Güzellik Salonunda Fotoğraf-Video Çekimi İçin KVKK Aydınlatması Yapılmazsa Ne Olur?
1. Giriş
Güzellik salonları, müşteri memnuniyetini artırmak ve reklam faaliyetlerinde kullanmak amacıyla zaman zaman hizmet alan kişilerin fotoğraf ve video görüntülerini kaydedip paylaşabilmektedir. Ancak bu durum 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında ciddi yükümlülükler doğurur. Çünkü kişilerin görüntüleri, kanuna göre kişisel veri niteliğindedir.
Bu makalede, güzellik salonlarında fotoğraf-video çekimi yapılırken KVKK’ya uygun aydınlatma yapılmazsa ne tür sonuçlar doğacağı, tüketicinin haklarının neler olduğu, salon işletmecisinin sorumluluğu ve kurgusal bir olay üzerinden hukuki değerlendirme ele alınacaktır.
2. Kişisel Veri ve Görüntü Kaydı
2.1. Kişisel Veri Nedir?
KVKK m. 3’e göre, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ait her türlü bilgi kişisel veridir.
-
Fotoğraf,
-
Video kaydı,
-
Ses kaydı,
kişisel veri kapsamında değerlendirilir.
2.2. Görüntülerin Özel Nitelikli Veri Olup Olmadığı
Çekilen görüntülerde kişinin sağlık durumu veya estetik işlemi açıkça belli oluyorsa, bu görüntüler “özel nitelikli kişisel veri” olabilir. Bu durumda koruma çok daha sıkıdır.
3. KVKK Aydınlatma Yükümlülüğü
3.1. Aydınlatma Yükümlülüğü Nedir?
Veri sorumlusu sıfatıyla güzellik salonları, veri toplarken kişiyi bilgilendirmek zorundadır. Bu bilgilendirme şu hususları içermelidir:
-
Veri sorumlusunun kimliği,
-
İşlemenin amacı,
-
Aktarım yapılacak kişi ve kurumlar,
-
Toplama yöntemi,
-
Kişinin hakları.
3.2. Aydınlatma Yapılmazsa Ne Olur?
Aydınlatma yapılmadan kişisel veri işlenirse:
-
KVKK’ya aykırılık oluşur,
-
İdari para cezası uygulanabilir,
-
Kişi maddi-manevi tazminat talep edebilir.
4. Hukuka Uygun Veri İşleme Şartları
KVKK m. 5 ve 6’ya göre kişisel veriler:
-
Açık rıza ile,
-
Kanuni yükümlülük gereği,
-
Sözleşmenin kurulması ve ifası için,
işlenebilir.
Güzellik salonunda reklam amacıyla fotoğraf-video paylaşımı açık rıza olmadan yapılamaz.
5. Kurgusal Olay
Olay:
“Tüketici A”, “Güzellik Merkezi B”de cilt bakım hizmeti almıştır. İşlem sırasında çalışanlar, Tüketici A’nın fotoğrafını çekip sosyal medyada paylaşmıştır. Tüketici A’dan hiçbir yazılı veya sözlü rıza alınmamış, KVKK kapsamında aydınlatma metni sunulmamıştır.
Hukuki Değerlendirme:
-
Görüntüler kişisel veri niteliğindedir.
-
Açık rıza alınmadığından veri işleme hukuka aykırıdır.
-
Tüketici A, salon hakkında KVKK’ya şikâyet başvurusunda bulunabilir.
-
Ayrıca manevi tazminat talep edebilir.
Sonuç:
Güzellik Merkezi B, hem idari para cezası hem de tazminat riskiyle karşı karşıya kalır.
6. Tüketicinin Hakları
KVKK m. 11’e göre tüketici şu haklara sahiptir:
-
Kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme,
-
İşlenme amacını öğrenme,
-
Yanlış işlenen verilerin düzeltilmesini isteme,
-
Hukuka aykırı işleme halinde silinmesini veya yok edilmesini talep etme,
-
Zarara uğraması halinde tazminat isteme.
7. İşletmecinin Sorumluluğu
7.1. İdari Sorumluluk
KVKK’ya aykırı veri işleyen işletmeciye Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından idari para cezası verilebilir.
7.2. Hukuki Sorumluluk
Tüketici, uğradığı manevi zarar için tazminat davası açabilir.
7.3. İtibar Kaybı
Kamuoyuna yansıyan KVKK ihlalleri, güzellik merkezlerinin ticari itibarını ciddi şekilde zedeler.
8. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
-
Sözlü izin yeterli sanılması → Oysa KVKK’da açık rıza yazılı, belirli ve bilgilendirilmiş olmalıdır.
-
Aydınlatma metninin hiç sunulmaması → Çoğu işletme tüketiciyi bilgilendirmeden çekim yapmaktadır.
-
Sosyal medyada paylaşım → Paylaşımlar viral olduğunda tüketicinin rızası dışında büyük kitlelere ulaşmaktadır.
-
Hizmet karşılığında zımni onay algısı → Müşterinin hizmet alması, görüntü paylaşımına onay verdiği anlamına gelmez.
9. Çözüm Önerileri
-
İşletmeler için: KVKK’ya uygun aydınlatma metinleri hazırlanmalı, müşterilerden yazılı onay alınmalıdır.
-
Tüketiciler için: Aydınlatma yapılmadan görüntü alınmasına itiraz edilmeli, gerekirse KVKK Kurulu’na şikâyet edilmelidir.
-
Devlet açısından: KVKK’nın uygulanması konusunda denetimler artırılmalıdır.
-
Sektörel birlikler için: Güzellik salonlarına yönelik standart KVKK formları hazırlanmalıdır.
10. Sonuç
Güzellik salonlarında fotoğraf veya video çekimi, KVKK’ya tabi bir kişisel veri işleme faaliyetidir. Açık rıza alınmadan ve aydınlatma yapılmadan gerçekleştirilen her kayıt, hukuka aykırıdır.
Böyle bir durumda:
-
İşletme idari para cezasıyla karşılaşır,
-
Tüketici tazminat talep edebilir,
-
İşletmenin marka itibarı zedelenir.
Sonuç olarak, güzellik salonları için en doğru yol, yazılı rıza almak ve KVKK’ya uygun aydınlatma yapmaktır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut