İRANDA VERGİLENDİRME SİSTEMİ: YABANCI YATIRIMCILAR İÇİN BİLGİLENDİRME REHBERİ
İran, zengin doğal kaynakları, genç nüfusu ve stratejik coğrafi konumuyla yabancı yatırımcılar için dikkat çekici fırsatlar sunmaktadır. Ancak İran’a yatırım yapmayı planlayan şirketler için en önemli konulardan biri vergi sistemi ve yatırımların vergisel yükümlülükleridir.
İran vergi sistemi, İran Vergi Yasası (Direct Tax Act – DTA) temelinde şekillenmektedir. Yabancı yatırımcılar için en kritik noktalar ise kurumlar vergisi, gelir vergisi, katma değer vergisi (KDV) ve çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarıdır. Bu rehberde, İran’da faaliyet gösterecek yatırımcıların bilmesi gereken vergisel düzenlemeler ve pratik bilgiler detaylıca ele alınacaktır.
1. İran Vergi Sisteminin Genel Yapısı
İran vergi sistemi iki ana kategoriye ayrılmaktadır:
-
Doğrudan Vergiler (Direct Taxes)
-
Kurumlar vergisi
-
Gelir vergisi
-
Stopaj vergileri
-
-
Dolaylı Vergiler (Indirect Taxes)
-
Katma değer vergisi (KDV)
-
Gümrük vergileri
-
📌 İran’da petrol ve doğal gaz sektörleri özel vergi rejimlerine tabidir. Ayrıca serbest ticaret bölgelerinde vergi avantajları bulunmaktadır.
2. Kurumlar Vergisi
-
İran’da faaliyet gösteren tüm şirketler, %25 oranında kurumlar vergisine tabidir.
-
Hem yerli hem de yabancı şirketler için oran aynıdır.
-
Vergi, şirketin net kârı üzerinden hesaplanır.
Yabancı yatırımcılar için önemli hususlar:
-
Eğer şirket serbest bölgede kurulmuşsa 20 yıl vergi muafiyetinden yararlanır.
-
Vergi beyanı, her mali yılın bitiminden sonra 4 ay içinde yapılmalıdır.
3. Gelir Vergisi
İran’da bireysel gelir vergisi oranları %15 – %35 arasında değişmektedir.
-
Yabancı çalışanlar da İran’daki gelirleri üzerinden vergilendirilir.
-
İşverenler, çalışanlarının gelir vergisini stopaj yoluyla ödemek zorundadır.
4. Katma Değer Vergisi (KDV)
-
İran’da KDV oranı genellikle %9’dur.
-
Ancak bazı ürünlerde (örneğin lüks mallar) daha yüksek oranlar uygulanabilmektedir.
-
İhracat işlemleri KDV’den muaf tutulmuştur.
5. Stopaj Vergileri
Yabancı yatırımcıların elde ettiği gelirlerde stopaj uygulanabilmektedir:
-
Faiz ve Royalti ödemeleri: %5 – %10
-
Hizmet gelirleri: %20
-
Çifte vergilendirme anlaşmaları varsa bu oranlar düşürülebilir.
6. Serbest Ticaret Bölgelerinde Vergi Avantajları
İran’ın Kish, Qeshm, Chabahar gibi serbest bölgelerinde:
-
20 yıl kurumlar vergisi muafiyeti
-
KDV muafiyetleri
-
Gümrük vergisi avantajları
-
Kârın yurtdışına transferine izin
📌 Yabancı yatırımcılar için en cazip seçeneklerden biri serbest bölgelerde şirket kurmaktır.
7. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları
İran, birçok ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması (ÇVÖA) imzalamıştır.
-
Türkiye ile İran arasında da ÇVÖA anlaşması mevcuttur.
-
Bu sayede Türk yatırımcılar hem Türkiye’de hem İran’da aynı gelir üzerinden iki kez vergi ödemez.
8. Vergisel Riskler ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
-
Uluslararası yaptırımlar nedeniyle banka transferlerinde zorluklar yaşanabilmektedir.
-
Vergi denetimleri sıkı yapılmaktadır, belgelerin eksiksiz hazırlanması önemlidir.
-
Yerel muhasebe ve hukuk danışmanlığı olmadan işlem yapmak ciddi riskler taşır.
9. En Çok Sorulan Sorular (FAQ)
İran’da kurumlar vergisi oranı nedir?
➡️ %25’tir.
Serbest bölgelerde yatırım yapan yabancı şirketler vergi öder mi?
➡️ Hayır, 20 yıl boyunca kurumlar vergisinden muaftır.
İran’da KDV oranı kaçtır?
➡️ Genel oran %9’dur.
Türkiye ile İran arasında çifte vergilendirme anlaşması var mı?
➡️ Evet, vardır. Bu nedenle aynı gelir üzerinden iki kez vergi ödenmez.
Yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği vergi avantajı nedir?
➡️ Serbest bölgelerde sağlanan uzun süreli vergi muafiyetleridir.
Sonuç
İran, yabancı yatırımcılar için geniş fırsatlar sunarken vergilendirme sistemi yatırım kararlarında kritik bir rol oynamaktadır. Yatırımcıların serbest bölgelerden yararlanması, ÇVÖA hükümlerini dikkate alması ve mutlaka yerel danışmanlık hizmeti alarak işlem yapması tavsiye edilmektedir.
Doğru planlama ile İran’daki vergi avantajları, yatırımcıların kârını artıracak şekilde kullanılabilir.
About Post Author
