İngiltere’de Gayrimenkul Alımı ve Oturum İzni İlişkisi: Yabancılar İçin Hukuki İnceleme
Giriş
İngiltere, küresel gayrimenkul piyasasında en çok tercih edilen ülkelerden biridir. Londra başta olmak üzere büyük şehirlerde yabancı yatırımcıların gayrimenkul alımları oldukça yaygındır. Ancak önemli bir nokta vardır: İngiltere’de gayrimenkul satın almak tek başına oturum izni sağlamaz.
Oturum izni için ayrıca göçmenlik hukuku kapsamında uygun bir vize kategorisine başvurmak gerekir. Yine de gayrimenkul yatırımı, özellikle Innovator Founder Visa, Skilled Worker Sponsorluğu, Family Visa gibi başvurulara dolaylı katkı sağlayabilir.
I. İngiltere’de Yabancıların Gayrimenkul Edinme Hakkı
1. Yasal Dayanak
-
İngiltere’de yabancıların mülk edinmesini engelleyen bir yasa yoktur.
-
Companies Act 2006 ve Land Registration Act 2002 çerçevesinde kayıt yapılır.
2. Yabancıların Mülkiyet Türleri
-
Freehold: Tam mülkiyet.
-
Leasehold: Belirli süreli kiralama hakkı (genelde 99–125 yıl).
3. Tapu ve Kayıt Süreci
-
HM Land Registry tarafından yürütülür.
-
Satın alma süreci genelde 6–12 hafta sürer.
II. Gayrimenkul Alımı ve Oturum İzni İlişkisi
1. Gayrimenkul Alımı Oturum Sağlar mı?
-
Hayır. İngiltere’de ev almak tek başına oturum hakkı vermez.
-
Bu yönüyle Yunanistan veya Portekiz’deki “Golden Visa” uygulamalarından farklıdır.
2. Gayrimenkul Yatırımı ve Vize Türleri
-
Innovator Founder Visa: İş planının parçası olarak gayrimenkul kullanımı mümkündür.
-
Skilled Worker Visa: Doğrudan bağlantı yoktur, ancak yaşam için avantaj sağlar.
-
Family Visa: Gayrimenkul, maddi gücün ispatında yardımcı olabilir.
3. Tier 1 Investor Visa’nın Sona Ermesi
-
Eskiden £2 milyon yatırım oturum için yeterliydi.
-
2022’de kaldırıldı, yerine gayrimenkul üzerinden doğrudan oturum imkanı kalmadı.
III. Vergi Boyutu
1. Stamp Duty Land Tax (SDLT)
-
Yabancılar için %2 ek vergi.
-
Alım bedeline göre %0–12 arası dilimler + %2 ek.
2. Annual Tax on Enveloped Dwellings (ATED)
-
Şirket adına alınan mülklerde yıllık ek vergi.
3. Capital Gains Tax (CGT)
-
Satışta elde edilen kazanç vergilendirilir.
4. Çifte Vergilendirme
-
Türkiye–İngiltere Anlaşması çifte vergiyi önler.
IV. Türk Vatandaşları Açısından Hususlar
1. Ankara Anlaşması’nın Kaldırılması
-
Gayrimenkul yatırımı Ankara Anlaşması kapsamına girmez.
-
Brexit sonrası doğrudan avantaj yoktur.
2. Alternatif Vize Yolları
-
Innovator Founder Visa,
-
Skilled Worker,
-
Family Visa.
3. Uygulamadaki Sorunlar
-
Banka hesabı açarken sıkı denetim.
-
Kaynak paranın ispatı (Anti-Money Laundering – AML kuralları).
V. Hukuki Riskler
1. Kaynak Para Sorgulaması
-
Para kaynağı açıklanamazsa alım engellenir.
2. Leasehold Sorunları
-
Kira süresi azaldığında mülkün değeri düşer.
3. Dolandırıcılık ve Yasadışı Finans
-
Özellikle Londra’da sahte satışlar görülebilir.
VI. Stratejik Öneriler
-
Gayrimenkul tek başına oturum sağlamaz; mutlaka uygun vize türü seçilmelidir.
-
Vergi planlaması yapılmalı.
-
Şirket üzerinden alım yapılacaksa ATED riski göz önüne alınmalı.
-
Profesyonel hukuk ve mali müşavir desteği şarttır.
VII. Örnek Senaryolar
-
Senaryo 1: Türk iş insanı Londra’da £1,5 milyonluk ev aldı → oturum hakkı kazanmadı, ancak Family Visa başvurusunda mali gücünü ispatladı.
-
Senaryo 2: Türk girişimci Innovator Founder Visa ile yatırım yaparken gayrimenkulü iş planına dahil etti → Home Office onayı aldı.
-
Senaryo 3: Türk aile kira yerine ev alarak yaşam maliyetlerini düşürdü → oturum izni Family Visa ile sağlandı.
VIII. Sık Sorulan Sorular
-
İngiltere’de ev almak oturum sağlar mı? ✖ Hayır.
-
Yabancılar İngiltere’de ev alabilir mi? ✔ Evet.
-
Ev alımında ek vergi var mı? ✔ Yabancılar için %2 ek SDLT.
-
Gayrimenkul üzerinden vatandaşlık alınabilir mi? ✖ Hayır, doğrudan mümkün değil.
Sonuç
İngiltere’de gayrimenkul alımı, yabancılar için hukuken mümkündür ve güçlü bir yatırım aracıdır. Ancak tek başına oturum izni sağlamaz.
Türk yatırımcılar için gayrimenkul alımı:
-
Yatırım portföyünü çeşitlendirme,
-
Family Visa ve Innovator Founder başvurularında mali güç gösterme,
-
Uzun vadede ILR ve vatandaşlık sürecine dolaylı katkı sağlama işlevi görür.
Bu nedenle gayrimenkul alımı, göçmenlik hukukuna entegre bir stratejiyle yapılmalıdır. Profesyonel hukuki danışmanlık, hem vergi yükümlülüklerinin yönetilmesi hem de vize başvurularının başarı şansı açısından kritik öneme sahiptir.