“İdari Yargıda Olağan Kanun Yolları: İstinaf ve Temyiz Süreci”

İdari Yargıda Olağan Kanun Yolları
 İstinaf
İdare ve vergi mahkemelerinin (ilk derece mahkemelerinin) kararlarına karşı başvurulacak olağan
kanun yolu istinaftır. İYUK madde 45/1’e göre idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı,
mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine başvuru yapılır. Aleyhine
kısmen ya da tamamen hüküm kurulan taraf bu başvuruyu yapabilir. Başvurunun yapıldığı tarihte
hem taraf hem dava ehliyetinin bulunması gerekir.
İstinaf başvurusu dilekçe ile yapılır. İYUK madde 48’deki temyiz dilekçesi kuralları istinaf dilekçesi için
kıyasen uygulanır. İYUK madde 3’e göre düzenlenecek istinaf dilekçesinde:
 Başvuran tarafın, karşı tarafın ve vekillerinin ad ve soyadlarına, adreslerine ve TC kimlik
numaralarına,
 Başvuru konusunu oluşturan mahkemeye ve karara,
 Kararın tebliğ tarihine,
 İstinaf başvurusunda dayanılan nedenlere ve
 İstem sonucu olarak ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istemine yer verilir.
Yürütmenin durdurulması isteniyor ise; bu istem, incelemenin duruşmalı yapılması talep ediliyor ise
duruşma istemi de dilekçede bulunmalıdır. İstinafa başvuru süresi temyiz süresi gibi otuz gündür.
Mahkeme kararının tebliğinden itibaren bu süre işlemeye başlar.
Kararı veren ilk derece mahkemesi tarafından istinaf dilekçesinin incelenmesi:
 İYUK madde 3’deki esaslara uyulup uyulmadığı,
 Gereken harç ve posta giderlerinin yatırılmış olup olmadığı,
 Başvurunun otuz günlük süre içinde yapılıp yapılmadığı,
 Başvurunun kesin bir karar hakkında olup olmadığı incelenir.
İlk derece mahkemelerinin ara kararlarına karşı ve yürütmenin durdurulması istemleri sonucu verilen
kararlara karşı istinaf yoluna gidilemez. Kanunumuzda ilk derece mahkemelerinin davanın esası
hakkında verdikleri bazı kararlara karşı istinaf yolu kapatılmıştır. İYUK md.20/A ve md.20/B
maddelerine dayanan kararlar hakkında da istinafa başvurulamaz. Bu kararlara karşı doğrudan temyiz
yolu öngörülmüştür.
Bölge idare mahkemesi istinaf başvurusunu kural olarak evrak üzerinden inceler. Bölge idare
mahkemesi istinaf incelemesini:
 Görev ve yetki dışında bir davaya bakılmış olup olmadığı,
 İlk inceleme konuları yönünden bir aykırılık var olup olmadığı,
 Kararın hukuka uygunluğu
yönlerinden yapacaktır.
İstinaf incelemesi sonucu karar hukuka uygun bulunursa başvuru reddedilir. Ayrıca düzeltilebilecek
maddi yanlışlıklar dışında istinaf mercii temyiz mercii gibi kararı hukuka uygun bulmasına karşın
kararın gerekçesini değiştirerek başvuruyu reddedemez.

Bölge idare mahkemesi incelemesi sonucu verilen kararlar sadece İYUK madde 46 açısından temyiz
yoluna açıktır. Diğer bütün kararlar kesin niteliktedir.
Temyiz
Temyiz ikinci olağan kanun yoludur. Temyiz süresi otuz gün olarak belirlenmiştir. Otuz günlük süre
temyize konu kararın tebliğinden itibaren işlemeye başlar. Bölge idare mahkemelerine yapılan istinaf
başvurusunda olduğu gibi temyiz başvurusu da Danıştay ya da bölge idare mahkemesinin kararlarının
yürütülmesine engel olmaz.
Danıştay tarafından ilk derece mahkemesi olarak verilen tüm nihai kararlar temyize konu olabilir.
Temyiz başvurusu da istinaf başvurusu gibi evrak üzerinden incelenir. Fakat istem halinde inceleme
duruşmalı olarak da yapılabilir. Temyize konu kararı veren ya da karara katılan yargıç aynı davanın
temyiz incelemesinde bulunamaz. İnceleme sonucu İYUK madde 49’da belirtilen nedenlerden biri yok
ise temyiz başvurusu reddedilir. Bozma nedenlerinden birisinin varlığı halinde ise karar bozulur.
Danıştay temyize konu kararı bozduktan sonra esas hakkında karar veremez.
Yalnız bölge idare mahkemeleri bozma kararı üzerine temyize konu kararda direnebilir. Hem bozma
kararına uyularak verilecek karara hem de direnme kararlarına karşı temyiz yoluna gidilebilir. Bölge
idare mahkemesi temyiz kararına uymaz ve kararda ısrar ederse ısrar kararı karşı yapılacak temyiz
başvurusu Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulunca incelenip karara bağlanır.
Direnme kararı bozulduğunda bölge idare mahkemesinin karara uyması zorunludur. Bu karara karşı
ısrar edilemez. Yani bölge idari mahkemesinin bozma kararına uygun yeni bir karar vermesi gerekir.
Olağandışı Kanun Yolu: Kanun Yararına Temyiz
Kesinleşmiş kararlarda da hukuka aykırılıklar bulunabilir. Bu hukuka aykırılıkların tespit edilmesi ve
gelecek kararlarda bu aykırılıkların sürdürülmemesi için Kanun Yararına Temyiz Yolu öngörülmüştür.
Kanun yararına temyiz yoluna olağan kanun yollarından farklı olarak yalnız Danıştay Başsavcısı
başvurabilir.
Kanun Yararına Temyiz Başvurusuna Konu Olabilecek Kararlar:
 İstinaf yolu açık olmayan idare ve vergi mahkemesi kararları
 İdare ve vergi mahkemelerinin istinafa tabi olmakla birlikte istinaf incelemesinden geçmeden
kesinleşen kararlar
 Bölge idare mahkemesi kararları
Kanun yararına temyiz başvurusu için süre öngörülmemiştir.