İnternetten ve Sosyal Medya Üzerinden Şantaj Suçu- İstanbul Avukat

I. GİRİŞ

Günümüzde dijital iletişim araçlarının gelişmesiyle birlikte klasik suçlar yeni formlar kazanmıştır. Bilhassa şantaj suçu, artık sadece fiziksel baskı ve tehdit yoluyla değil, bilişim sistemleri kullanılarak da sıklıkla işlenmektedir. Kişisel verilerin ele geçirilmesi, mahrem görüntülerin yayılma tehdidiyle maddi menfaat talep edilmesi ya da sosyal medya üzerinden tehdit içerikli mesajlar gönderilmesi, bilişim yoluyla şantajın tipik örnekleridir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 107. maddesi, şantaj suçunu düzenlemekte olup, bilişim araçları kullanılarak işlendiğinde suçun hem unsurları, hem de ispat yükü ve cezai sonuçları farklı bir boyut kazanmaktadır. Bu makalede, şantaj suçunun bilişim yoluyla işlenme biçimleri, suçun unsurları, uygulamadaki sorunlar ve Yargıtay kararları çerçevesinde kapsamlı bir değerlendirme yapılacaktır.

II. ŞANTAJ SUÇUNUN KANUNİ DÜZENLEMESİ (TCK m.107)

A. Maddi Metin

TCK m.107/1:

“Hakkı olan veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmak ya da yapmamak suretiyle bir kimseyi kendisine veya başkasına yarar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

TCK m.107/2:

“Bir kimsenin, kendisinin veya başkasının şeref ve saygınlığına zarar verecek nitelikte haber veya görüntüleri yaymakla tehdit edilerek menfaat temin edilmeye çalışılması hâlinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre ceza verilir.”

Bu hüküm, şantaj suçunun hem genel hem de bilişim yoluyla işlenen özel şekillerine uygulanabilir niteliktedir.

III. BİLİŞİM YOLUYLA ŞANTAJIN TEMEL ÖZELLİKLERİ

A. Suçun Dijital Ortamda İşlenme Yöntemleri

E-posta yoluyla tehdit: Mağdura gönderilen e-postalarla gizli görüntülerin paylaşılması tehdidiyle para istenmesi.
WhatsApp/Telegram gibi uygulamalardan mesaj atılması: “Görüntülerini eşine gönderirim” tehdidiyle maddi menfaat temini.
Instagram, X (Twitter) gibi sosyal medya platformlarında mesaj veya yorum yoluyla tehdit.
Yapay zeka ile oluşturulan sahte görüntülerle şantaj (deepfake içerikler).
Veri sızdırma tehdidiyle kripto para veya havale isteme: Özellikle “siber fidye” (ransomware) saldırıları sonrası görülür.

IV. BİLİŞİM YOLUYLA ŞANTAJ SUÇUNUN UNSURLARI

A. Fail ve Mağdur

Fail herkes olabilir. Suçun işlenmesi için özel bir sıfat gerekmez.
Mağdur da herkes olabilir; birey, şirket, kamu görevlisi fark etmez.

B. Fiil (Hukuka Aykırı Zorlama)

Mağdurun bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlanması gerekir.
Zorlama, bilişim sistemi üzerinden olmalı (örneğin e-posta, sosyal medya mesajı, hackleme).

C. Yarar Sağlama Kastı

Failin amacı kendisine veya üçüncü kişilere çıkar sağlamaktır.
Örneğin: “Bu görüntüleri yaymamı istiyorsan 10.000 TL gönder.”

D. Tehdit Edici Mahiyet

Mahremiyeti ihlal eden, şantaja elverişli görsellerin paylaşılması tehdidi.
Bu tehdidin mağduru korkutmaya elverişli olması gerekir.

V. UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

A. Delil Sorunu

Ekran görüntüsü tek başına yeterli görülmemektedir.
Adli bilişim incelemesi, mesajın kaynağını, zamanını ve içeriğini doğrulamalıdır.
IP adresi, cihaz kimliği gibi dijital izler önemlidir.

B. Failin Anonim Olması

Özellikle “fake hesap” veya yurt dışı numaraları ile iletişim kurulduğunda failin kimliği tespit edilememektedir.
Bu durumda savcılığın BTK, sosyal medya platformları, e-posta servis sağlayıcıları ile işbirliği gerekir.

C. Uzlaştırma Sorunu

TCK m.107/1 ve m.107/2 kapsamındaki şantaj suçu uzlaştırma kapsamı dışındadır.
Bu nedenle failin rızası olsa dahi kamu davası düşmez.

VI. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRME

Whatsapp Üzerinden Özel Hayatın Gizliliğini İhlal ve Şantaj Suçu

Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K.2017/8885

Sanığın, katılanın kendisi ile telefonda cinsel içerikli konuşma yapmadığı takdirde elinde bulunan müstehcen resimleri ifşa edeceğinden bahisle birden fazla kez tehdit edip, daha sonra resimleri katılanın babasına ve eski eniştesine whatsapp ile gönderdiği iddia edilen olayda, yerel mahkemece sanığın sübutu kabul edilen eylemlerinin zincirleme şekilde şantaj ve özel hayatın gizliliğini ihlal suçlarını oluşturduğuna ilişkin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir.

VII. BİLİŞİM YOLUYLA ŞANTAJ SUÇUNDA CEZAİ YAPTIRIM

A. Temel Ceza

TCK m.107/1-2’ye göre: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezası.
Şantaj suçunun, bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi, failin kastını ve suçun ağırlığını artırıcı unsur olarak dikkate alınabilir.

B. Nitelikli Hal ve Artırım

Suçun örgütlü işlenmesi,
Çocuğa karşı işlenmesi,
Kamu görevlisi sıfatı kullanılması gibi hallerde ceza artırılır.

VIII. KORUNMASI GEREKEN HUKUKİ DEĞERLER

Özel hayatın gizliliği
Kişisel verilerin korunması (KVKK ile bağlantılıdır)
Bireyin ekonomik özgürlüğü
Bilişim güvenliği

Bu suç tipinde hem ceza hukuku hem de özel hukuk (kişilik hakkı ihlali, maddi/manevi tazminat) bir arada işlemektedir.

IX. ÖNLEYİCİ VE DESTEKLEYİCİ MEKANİZMALAR

A. Teknik Önlemler

Kişisel verilerin korunması, şifreleme, çok faktörlü kimlik doğrulama.
Mahrem verilerin dijital ortamlarda paylaşılmaması.

B. Hukuki Destek

Mağdurların hızlıca savcılığa şikâyette bulunması,
Adli bilişim uzmanı raporu alınması,
Noter tespiti ile dijital içeriklerin belgelenmesi.

X. SONUÇ

Bilişim yoluyla şantaj suçları, teknolojinin sunduğu araçlarla bireylerin kişisel özgürlüklerine ve özel hayatlarına yönelen ciddi tehditler arasında yer almaktadır. TCK m.107, şantaj suçunu açık bir biçimde düzenlemiş olmakla birlikte; bilişim araçlarının suça entegre edilmesi, suçun hem niteliğini hem ispatını zorlaştırmaktadır.

Yargı makamlarının dijital delil okuryazarlığını artırması, kolluk kuvvetlerinin siber suçlarla mücadele konusunda uzmanlaşması ve mağdurların yasal haklarını hızlıca kullanmaları, bu tür suçlarla mücadelede kritik önem taşımaktadır.

Bu bağlamda, TCK ile birlikte KVKK, CMK ve ilgili uluslararası sözleşmeler birlikte yorumlanmalı, çağdaş ceza hukuku dinamiklerine uygun uygulama geliştirilmelidir.

Single Blog Title