İngiltere’de Yatırım Yoluyla Oturum İzni (Investor Visa) ve Hukuki Şartlar

Giriş

İngiltere, uzun yıllar boyunca Tier 1 Investor Visa ile yabancı yatırımcıların ülkeye sermaye getirmesini teşvik etmiştir. Ancak bu vize türü 2022’de güvenlik gerekçeleriyle kaldırılmış, yerine Innovator Founder Visa gibi yeni yatırım odaklı kategoriler getirilmiştir.

Türk vatandaşları açısından İngiltere, hem finans merkezi olması, hem de Avrupa pazarına giriş kapısı olarak önemini korumaktadır. Yatırımcı vizesi ya da yeni düzenlemelerle gelen alternatif yollar, İngiltere’de uzun süreli oturum ve nihayetinde vatandaşlık elde etmenin en önemli araçlarındandır.

---

I. Tarihsel Çerçeve: Tier 1 Investor Visa ve Sonrası

1. Tier 1 Investor Visa

• Minimum yatırım: £2 milyon.

• 5 yıl yatırım sonrası ILR (Indefinite Leave to Remain).

• £10 milyon yatırım → 2 yılda ILR.

• 2022’de güvenlik gerekçeleriyle kaldırıldı.

2. Innovator Founder Visa

• 2023’te yürürlüğe girdi.

• Yatırımcıların yenilikçi, ölçeklenebilir ve sürdürülebilir iş planları ile başvurmaları gerekiyor.

• Minimum sabit yatırım miktarı yok, ancak “gerçekçi yatırım sermayesi” aranıyor.

3. Start-up Visa’nın Sona Ermesi

• Innovator Founder Visa ile birleştirildi.

---

II. Hukuki Çerçeve

1. Immigration Rules

Yatırımcı vizeleri, Home Office tarafından çıkarılan Immigration Rules Appendix Innovator Founder kapsamında düzenlenmektedir.

2. Home Office Onaylı Kuruluşlar

• İş planı, Home Office tarafından akredite edilmiş “endorsing bodies” tarafından onaylanmalıdır.

3. Yasal Dayanak

• Companies Act 2006 (şirket kuruluşu),

• Immigration Act 1971 (oturum düzenlemeleri),

• Immigration Rules (detaylı göçmenlik şartları).

---

III. Yatırım Şartları

1. Kabul Edilen Yatırım Türleri

• İngiltere’de kurulan yeni bir şirkete yatırım,

• Yenilikçi teknoloji ve start-up yatırımları,

• İş planı üzerinden iş geliştirme.

2. Minimum Yatırım Miktarı

• Sabit bir miktar yok, ancak gerçekçi yatırım sermayesi aranıyor.

• Geçmişte Tier 1 Investor’da £2 milyon şartı vardı.

3. İş Planı Şartı

• Ölçeklenebilir, yenilikçi ve sürdürülebilir olmalı.

• Endorsing body tarafından onaylanmalı.

4. Dil ve Finansal Şartlar

• B2 seviyesinde İngilizce.

• En az £1,270 kişisel yaşam gideri için banka hesabında gösterilmeli.

---

IV. Başvuru Süreci

1. Gerekli Belgeler

• Pasaport,

• İş planı,

• Finansal belgeler,

• İngilizce dil belgesi (IELTS vb.),

• TB test raporu (Türkiye’den başvurularda).

2. Başvuru Aşamaları

• Online başvuru (gov.uk).

• Biyometrik verilerin verilmesi.

• Endorsing body onayı.

• Home Office değerlendirmesi.

3. Süreç

• Ortalama 3 ay.

• Ek ücret ödenirse “priority service” ile hızlandırılabilir.

---

V. Oturum Hakları

1. İlk Verilen Süre

• 3 yıl oturum izni.

2. Uzatma

• 3 yıl daha uzatılabilir.

3. ILR (Indefinite Leave to Remain)

• 5 yıl sonunda başvuru hakkı.

• Life in the UK Test ve dil şartı.

4. Vatandaşlık

• ILR sonrası 12 ay geçince İngiltere vatandaşlığı başvurusu yapılabilir.

---

VI. Vergi Boyutu

1. Vergi Mukimliği

• 183 gün kuralı.

• İngiltere’de 183 gün kalan yatırımcı vergi mukimi sayılır.

2. Vergi Türleri

• Corporate Tax: %25.

• Gelir vergisi dilimleri: %20–45.

• National Insurance katkıları.

3. Çifte Vergilendirme Anlaşması

• Türkiye-İngiltere anlaşması yatırımcıların aynı gelir için iki kez vergi ödemesini önler.

---

VII. Türk Vatandaşları İçin Özel Hususlar

1. Ankara Anlaşması’nın Sona Ermesi

Brexit sonrası Türk vatandaşlarının iş kurma avantajı kalktı.

2. Yeni Alternatifler

• Innovator Founder Visa,

• Skilled Worker sponsorluğu ile iş kurma.

3. Pratik Sorunlar

• İş planının İngilizce hazırlanması.

• Türkiye’deki şirket faaliyetlerinin ispatı.

• İngiltere’de banka hesabı açma zorlukları.

---

VIII. Stratejik Öneriler

• İş planı profesyonel danışmanlarla hazırlanmalı.

• Vergi planlaması önceden yapılmalı.

• İngiltere ve Türkiye’de aynı anda mali müşavir ile çalışılmalı.

• ILR ve vatandaşlık stratejisi en baştan kurgulanmalı.

---

IX. Örnek Senaryolar

• Senaryo 1: Türk yazılım şirketi sahibi, Innovator Founder Visa ile Londra’da yeni girişim kurdu, 5 yıl sonunda ILR aldı.

• Senaryo 2: Türk yatırımcı £2 milyon sermaye ile geçmişte Tier 1 Investor aldı, 2022’de ILR hakkı kazandı.

• Senaryo 3: Türk aile İngiltere’de yatırım yaparak çocuklarının eğitim hakkını garanti altına aldı.

---

X. Sık Sorulan Sorular

• Tier 1 Investor hala geçerli mi? ✖ Hayır, 2022’de kaldırıldı.

• Minimum yatırım miktarı ne kadar? Sabit değil, ancak gerçekçi bir sermaye şart.

• İngiltere’de şirket kurmadan yatırımcı vizesi alınabilir mi? ✖ Hayır, iş planı şart.

• Türk vatandaşları için özel kolaylık var mı? Ankara Anlaşması bitti, ancak Innovator Founder Visa kullanılabilir.

---

Sonuç

İngiltere’de yatırım yoluyla oturum izni almak isteyen Türk vatandaşları için en uygun yol artık Innovator Founder Visadır. Bu vize, doğrudan para yatırmaktan çok yenilikçi ve sürdürülebilir iş planlarına dayanmaktadır.

Türk yatırımcılar için en kritik konular:

• İş planının doğru hazırlanması,

• Vergi yükümlülüklerinin önceden planlanması,

• ILR ve vatandaşlık stratejisinin en baştan kurgulanmasıdır.

Profesyonel hukuki danışmanlık, bu süreçte başarı şansını artırır ve olası red risklerini minimize eder.