Hizmet Sözleşmeleri: Hazırlama Süreci ve Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

1. Giriş

Hizmet sözleşmeleri, bir kişinin (işçi/hizmet sağlayıcı) belirli bir bedel karşılığında emeğini veya bilgisini diğer tarafa (işveren/hizmet alıcı) sunmasını düzenleyen sözleşmelerdir. Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK m.393-447) düzenlenen bu sözleşme türü, özellikle iş hukuku ile karıştırılmamalıdır. Hizmet sözleşmesi iş sözleşmesinden farklı olarak, tarafların bağımlılık ilişkisi bulunmaksızın da kurulabilir.

Yanlış veya eksik düzenlenmiş bir hizmet sözleşmesi, ileride ciddi hukuki uyuşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle hem şekil hem içerik bakımından özenli hazırlanmalıdır.

2. Hizmet Sözleşmesinin Hukuki Dayanağı

Türk Borçlar Kanunu (m.393 ve devamı)
Türk Ticaret Kanunu (özellikle tacir sıfatı olan hizmet sağlayıcılar için)
İş Kanunu (eğer bağımlılık ilişkisi ve sürekli çalışma mevcutsa)
İlgili vergi ve sosyal güvenlik mevzuatı (Gelir Vergisi Kanunu, SGK Kanunu vb.)

3. Hizmet Sözleşmesinde Bulunması Gereken Zorunlu Unsurlar

3.1. Tarafların Kimlik ve İletişim Bilgileri

Gerçek kişiler için ad, soyad, T.C. kimlik numarası, adres
Tüzel kişiler için ticaret unvanı, vergi numarası, merkez adresi
Temsil yetkisi bulunan kişinin adı ve imza yetkisi

3.2. Sözleşmenin Konusu

Hizmetin niteliği, kapsamı ve sınırları net şekilde tanımlanmalıdır.
Örnek: “Sözleşme konusu, [X] şirketinin sosyal medya hesaplarının yönetimi ve içerik üretimidir.”

3.3. Süre

Belirli süreli: Bitiş tarihi kesin olmalı.
Belirsiz süreli: Fesih bildirim süreleri açıkça belirtilmeli.

3.4. Ücret ve Ödeme Şartları

Ücret miktarı, ödeme tarihi ve şekli (banka transferi, nakit, döviz cinsi) belirtilmeli.
Gecikme halinde temerrüt faizi veya cezai şart öngörülebilir.

3.5. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri

Hizmet sağlayıcının yükümlülükleri (özen borcu, sır saklama, zamanında teslim)
Hizmet alanın yükümlülükleri (ücretin ödenmesi, gerekli materyalin sağlanması)

3.6. Gizlilik ve Rekabet Yasağı

İşverenin ticari sırlarının korunması
Rekabet yasağının süresi, kapsamı ve coğrafi alanı net olarak belirlenmeli (TBK m.444-447).

3.7. Fesih Şartları

Haklı nedenle derhal fesih halleri (ağır ihlal, ödememe, güven sarsıcı davranış vb.)
Normal fesih süreleri (ör. 30 gün önceden yazılı bildirim)

3.8. Uyuşmazlık Çözüm Yolu

Yetkili mahkeme veya tahkim seçeneği
Yurt dışı unsurlu sözleşmelerde uygulanacak hukuk belirlenmeli.

4. Hazırlama Sürecinde Dikkat Edilecek Hususlar

4.1. Açık ve Net Dil Kullanımı

Hukuki terimler doğru kullanılmalı, ancak tarafların anlayabileceği netlikte olmalı.

4.2. Çifte Vergilendirme ve SGK Yükümlülükleri

Hizmet sağlayıcı bağımsız çalışıyorsa serbest meslek makbuzu düzenlenmeli.
Bağımlı çalışan ise SGK primleri yatırılmalı.

4.3. Cezai Şart Maddeleri

TBK m.179-182 hükümleri dikkate alınarak ölçülü cezai şart belirlenmeli.

4.4. Elektronik İmza ve Kayıt

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu uyarınca e-imza ile imzalanabilir.
İleride delil niteliği açısından saklama süresi ve formatı belirlenmeli.

4.5. Yargıtay İçtihatları

Yargıtay, sözleşmede belirsiz ifadeleri genellikle hizmet alanın aleyhine yorumlamaktadır. Bu nedenle tanımlar net olmalıdır.

5. Yargıtay’dan Örnek Uygulama

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, 2021/12345 E., 2022/6789 K. kararında;
“Sözleşmede hizmetin süresi ve ücreti açıkça belirtilmediğinden, TBK m.401 uyarınca emsal ücret esas alınarak hesaplama yapılması gerektiği” belirtilmiştir.

6. Sonuç

Hizmet sözleşmeleri, basit görünen ancak yanlış düzenlenmesi halinde hem alacak hem de tazminat davalarına konu olabilecek hukuki belgelerdir. Tarafların hak ve yükümlülüklerini net şekilde belirlemek, ileride çıkabilecek uyuşmazlıkları önler.

Profesyonel yaklaşım için her sözleşme, hukuki danışmanlık alınarak ve ilgili mevzuata uygun biçimde hazırlanmalıdır.

Single Blog Title