleşir.
4. Sürenin Başlangıcı
4.1. Tefhim (Yüze Karşı Açıklama)
Hüküm, tarafların yüzüne karşı açıklandığında, süre tefhim tarihinden işlemeye başlar.
Örneğin:
-
01.10.2025 tarihinde açıklanan bir hükümde, son gün 08.10.2025 olur.
4.2. Tebliğ (Yoklukta Karar)
Sanık, katılan veya müdafi hazır değilse, hüküm yokluğunda verilmiş sayılır. Bu durumda süre, hükmün tebliğinden itibaren başlar.
Örneğin:
-
05.10.2025 tarihinde gerekçeli karar tebliğ edilmişse, süre 12.10.2025’te biter.
-
CMK 273/2, gerekçesiz tefhimde sürenin gerekçeli kararın tebliğiyle başlayacağına dair güvence getiriyordu, fakat 2013’te kaldırıldı. Bugün uygulamada süre tefhimden başlıyor; bu nedenle “süre tutum dilekçesi” pratiği yaygın hale geldi.
5. Süre Hesaplaması
-
Başlangıç günü sayılmaz (CMK m. 39).
-
Süre, yedinci günün mesai bitiminde sona erer.
-
Son gün resmi tatile denk gelirse, süre tatili izleyen ilk iş günü sona erer.
6. Eski Hâle Getirme (CMK m. 40)
Eğer taraf, kusuru olmadan süreyi kaçırmışsa (örneğin hastalık, doğal afet, yanlış tebliğ), eski hâle getirme talebinde bulunabilir. Bunun için:
-
Engel ortadan kalktıktan sonra 7 gün içinde başvuru yapılmalı,
-
Engel ispatlanmalı (rapor, belge),
-
Aynı anda istinaf başvurusu da yapılmalıdır.
7. Süreyi Kaçırmanın Sonuçları
-
İstinaf başvurusu yapılmadığında hüküm kesinleşir.
-
Mahkûmiyet kesinleşirse infaz başlar.
-
Beraat kesinleşirse sanık için kazanılmış hak oluşur.
-
Kesinleşen karara karşı artık yalnızca olağanüstü kanun yolları (Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın kanun yararına bozma talebi, AYM bireysel başvuru, AİHM başvurusu) gündeme gelebilir.
8. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Gerekçeli kararın tebliğini beklemeyin: Tefhimde süre başlamış olabilir.
-
Kanun yolu bildirimi: Tutanakta hatalı bildirim varsa, lehine olan esas alınır.
-
Süre tutum dilekçesi: İlk etapta “istinaf edeceğim” şeklinde kısa dilekçe verilip, ayrıntılı gerekçeler daha sonra sunulabilir.
-
Avukat değişiklikleri: Müdafinin değişmesi sürenin işlemesini durdurmaz; süre taraf için işlemeye devam eder.
9. Yargıtay ve BAM Uygulaması
Yargıtay kararlarında süre konusunda çok katı bir yaklaşım benimsenmiştir. “Sürenin geçirilmesi” hâlinde, başvurular doğrudan reddedilmektedir. Ancak yanlış tebliğ veya eksik bildirim varsa, bu sanık lehine yorumlanmaktadır.
Bölge Adliye Mahkemeleri de aynı şekilde 7 günlük süreyi kesin olarak uygulamaktadır.
10. Örnek Olay Kurgusu
Sanık A, 20.09.2025’te Asliye Ceza Mahkemesi’nde mahkûmiyet kararı ile karşılaşmıştır. Hüküm yüzüne karşı açıklanmış, avukatı da hazır bulunmuştur.
-
Süre: 20.09.2025’i izleyen gün başlar → 27.09.2025 mesai bitiminde sona erer.
Sanık 28.09.2025’te başvuru yaparsa, başvuru süre yönünden reddedilir ve karar kesinleşir.
11. İstinaf Süresinin Stratejik Önemi
-
Sanık açısından: Kesinleşme önlenir, infaz başlamaz.
-
Katılan açısından: Hükmün hafif bulunması hâlinde ağırlaştırılması için fırsat doğar.
-
Savcılık açısından: Kamu düzeni ve ceza siyaseti bakımından yanlış kararların düzeltilmesi sağlanır.
12. Örnek Dilekçe (Süre Tutum)
… ASLİYE CEZA MAHKEMESİ’NE
(Dosya …/… E. – …/… K.)
Sanık : …
Müdafi : Av. …
KONU: İstinaf yoluna başvuru
Mahkemenizce 01.10.2025 tarihinde açıklanan hükme karşı CMK m. 273 uyarınca süresi içinde istinaf yoluna başvuruyoruz. Ayrıntılı gerekçelerimizi süresinde sunacağız.
Saygılarımızla.
Tarih – İmza
13. Sonuç
CMK m. 273’e göre ceza muhakemesinde istinaf başvuru süresi 7 gündür. Bu süre tefhim veya tebliğden itibaren işlemeye başlar ve hak düşürücü niteliktedir. Süreyi kaçırmamak için tarafların dikkatli olması, gerekirse süre tutum dilekçesi vermesi gerekir. Aksi hâlde hüküm kesinleşir ve yalnızca olağanüstü kanun yolları gündeme gelir.
Ada Ceren KENDİGELEN
About Post Author
