İngiltere’de Oturum İzni Alma Süreci: Skilled Worker, Student ve Family Visa Türleri
Giriş
İngiltere, hem Avrupa hem de küresel ölçekte çalışma, eğitim ve aile birleşimi için en cazip ülkelerden biridir. Özellikle Brexit sonrası göçmenlik hukuku daha sıkı hale gelmiş, AB vatandaşları da artık Türk vatandaşları gibi puan bazlı sisteme tabi olmuştur.
İngiltere’de oturum izni almak isteyen kişiler için üç temel vize türü öne çıkmaktadır:
-
Skilled Worker Visa (Çalışma Vizesi)
-
Student Visa (Öğrenci Vizesi)
-
Family Visa (Aile Vizesi)
Bu vizeler aracılığıyla başlayan süreç, Indefinite Leave to Remain (ILR) ve nihayetinde Britanya vatandaşlığına kadar uzanabilmektedir.
I. İngiltere Göçmenlik Hukukunun Genel Çerçevesi
1. Immigration Rules
İngiltere’de göçmenlik başvurularının temel kaynağıdır. Home Office tarafından çıkarılan bu kurallar, her vize kategorisinin şartlarını ayrıntılı olarak düzenler.
2. Puan Bazlı Sistem (Points-Based Immigration System)
Brexit sonrası tüm başvurular puan bazlı sisteme tabi hale gelmiştir.
-
Çalışma vizesinde iş teklifi, maaş ve dil bilgisi puan getirir.
-
Öğrenci vizelerinde CAS belgesi ve mali yeterlilik puanlanır.
-
Aile vizelerinde ilişki ve gelir kriterleri ön plandadır.
3. Oturum İzni Türleri
-
Temporary Residence (geçici oturum izni): Belirli süreli vizeler.
-
Indefinite Leave to Remain (ILR – süresiz oturum izni): 5 veya 10 yıl ikamet sonrası.
-
British Citizenship (vatandaşlık): ILR sonrası 12 ay geçtikten sonra başvuru hakkı.
II. Skilled Worker Visa (Çalışma Vizesi)
1. Genel Şartlar
-
Home Office tarafından onaylı bir işveren sponsorluğu.
-
Minimum maaş şartı: genelde £26,200/yıl, bazı sektörlerde daha düşük olabilir.
-
İngilizce dil yeterliliği (IELTS for UKVI vb.).
-
İşverenin sponsor lisansına sahip olması.
2. Haklar
-
5 yıl çalışma sonrası ILR başvurusu.
-
Aile üyelerini (eş ve çocuklar) İngiltere’ye getirme hakkı.
-
NHS (Ulusal Sağlık Sistemi) hizmetlerinden faydalanma.
3. Sorumluluklar
-
Çalışan iş değiştirirse yeni sponsor gerekir.
-
İşsiz kalındığında oturum izni riske girebilir.
-
Göçmenlik kurallarına aykırı davranış vize iptaline yol açar.
III. Student Visa (Öğrenci Vizesi)
1. Genel Şartlar
-
CAS (Confirmation of Acceptance for Studies) belgesi.
-
Eğitim masraflarını karşılayacak mali yeterlilik: Londra için aylık yaklaşık £1,334, Londra dışı için £1,023.
-
İngilizce dil şartı (IELTS Academic vb.).
2. Haklar
-
Haftada 20 saate kadar yarı zamanlı çalışma.
-
Mezuniyet sonrası Graduate Route ile 2 yıl (PhD için 3 yıl) oturum hakkı.
3. Sorumluluklar
-
Eğitim programına devam zorunluluğu.
-
Devamsızlık vize iptali sebebidir.
-
Aile üyeleri yalnızca lisansüstü eğitimlerde öğrenciye eşlik edebilir.
IV. Family Visa (Aile Vizesi)
1. Kimler Başvurabilir?
-
İngiltere vatandaşı veya ILR sahibi eş/partner.
-
18 yaş altı çocuklar.
-
Bağımlı aile bireyleri (istisnai hallerde).
2. Şartlar
-
Evliliğin veya ilişkinin gerçekliğinin ispatı.
-
Minimum gelir şartı: £18,600. Çocuk sayısına göre artar.
-
İngilizce yeterlilik.
3. Haklar
-
5 yıl sonunda ILR başvurusu.
-
NHS hizmetlerinden yararlanma.
-
Çalışma hakkı.
V. Indefinite Leave to Remain (ILR) ve Vatandaşlık
1. ILR Şartları
-
Skilled Worker veya Family Visa sahipleri genellikle 5 yıl sonunda başvurabilir.
-
Dil testi (B1 seviyesinde İngilizce).
-
Life in the UK Test sınavı.
-
Son 5 yılda İngiltere dışında 180 günden fazla kalmamış olmak.
2. Vatandaşlık
-
ILR aldıktan 12 ay sonra başvuru yapılabilir.
-
İngilizce yeterliliği ve Life in the UK testi yeniden aranır.
VI. Türk Vatandaşları Açısından Özel Durumlar
1. Ankara Anlaşması’nın Sona Ermesi
Brexit sonrası Türk vatandaşlarının iş kurarak oturum almasını sağlayan Ankara Anlaşması sona ermiştir.
2. Alternatif Vizeler
-
Skilled Worker,
-
Innovator Founder,
-
Global Talent Visa.
3. Aile Başvuruları
Türkiye’de evlilik belgeleri ve aile bağları İngilizceye tercüme edilmelidir.
VII. Stratejik Öneriler
-
Başvurularda belgeler eksiksiz hazırlanmalı.
-
Gelir ve banka hesapları açık şekilde belgelenmeli.
-
Eğitim sonrası kariyer planı yapılmalı.
-
Uzun vadede ILR ve vatandaşlık hedefleniyorsa strateji en baştan kurulmalı.
VIII. Örnek Senaryolar
-
Senaryo 1: Türk mühendisin İngiltere’de sponsorlu iş bulup Skilled Worker vizesi ile 5 yıl çalıştıktan sonra ILR başvurusu yapması.
-
Senaryo 2: İngiltere’de master yapan öğrencinin mezuniyet sonrası Graduate Route ile 2 yıl daha kalıp iş bulması.
-
Senaryo 3: Türk vatandaşının İngiltere vatandaşı eşi üzerinden Family Visa başvurusu yapması.
IX. Sık Sorulan Sorular
-
Skilled Worker vizesi ile ailemi götürebilir miyim? ✔ Evet.
-
Öğrenci vizesi ile çalışma hakkı var mı? ✔ Var, sınırlı süreyle.
-
Family Visa ile kaç yılda süresiz oturum alınır? ✔ Genellikle 5 yıl.
-
Ankara Anlaşması devam ediyor mu? ✖ Hayır, Brexit sonrası sona erdi.
-
ILR sonrası vatandaşlık için kaç yıl beklenir? ✔ 1 yıl.
Sonuç
İngiltere’de oturum izni almak isteyen Türk vatandaşları için üç ana yol öne çıkmaktadır: Skilled Worker, Student ve Family Visa. Her birinin şartları farklıdır, ancak doğru strateji ile bu vizeler süresiz oturum (ILR) ve sonrasında İngiltere vatandaşlığına giden yolun kapısını açar.
Türk vatandaşlarının, başvuru sürecinde özellikle gelir şartı, dil yeterliliği ve belgelerin eksiksiz sunulması konularına dikkat etmesi gerekir. Profesyonel hukuki danışmanlık, bu süreçte başarı şansını artırır.