İspanya ‘da Nasıl Oturum İzni Alırım?
Giriş
Avrupa Birliği üyesi olan İspanya, yalnızca turistik nedenlerle değil; yatırım, eğitim, istihdam ve aile birleşimi gibi amaçlarla da yabancıların yoğun ilgisini çeken ülkelerden biridir. Bu taleplerin karşılanması amacıyla İspanyol Göç Hukuku, farklı oturum izni türleri öngörmüş; her bir izin türü için ayrı hukuki şartlar, belgeler ve prosedürler belirlemiştir. Bu makalede, İspanya’da oturum izni almanın hukuki temelleri, başvuru süreçleri, türlere göre farklılıklar ve dikkat edilmesi gereken noktalar sistematik biçimde incelenecektir.
I. İspanyol Yabancılar Hukuku’nun Temel Çerçevesi
İspanya’da yabancıların hakları, yükümlülükleri ve ülkeye giriş, ikamet ve çalışma koşulları başta “Yabancıların Hak ve Özgürlükleri ile Sosyal Entegrasyonları Hakkında 4/2000 sayılı Organik Kanun (Ley Orgánica 4/2000)” ile bu Kanun’un uygulama yönetmeliği olan “Real Decreto 557/2011” hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeler, yabancıların (yani İspanyol vatandaşı olmayan kişilerin) ülkeye girişten daimi ikamete ve vatandaşlığa geçişe kadar olan tüm sürecini kapsamaktadır.
II. Oturma İzni Türleri ve Hukuki Dayanakları
İspanyol hukukunda temel olarak iki tür oturma izni söz konusudur:
-
Kısa Süreli Oturum İzni (Autorización de residencia temporal)
-
Uzun Süreli Oturum İzni (Residencia de larga duración)
1. Geçici Oturum İzni (1 Yıla Kadar)
-
En çok 1 yıllık süreyle verilen, ardından uzatılabilen oturum izinleridir.
-
Genellikle şu hallerde düzenlenir:
-
İş Sözleşmesine Dayalı Oturum (Residencia temporal por cuenta ajena)
-
Serbest Meslek Faaliyeti (por cuenta propia)
-
Eğitim Amaçlı Oturum (estudios)
-
Aile Birleşimi
-
Yatırımcı Oturumu (Golden Visa)
-
2. Uzun Süreli Oturum İzni (Beş Yıl)
-
İspanya’da kesintisiz olarak beş yıl ikamet etmiş olan yabancılar tarafından talep edilebilir.
-
Başvurucunun geçimini sağlaması, sabıka kaydının temiz olması ve sosyal entegrasyon sürecine uyum sağlamış olması gerekir.
-
AB Uzun Süreli Oturum Kartı (Residencia de larga duración-UE) ile tüm AB ülkelerinde belirli haklara erişim sağlanabilir.
III. Başvuru Süreci: Hukuki Prosedür ve Gerekli Belgeler
A. Genel Hukuki Koşullar
İspanya’da geçerli bir oturum izni alabilmek için aşağıdaki temel şartların sağlanması gerekmektedir:
-
Geçerli pasaport veya seyahat belgesine sahip olmak
-
Suç teşkil eden fiiller nedeniyle ülkeye giriş yasağı bulunmamak
-
İspanya dış temsilciliğinden (konsolosluk/başkonsolosluk) vize başvurusunun yapılması
-
Sağlık sigortasına sahip olmak (özel veya kamu)
-
Yeterli maddi kaynağın belgeyle ispatlanması
-
İkamet adresinin beyanı ve bu adresin teyidi
B. Süreç Aşamaları
-
İlgili Oturum Türünün Belirlenmesi
-
Amaç (çalışma, yatırım, aile, eğitim) net olarak belirlenmelidir.
-
-
Başvuru Dosyasının Hazırlanması
-
Tercüme ve apostil işlemleri dikkatle yapılmalı, eksik belge sunulmamalıdır.
-
-
İspanya Konsolosluğuna Başvuru
-
Genellikle Türkiye’deki İspanya Başkonsolosluğu üzerinden başvuru yapılır.
-
Başvuruların dijital ortamdan önceden randevu alınarak yapılması zorunludur.
-
-
Oturum İzninin Onayı ve Vize Verilmesi
-
Ortalama 2-3 ay sürebilir.
-
Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde ilk etapta vize (tip D) verilir.
-
-
İspanya’ya Giriş ve Yabancı Kimlik Kartı (TIE)
-
İspanya’ya girişten sonra 30 gün içinde yabancı kimlik kartı başvurusu zorunludur.
-
IV. Özel İzin Türleri: Golden Visa, Aile Birleşimi, Öğrenci İzni
1. Golden Visa (Yatırımcı Oturumu)
Ley 14/2013 sayılı yasa ile tanımlanmıştır. Bu izin, İspanya’da yatırım yaparak oturum hakkı kazanmak isteyen üçüncü ülke vatandaşlarını ilgilendirir.
-
En az 500.000 Euro değerinde gayrimenkul alımı
-
1 milyon Euro değerinde hisse/şirket yatırımı
-
2 milyon Euro değerinde devlet tahvili alımı
Avantajları:
-
Aile üyeleri için birlikte başvuru hakkı
-
Minimum ikamet zorunluluğu olmadan oturum hakkı
-
AB içinde seyahat serbestisi (Schengen)
2. Aile Birleşimi
İspanya’da yasal oturumu bulunan bir yabancının eşini, çocuklarını veya anne-babasını yanına getirme hakkıdır.
-
Yeterli gelir ve konut koşullarının belgelenmesi gerekir.
-
Genellikle ilk oturum izninin 1. yılından sonra başvurulabilir.
3. Öğrenci Oturumu
İspanya’da üniversite, yüksek lisans veya dil eğitimi almak isteyen yabancılar için düzenlenir.
-
Eğitim kurumu tarafından kabul mektubu gereklidir.
-
Eğitim süresince sınırlı çalışma hakkı tanınabilir (haftada 20 saat).
V. İkametin Uzatılması ve Süresizlik Kazanımı
İspanya’da geçici oturum izni süresi bitmeden en az 60 gün önce uzatma başvurusu yapılması gereklidir. Her uzatma başvurusu, ikamet türüne göre farklı belgeler ve kriterler gerektirir. Beş yıl kesintisiz ikametten sonra “uzun süreli ikamet” hakkı kazanılabilir.
Önemli Hususlar:
-
Her yıl en az 183 gün İspanya’da fiziki ikamet aranabilir (özellikle kalıcı oturumda)
-
Kayıtlı adresin (empadronamiento) güncel tutulması büyük önem taşır.
-
Suç kaydı, sosyal güvenlik primi ve vergi ödemeleri dikkate alınır.
VI. Reddedilme Nedenleri ve İtiraz Yolları
Başvurular aşağıdaki nedenlerle reddedilebilir:
-
Yetersiz gelir veya belge eksikliği
-
Sabıka kaydı
-
Sahtecilik (özellikle kira sözleşmesi, banka hesap belgeleri)
Reddin ardından idari itiraz (recurso de reposición) veya idare mahkemesi davası (recurso contencioso-administrativo) yolları açıktır.
VII. Avukatın Rolü ve Stratejik Danışmanlık
İspanya’daki oturum izni süreçleri teknik detaylar, belge yönetimi, termin süreleri ve güncel düzenlemeler açısından uzmanlık gerektirir. Bu nedenle profesyonel hukuki danışmanlık, başvuru sahiplerinin ret alma riskini azaltır. Avukat;
-
Belgelerin doğruluğunu denetler,
-
Vize türüne göre en uygun başvuru stratejisini oluşturur,
-
Reddin iptali ve idari davalarda temsil sağlar.
Sonuç
İspanya’da oturum izni almak, yalnızca belge ibrazından ibaret olmayan, çok boyutlu bir hukuki süreci içerir. Başvurucunun niyetine göre doğru oturum türünün seçilmesi, hukuka uygun belgelerin hazırlanması ve başvurunun eksiksiz yürütülmesi şarttır. Özellikle yatırım, aile birleşimi ve eğitim gibi hassas kategorilerde süreçlerin dikkatle yürütülmesi, hem başvurunun kabul edilmesini hem de uzun vadede vatandaşlık hakkına geçişi kolaylaştıracaktır.