İngiltere Aile Hukuku: Boşanma, Velayet ve Mal Paylaşımı Konularında Yabancıların Hakları
Giriş
İngiltere, aile hukukunda çocuğun üstün yararı ve adil paylaşım ilkelerini merkeze alan modern bir yasal sisteme sahiptir. Ancak yabancıların taraf olduğu davalarda durum daha karmaşık hale gelir. Boşanma, velayet ve mal paylaşımı davalarında yalnızca İngiltere hukuku değil, aynı zamanda uluslararası özel hukuk ve yabancı ülke mahkemelerinin kararları da dikkate alınır.
Türk vatandaşları için bu süreç daha da önemlidir. Zira İngiltere’de boşanma kararının Türkiye’de tanınması, çocukların iki ülke arasında velayet sorunları ve malvarlığı paylaşımı farklı hukuki prosedürlere tabidir.
I. İngiltere Aile Hukukunun Yasal Çerçevesi
1. Temel Mevzuat
-
Matrimonial Causes Act 1973 – boşanma, nafaka, mal paylaşımı
-
Children Act 1989 – çocuk velayeti, ebeveyn sorumlulukları
-
Family Law Act 1996 – aile içi şiddet, koruma tedbirleri
-
Civil Partnership Act 2004 – eşcinsel birliktelikler
2. Mahkemeler
-
Family Court – boşanma, velayet, nafaka, mal paylaşımı
-
High Court (Family Division) – uluslararası boyutu olan davalar
II. Boşanma Süreci
1. Boşanma Şartları
-
Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
-
Taraflardan en az birinin İngiltere’de ikamet etmesi veya vatandaşlık bağı olması gerekir.
2. No-Fault Divorce Sistemi
-
2022 itibarıyla yürürlüktedir.
-
Kusur aranmaz, taraflardan biri tek taraflı boşanma talep edebilir.
-
Eski sistemde “zina, kötü muamele, ayrı yaşama” gibi sebepler aranıyordu.
3. Süreç
-
Başvuru: Online sistem veya dilekçe.
-
Conditional Order: Mahkemenin boşanmayı kabul ettiği ara karar.
-
Final Order: Boşanmanın kesinleşmesi.
4. Yabancılar Açısından
-
İngiltere’de boşanan Türk vatandaşlarının kararı, Türkiye’de tanıma/tenfiz davası ile geçerli hale gelir.
III. Çocuk Velayeti
1. Children Act 1989
-
Çocuğun best interests (üstün yararı) esas alınır.
-
Velayet, ebeveyn sorumluluğu ile eşdeğerdir.
2. Ebeveyn Hak ve Sorumlulukları
-
Eğitim, sağlık, dini inanç ve yaşam düzeni.
-
Ortak velayet en yaygın çözümdür.
3. Uluslararası Boyut
-
Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi uygulanır.
-
Türkiye de taraf olduğu için çocuk kaçırma davaları iki ülke arasında işbirliği ile çözülür.
4. Uygulamada Sorunlar
-
Türk ebeveynin çocuğu Türkiye’ye götürmek istemesi, İngiliz mahkemeleri tarafından reddedilebilir.
IV. Mal Paylaşımı
1. Matrimonial Causes Act 1973
-
Adil paylaşım ilkesi vardır.
-
Hâkim, malları eşit olarak paylaşmak zorunda değildir; tarafların durumuna göre karar verir.
2. Kriterler
-
Tarafların mali gücü ve geliri.
-
Evlilik süresi.
-
Çocukların ihtiyaçları.
-
Tarafların yaş ve sağlık durumu.
3. Türkiye ile Farklar
-
Türkiye’de “edinilmiş mallara katılma” rejimi otomatik olarak uygulanır.
-
İngiltere’de hâkim daha geniş takdir yetkisine sahiptir.
V. Nafaka
1. Eş Nafakası
-
Tarafların gelir durumu esas alınır.
-
Süreli veya süresiz nafaka olabilir.
2. Çocuk Nafakası
-
Child Maintenance Service (CMS) tarafından hesaplanır.
-
Ebeveynin gelirine göre oran belirlenir.
VI. Türk Vatandaşları Açısından Özel Hususlar
1. Tanıma ve Tenfiz
-
İngiltere’de boşanan Türk vatandaşlarının kararı, Türkiye’de geçerli olmaz.
-
Tanıma-tenfiz davası açılması gerekir.
2. Çifte Vatandaşlık
-
Çocuğun hem İngiliz hem Türk vatandaşı olması velayet davalarını zorlaştırır.
-
Uluslararası özel hukuk devreye girer.
3. Malvarlığı
-
İngiltere’deki mallar İngiliz mahkemelerince,
-
Türkiye’deki mallar Türk mahkemelerince paylaşılır.
VII. Uluslararası Boyut
1. Lahey Sözleşmeleri
-
Çocuk kaçırma ve velayet uyuşmazlıklarında uygulanır.
2. Uluslararası Nafaka Sözleşmeleri
-
Türkiye ve İngiltere arasında karşılıklı nafaka tanıma ve tahsil işbirliği mümkündür.
VIII. Stratejik Öneriler
-
İngiltere’de boşanma davası açacak Türk vatandaşları mutlaka hem İngiltere’de hem Türkiye’de avukatla çalışmalıdır.
-
Çocuk velayetinde belgelerle çocuğun üstün yararı ispatlanmalıdır.
-
Mal paylaşımında şeffaflık esastır, mal gizlemek ciddi yaptırımlara yol açar.
IX. Örnek Senaryolar
-
Senaryo 1: İngiltere’de boşanan Türk çift → kararın Türkiye’de geçerli olması için tanıma-tenfiz davası açtı.
-
Senaryo 2: Çifte vatandaş çocuğun velayeti için iki ülkede dava açıldı → Lahey Sözleşmesi uygulandı.
-
Senaryo 3: İngiltere’de boşanma sonrası Türkiye’deki taşınmaz mallar için ayrıca dava açıldı.
X. Sık Sorulan Sorular
-
İngiltere’de boşanma ne kadar sürer? Ortalama 6 ay.
-
Kusur aranıyor mu? Hayır, no-fault divorce sistemi var.
-
Velayet kime verilir? Çocuğun üstün yararı esas alınır.
-
Mal paylaşımı Türkiye’deki malları kapsar mı? ✖ Hayır.
-
Nafaka nasıl hesaplanır? CMS tarafından gelir üzerinden hesaplanır.
Sonuç
İngiltere aile hukuku, boşanma, velayet ve mal paylaşımı davalarında çocuğun üstün yararı ve adil paylaşım ilkelerine dayanır.
Türk vatandaşları açısından:
-
Boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için tanıma/tenfiz gerekir.
-
Çifte vatandaş çocuklarda velayet karmaşık hale gelir.
-
Mal paylaşımı her iki ülkede ayrı ayrı yapılabilir.
Profesyonel hukuki destek, iki ülkede hak kaybını önlemenin en güvenli yoludur.
About Post Author
