İflas ve Konkordato Hukuku – Türk Hukukunda Borçlunun Korunması ve Alacaklının Hakları

Giriş

Ticari hayatta, borçlarını ödeyemeyen işletmeler için iflas ve konkordato kurumları, hem borçlunun hem alacaklının menfaatlerini koruyan yasal mekanizmalardır.
Türk hukukunda bu konular, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nda düzenlenmiştir. Bu yazımızda iflas ve konkordato nedir, hangi şartlarda uygulanır, süreçleri ve sonuçları nelerdir, detaylı şekilde ele alacağız.

---

1. İflas Hukuku

1.1 İflasın Tanımı

İflas, borçlunun tüm borçlarını ödeyemeyecek durumda olması hâlinde, alacaklıların talebi veya borçlunun beyanı üzerine, mahkeme kararı ile tüm malvarlığının tasfiyeye tabi tutulmasıdır.
İflas yalnızca tacirler hakkında uygulanabilir (TTK m.18, İİK m.43).

1.2 İflas Sebepleri

• Adi İflas Sebepleri: Borçlunun ödeme aczine düşmesi.

• Özel İflas Sebepleri: Ticari işletmenin belirli yükümlülükleri yerine getirmemesi (ör. borç ödememe, aciz vesikası).

1.3 İflas Süreci

1. Takip Talebi – Alacaklı, iflas yoluyla takip başlatır.

2. Mahkeme İncelemesi – Asliye ticaret mahkemesi, iflas koşullarını değerlendirir.

3. İflas Kararı – Borçlu hakkında iflas kararı verilir.

4. Tasfiye – İflas masası oluşturulur, alacaklar toplanır, malvarlığı satılır.

5. Alacakların Ödenmesi – Alacaklılar sıra cetveline göre ödeme alır.

1.4 İflasın Sonuçları

• Borçlunun malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisi sona erer.

• Tüm alacaklar iflas masasına yönelir.

• Devam eden icra takipleri durur.

---

2. Konkordato Hukuku

2.1 Konkordatonun Tanımı

Konkordato, borçlarını vadesinde ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi altında olan borçlunun, alacaklılarıyla anlaşarak borçlarının yeniden yapılandırılmasıdır (İİK m.285 vd.).
Amaç, borçlunun iflastan kurtulması ve faaliyetlerine devam etmesidir.

2.2 Konkordato Türleri

• Adi Konkordato: Borçların belirli oranda indirilmesi veya vadeye yayılması.

• İflastan Sonra Konkordato: İflas kararı verilmiş borçlunun tasfiye sırasında alacaklılarla anlaşması.

• Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato: Borçlunun malvarlığını alacaklılara devrederek borçtan kurtulması.

2.3 Konkordato Süreci

1. Başvuru – Borçlu veya alacaklı, asliye ticaret mahkemesine konkordato talebi ile başvurur.

2. Geçici Mühlet Kararı – Mahkeme, 3 aylık geçici mühlet verir ve konkordato komiseri atar.

3. Kesin Mühlet Kararı – Şartlar uygun ise 1 yıllık kesin mühlet tanınır.

4. Alacaklılarla Anlaşma – Borçlu, ödeme planını alacaklılara sunar.

5. Mahkeme Onayı – Plan mahkemece onaylanırsa konkordato bağlayıcı hale gelir.

2.4 Konkordatonun Sonuçları

• İcra takipleri durur.

• Borçlu faaliyetlerine devam eder ancak konkordato komiserinin denetimine tabidir.

• Mahkeme onaylı plan, tüm alacaklılar için bağlayıcıdır.

---

3. İflas ve Konkordato Arasındaki Temel Farklar

---

4. Yargıtay Kararları

• Yargıtay 23. HD, 2019/3456 E., 2020/2745 K.
  Konkordato süresince alacaklıların bireysel takip başlatması hukuka aykırıdır.

• Yargıtay 19. HD, 2017/1523 E., 2018/2681 K.
  İflas masasına dahil olmayan malvarlığı unsurları alacaklılara dağıtılamaz.

---

5. Sonuç

İflas ve konkordato, borçlu-alacaklı dengesi açısından önemli kurumlardır.
Borçlunun iflastan kurtulabilmesi için erken konkordato başvurusu stratejik öneme sahiptir. Alacaklılar ise haklarını kaybetmemek için süreleri titizlikle takip etmelidir.