İcra ve Haciz Hukuku: Maaş Haczi, Banka Blokesi, Eve Haciz, Borç Yapılandırma ve İtiraz Süreçleri
Giriş: İcra–Haciz Süreci Neden Türkiye’de En Çok Merak Edilen Hukuk Alanlarından Biri?
Türkiye’de her yıl milyonlarca icra takibi başlatılmakta ve vatandaşların büyük bir kısmı maaş haczi, banka blokesi, eve haciz, borç yapılandırma, kredi kartı borçları ve icra dosyalarıyla karşılaşmaktadır.
Ekonomik zorluklar nedeniyle özellikle 2023–2025 yıllarında icra dosyası sayısı rekor seviyeye ulaşmış ve vatandaşlar en çok şu soruların cevabını aramaya başlamıştır:
-
Maaş haczi ne kadar kesilir?
-
Eve haciz gelir mi?
-
Banka hesabı neden bloke olur?
-
Kredi kartı borcu yüzünden hapis olur mu?
-
E-imzalı icra takibi geçerli midir?
-
E-devletten gelen icra dosyası gerçek mi?
-
İtiraz süresi kaç gündür?
-
Borç yeniden yapılandırılabilir mi?
-
Emekli maaşına haciz gelir mi?
Bu makale, tüm bu sorulara Türk İcra ve İflas Kanunu, Yargıtay içtihatları ve güncel uygulamalar ışığında profesyonel cevaplar sunar.
I. İcra Takibi Nasıl Başlatılır? – Temel Süreç
Alacaklı, borçluya karşı İcra Dairesi aracılığıyla takip başlatır.
İcra takibinin türleri:
-
İlamsız icra takibi
-
İlamlı icra takibi
-
Kira alacağı için tahliye talepli icra
-
Rehinli alacak takibi
-
Nafaka takibi
Takip başladıktan sonra borçluya ödeme emri gönderilir.
II. Borçluya Gönderilen Ödeme Emri – Dikkat Edilmesi Gerekenler
BORÇLU ÖDEME EMRİNİ ALDIĞINDA:
1. 7 gün içinde itiraz edebilir
(İlamsız takiplerde)
2. 10 gün içinde ödeme yapabilir
3. Hiçbir şey yapmazsa haciz başlar
En çok hak kaybı sürenin kaçırılması ile olur.
III. İtiraz Süreci – Borcu Durdurmanın Tek Yolu
Borçlu ödeme emrine 7 gün içinde itiraz ederse:
➡ İcra takibi tamamen durur.
İtiraz gerekçeleri:
-
Borcum yok
-
Bedel yanlış
-
Zamanaşımı
-
Yanlış kişiye takip açılmış
-
Belgeler sahte
-
Sözleşme geçersiz
-
İmza bana ait değil
“İmza bana ait değil” itirazı yapılırsa dosya imza incelemesine gider.
IV. Banka Hesabına Bloke – En Çok Sorulan Konu
İcra takibi başladıktan sonra borçlunun banka hesaplarına bloke konulabilir.
Blokeler hangi hesaplara konulur?
-
Vadesiz hesap
-
Kredi kartı hesabı
-
Mevduat hesabı
-
Kiralık kasa
-
Repo–fon–yatırım hesapları
Bloke konulamayacak hesaplar:
-
Emekli maaşı (borçlu isterse kesilebilir)
-
Devlet yardımları
-
Çocuk yardımı
-
Engelli aylığı
Yargıtay:
“Emekli maaşı borçlu açıkça kabul etmeden haczedilemez.”
V. Maaş Haczi – %25 Kuralı
İcra dairesi maaş haczi yazısı gönderirse işveren:
➡ Net maaşın %25’ini keser.
Maaş haczinde:
-
Tek dosya %25 kesebilir
-
Birden fazla dosya varsa sıra bekler
-
Nafaka borcu varsa sıra beklemez, doğrudan kesilir
-
Asgari ücretin altına düşecek şekilde haciz yapılamaz
VI. Emekli Maaşına Haciz – Çok Önemli Ayrım
Emekli maaşı haczedilemez. Ancak:
📌 Borçlu kendi isteğiyle izin verirse haciz uygulanır.
📌 Bankaya otomatik ödeme talimatı veren borçlu, dolaylı olarak rıza vermiş sayılır.
📌 Nafaka borcu için emekli maaşı haczedilebilir.
VII. Eve Haciz Gelir mi? – Hangi Eşyanın Haczi Yasak?
Eve haciz gelir ancak kanun bazı eşyaları koruma altına almıştır.
Haczedilemeyen eşyalar:
-
Çamaşır makinesi
-
Buzdolabı
-
Fırın
-
Yatak–yorgan
-
Öğrenci çalışma masası
-
Çocuk eşyaları
-
Halı
-
Koltuk takımı (makul düzeyde)
-
Isıtıcı–klima
-
Küçük ev aletleri (asgari yaşam için)
Yargıtay’a göre “bir evde makul yaşam standardı için gerekli eşyaların” haczi yasaktır.
Haczedilebilecek eşyalar:
-
Değerli tablolar
-
Altın–ziynet eşyası
-
Lüks elektronikler
-
Koleksiyon ürünleri
-
Arsalar, araçlar
-
Banka mevduatı
VIII. Kredi Kartı Borcu Yüzünden Hapis Olur mu?
Olmaz.
Borçlar hukuku kapsamında borçtan dolayı hapis cezası yoktur.
Ancak şu suçlar hapis sebebi olabilir:
-
Nafaka ödememek
-
Dolandırıcılık
-
Senet sahteciliği
-
Dolandırarak borçlanma
Kredi kartı borcu tamamiyle alacak–borç ilişkisidir.
IX. Borç Yapılandırma – Vatandaşın En Çok Tercih Ettiği Yol
Borçlu alacaklı ile anlaşarak ödeme planı oluşturabilir.
Yapılandırma:
-
İcra dosyasını durdurur
-
Faizi düşürür
-
Taksit yapılabilir
-
Ödeme kolaylaşır
Hukuki tavsiye:
Anlaşma her zaman en hızlı ve en masrafsız çözüm olur.
X. Taşınmaz Haczi – Tapuya Şerh Konulması
Borçlunun:
-
Evi
-
Arsası
-
Tarlası
-
İş yeri
gibi taşınmazlarına tapuya haciz şerhi konur.
Bu şerh:
-
Satışı engellemez
-
Ancak satıştan gelen bedel icraya gider
Taşınmazın icra yoluyla satışı için ayrıca talep gerekir.
XI. Araç Haczi – Araç Üzerinde Haciz ve Yediemin Süreçleri
Araç haczi icra takibinde en hızlı kullanılan yöntemdir.
Aşamalar:
-
Plaka sorgusu
-
Araç yakalama kararı
-
Polis tarafından bağlama
-
Yediemin otoparkına çekme
-
Satış talebi
Araç satışı için:
➡ 6 ay içinde satış isteme zorunluluğu vardır.
XII. İcra Dosyası Kapanınca Kredi Sicili Düzelir mi?
İcra borcu kapansa bile:
-
Banka sicili hemen silinmez
-
5 yıl boyunca risk merkezi kayıtlarında görünür
-
İcra dosyası e-devlette kapanmış olarak görünür
Bu nedenle borcun hiç icraya düşmeden ödenmesi en doğru çözümdür.
XIII. İcra Davalarında En Çok Yapılan Hatalar
Borçluların hataları:
-
Ödeme emrine zamanında itiraz etmemek
-
Gereksiz söz verip tutmamak
-
Emekli maaşını aynı bankada tutmak
-
Eve gelen haciz memurunu engellemek
-
Yanlış bilgi vermek
Alacaklıların hataları:
-
Eksik belge ile takip açmak
-
Yanlış borçluya takip başlatmak
-
Zamanaşımı dolmuş borcu istemek
-
Hatalı faiz hesabı
Her iki taraf da profesyonel destek almazsa hak kaybı yaşar.
Sonuç
İcra ve haciz hukuku, ekonomik hayatın en kritik alanlarından biridir.
Doğru yönetilmeyen icra dosyaları:
-
Maaş haczi
-
Banka blokesi
-
Eve haciz
-
Araç yakalaması
-
Tapu haczi
gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Vatandaşların haklarını bilmesi, süreleri kaçırmaması ve gerekirse profesyonel destek alması hak kayıplarını önler.