İngiltere’de Vatandaşlık Sonrası Sağlık ve Sosyal Güvenlik Hakları: NHS ve Devlet Destekleri
1. Giriş
Birleşik Krallık (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) vatandaşlığına sahip olan bireyler, Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) ve sosyal güvenlik hizmetlerinden tam olarak yararlanma hakkına sahip olurlar. İngiltere’de vatandaş olan bireyler, sağlık, emeklilik, işsizlik yardımları ve sosyal haklar açısından geniş kapsamlı bir sisteme dahil edilirler.
Bu makalede, İngiltere vatandaşlığı sonrası sağlık ve sosyal güvenlik sisteminin nasıl işlediği, sağlanan haklar ve bu haklardan nasıl yararlanılacağı detaylı olarak ele alınacaktır.
2. İngiltere’de Sağlık Hizmetleri ve NHS (National Health Service)
A. NHS Nedir ve Kimler Yararlanabilir?
İngiltere’de sağlık sistemi, devlet tarafından finanse edilen Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) tarafından yürütülmektedir. NHS, İngiltere vatandaşlarına ve süresiz oturum (ILR) sahiplerine ücretsiz veya düşük maliyetli sağlık hizmetleri sunmaktadır.
✅ NHS’den ücretsiz yararlanabilecek kişiler:
- İngiltere vatandaşları
- İngiltere’de süresiz oturum izni (ILR) sahipleri
- İngiltere’de çalışma vizesi olan kişiler
- AB Vatandaşları (Pre-Settled veya Settled Status ile)
📌 Öğrenci vizesi veya turist vizesi ile bulunan kişiler, NHS hizmetlerinden ücretsiz yararlanamazlar ve sağlık ek ücretleri ödemek zorundadırlar.
B. NHS Kapsamında Sunulan Hizmetler
İngiltere vatandaşları ve oturum sahipleri, NHS aracılığıyla aşağıdaki sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilirler:
✅ Genel sağlık hizmetleri:
- Aile hekimliği (GP – General Practitioner)
- Hastane tedavileri ve ameliyatlar
- Acil servis hizmetleri
- Aşılar ve halk sağlığı programları
✅ Kadın sağlığı ve doğum hizmetleri:
- Hamilelik sürecinde takip ve doğum
- Üreme sağlığı hizmetleri
- Ücretsiz doğum kontrol yöntemleri
✅ Psikolojik destek ve ruh sağlığı hizmetleri:
- Depresyon ve anksiyete tedavisi
- Bireysel ve grup terapileri
✅ Çocuk sağlığı hizmetleri:
- Çocukluk aşıları ve gelişim takipleri
- Pediatrik bakım hizmetleri
📌 Diş tedavileri ve göz muayeneleri, kısmen NHS tarafından karşılanmaktadır. Özel hizmetler için ek ücret ödenebilir.
C. Özel Sağlık Sigortası Gerekli mi?
İngiltere vatandaşları NHS’den ücretsiz sağlık hizmeti alabilse de, bazı kişiler özel sağlık sigortası yaptırarak daha hızlı hizmet almak istemektedirler.
📌 Özel sağlık sigortası avantajları:
- Daha hızlı randevu ve tedavi süreçleri
- Özel hastanelerde tedavi olma imkanı
- NHS kapsamında sunulmayan bazı tedavilere erişim
Ancak, NHS hizmetlerinin kapsamı geniş olduğu için çoğu İngiltere vatandaşı için özel sigorta yaptırmak zorunlu değildir.
3. İngiltere’de Sosyal Güvenlik ve Devlet Destekleri
İngiltere vatandaşları, sosyal güvenlik sistemi kapsamında çeşitli devlet yardımlarından yararlanabilirler. Bu yardımlar, çalışma durumu, gelir seviyesi, aile yapısı ve yaş gibi faktörlere göre belirlenir.
A. Çalışanlar ve İşsizler İçin Sosyal Güvenlik Hakları
İngiltere’de çalışan bireyler ve işsizler için farklı sosyal güvenlik yardımları bulunmaktadır.
✅ İşsizlik Yardımı (Jobseeker’s Allowance – JSA)
- İşsiz kalan kişiler işsizlik maaşı (JSA) başvurusu yapabilirler.
- JSA almak için aktif olarak iş aramak ve belirli bir süre çalışmış olmak gereklidir.
✅ Universal Credit (Genel Yardım Sistemi)
- Geliri düşük olan bireyler için aylık devlet desteği sağlanır.
- Kirada oturanlar için ek konut yardımı da verilebilir.
✅ Çalışanların Hakları
- İngiltere’de çalışan herkes en az asgari ücret alma hakkına sahiptir.
- İşçi hakları güçlüdür ve iş güvencesi yüksektir.
📌 İngiltere’de çalışan herkes Ulusal Sigorta (National Insurance – NI) ödemesi yaparak sosyal güvenlik sistemine katkıda bulunur.
B. Emeklilik Hakları
İngiltere vatandaşları, belirli yaşa geldiklerinde devlet destekli emeklilik maaşı (State Pension) almaya hak kazanırlar.
✅ Emeklilik şartları:
- Minimum 10 yıl National Insurance primi ödemiş olmak
- Tam emeklilik maaşı için en az 35 yıl prim ödemiş olmak
- 2024 yılı itibarıyla emeklilik yaşı 66’dır (bu ilerleyen yıllarda değişebilir)
📌 Ek gelir sağlamak için bireysel emeklilik planları da bulunmaktadır.
C. Aile ve Çocuk Yardımları
İngiltere vatandaşları, çocukları için devlet destekli sosyal yardımlardan faydalanabilirler.
✅ Çocuk Yardımı (Child Benefit)
- 16 yaşına kadar çocuklar için aylık devlet desteği sağlanır.
- İlk çocuk için aylık £24.00, ikinci çocuk ve sonrası için £15.90 ödeme yapılmaktadır (2024 yılı itibarıyla).
✅ Ücretsiz Eğitim ve Okul Yemekleri
- İngiltere vatandaşlarının çocukları devlet okullarında ücretsiz eğitim alma hakkına sahiptir.
- Gelir seviyesi düşük ailelerin çocuklarına ücretsiz öğle yemeği sağlanmaktadır.
📌 Çocuk sahibi ebeveynler ayrıca doğum izni ve çocuk bakım yardımlarından da yararlanabilirler.
4. İngiltere’de Engelli ve Hasta Bireylere Sunulan Destekler
✅ Engelli Yardımı (Personal Independence Payment – PIP)
- Engelli bireylere günlük yaşam ve sağlık masrafları için devlet desteği verilmektedir.
✅ Bakım Yardımı (Carer’s Allowance)
- Engelli veya yaşlı bireylere bakan kişilere aylık ödeme yapılmaktadır.
📌 İngiltere’de engelli bireyler için birçok ulaşım ve iş güvencesi düzenlemesi bulunmaktadır.
5. Sonuç
İngiltere vatandaşlığına sahip bireyler, devlet destekli sağlık ve sosyal güvenlik haklarından geniş kapsamlı olarak faydalanabilirler.
📌 NHS, İngiltere vatandaşlarına ücretsiz ve kaliteli sağlık hizmeti sunarken, sosyal güvenlik sistemi çalışanlar, işsizler, emekliler ve aileler için çeşitli destek programları sağlamaktadır.
📌 Özellikle işsizlik yardımı, çocuk destekleri ve emeklilik maaşı gibi sosyal haklar, İngiltere vatandaşlığına sahip olmanın önemli avantajları arasındadır.
Bu nedenle, İngiltere vatandaşlığına başvurmayı düşünen bireyler, sahip olacakları sağlık ve sosyal güvenlik haklarını iyi anlamalı ve süreçleri doğru şekilde yönetmelidirler.
About Post Author
